İSTATİSTİKİ VERİLER IŞIĞINDA CUMHURİYETİN İLK YILLARINDA SİNOP’TA ÜRETİM SEKTÖRLERİ (1927-1935)

Yıl 2019, Cilt: 6 Sayı: 1, 305 - 338, 31.01.2019

Nursal Kumaş

https://doi.org/10.30626/tesamakademi.528024

Öz

Osmanlı Devleti Dönemi’nde sancak statüsüyle Kastamonu vilayetine bağlı olan Sinop, Cumhuriyet Dönemi’yle birlikte ayrı bir vilayet statüsü kazanmıştır. Vilayetin idari ve demografik yapısında meydana gelen değişim, vilayetteki iş kollarının çeşitliliği ve işgücünün varlığıyla doğrudan ilişkilidir. Vilayetteki iş sektörleri arasında ilk sırayı; tarım-evcil hayvanlar-av ve balıkçılık almaktadır. Bu alanı sırasıyla; bina inşaatı, maden ürünleri-makine imalatı, ağaç ürünleri, dokuma ve maden çıkarma sanayi takip etmektedir. Çeşitli meslek grupları dışında sadece belirlenmiş meslek grupları açısından bakıldığında; 509 memur (erkek:487; kadın:22), 84 ordu mensubu, 36 hâkim, 21 PTT memuru ve 257 serbest meslek (erkek:225; kadın:32) sahibinin olduğu anlaşılmaktadır. Bu çalışmada, 1927 yılı sanayi sayımıyla, 1927 ve 1935 yılı nüfus sayımından elde edilen veriler ışığında, Sinop vilayetinin Cumhuriyet Dönemi’nin ilk yıllarındaki mevcut ekonomik potansiyelinin ortaya çıkarılması hedeflenmiştir. Her iki sayımdan elde edilen sonuçlar tablolar aracılığıyla karşılaştırılarak ortaya çıkan değişim anlamlandırılmaya çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sinop, Cumhuriyet dönemi Sinop, Sinop ekonomisi, Sinop üretim sektörleri, Sinop istatistiki veriler

Production Sectors in Sinop in the Early Years of Republic in the Light of Statistical Data (1927-1935)

Öz

Connecting to the province of Kastamonu with the status of sanjak in the Ottoman State Period, Sinop gained the status of a separate province together with the Republican Period. The change in the administrative and economic structures of the city was directly related to the variety of business sectors in the city and the existence of labor force. Agriculture-livestock-hunting and fishing occupied the first place among the business sectors in the province. They were respectively followed by building construction, mining products-machine manufacturing, wood products, weaving and mining industry. Apart from various occupational groups, when it is taken only from the point of determined occupational groups, it is understood that there were 509 civil servants (male: 487; female: 22), 84 military men, 36 judges, 21 PTT officers and 257 freelancers (male: 225; female: 32). In this study, it was aimed to reveal the economic potential of Sinop in the early years of the Republican Period in the light of the 1927 census and industrial data and the 1935 census data. The emerging change tried to be made sense of by comparing the results obtained from both sets of data in tables.

Anahtar Kelimeler

Sinop, Sinop in republican period, Economy of Sinop, Production sectors in Sinop, Statistical data of Sinop

Kaynakça

• Başoğlu, B. (1978). Sinop İli Tarihi. Ankara: Ayyıldız Matbaası A.Ş.
• Demir, C. (2014). Kastamonu Vilâyeti salnâmelerine göre Sinop’un idari ve demografik yapısı (1869-1903). Uluslararası Avrasya Sosyal Bilimler Dergisi, 5(17), 45-64.
• Demirkaya, F.U. ve Tuluk, Ö.İ. (2012). Eflatun’un “kurbağa”sı Sinope’den Sinop’a: kaynaklara göre Sinop kentinin fiziksel gelişimi. METU Journal of the Faculty of Architecture, 45-68.
• Kaya, M. (2011). Türkiye’nin ilk sanayi kasabalarından biri Ayancık (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Coğrafya Ana Bilim Dalı, Samsun)
• Kaya, M. ve Yılmaz, C. (2018). Endüstriyel Miras Turizmi İçin Bir Örnek: Ayancık-Zingal Orman İşletmesi (Sinop). Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, XLIV, 121-162.
• Önal, E.A. (2007). 1928-1938 Yılları Arasında Sinop’un Sosyo Kültürel Yapısı (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sinop Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı, Sinop)
• Özcan, S. (2011). XIX. Yüzyılın Ortalarında Sinop’taki Gayrimüslimlerin Sosyal ve Ekonomik Yapısı. Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 145-172.
• Sayılır, B. (2013). Milli Mücadele döneminde Batı Karadeniz’in (Sinop-Kastamonu-Zonguldak) sosyo kültürel ve ekonomik yapısı (Türkiye’nin sıhhi ictimai coğrafyası raporlarına göre). Akademik Bakış Dergisi, 38, 1-20.
• Tırıl, A. (2010). Cumhuriyet Döneminde Sinop (1923-1950) (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı Türkiye Cumhuriyeti Tarihi Programı, İzmir)
• TÜİK. (1929). 28 teşrinievvel 1927 umumî nüfus tahriri mufassal neticeler, Ffasikül: I. İstanbul: Hüsnütabiat Matbaası.
• TÜİK. (1937). 20 ilk teşrin 1935 genel nüfus sayımı Sinop vilâyeti kati ve mufassal neticeler, cilt:50, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü, İstanbul: Hüsnütabiat Basımevi.
• TÜİK. (1937). 20 ilk teşrin 1935 genel nüfus sayımı Türkiye nüfusu kat’î tasnif neticeleri, cilt:60, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlık İstatistik Genel Direktörlüğü, Ankara: Mehmet İhsan Basımevi.
• TÜİK. (1969). Sanayi Sayımı 1927, Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü, Yayın No:584. Ankara: Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası.
• Ünal, M.A. (2014). Osmanlı Devrinde Sinop XV. Yüzyıldan XVIII. Yüzyıla Sinop Kazâsı. Ankara: Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Tarih Kurumu Yayınları.