Öz
An act of disposal concerning the rights on the work before the creation work is regarded as void of infringement. Doctrinal views aimed at finding a within the system of Law No.5846 on the Intellectusolution to this problem are inadequate from certain al and Artistic Works (Law No. 5846). Nonetheless, in practice, particularly in cinema industry, contracts are being concluded before the creation of work (between the producer and the director and actors in general) which stipulate the transfer of the rights on the work. Contracts which transfer the rights on the works should be considered as valid by means of conversion (tahvil, Umdeutung) and contract clauses economic rights or granting the authority to exercise including such disposal should be qualified as “comsuch right) and the condition precedent shall be realmitment regarding the act of disposal” in the meaning of Art. 50/1 of Law No.5846 as per Art. 19/1 of the Turkish Code of Obligations (TCO). In such a circumstance, although the transfer of economic rights or granting the authority to exercise the economic by itself to the transferree as of the completion of work. rights should be realised by means of a concluding a In this case, the author or right holder shall be entitled second contract, however, in practice, this is not the case. Mostly, a dispute arises after the parties (or one of the parties) perform(s) and the parties “terminate” the contract between them. In such a case, third persons acting in good faith (such as the TV institution broadcasting the cinema work), who assume that they have acquired rights on the work, are not protected under Art. 54 of Law No.5846, and, even more, these third persons may be confronted by the claims of cease infringement and compensation, the payment of of disposal concerning the rights on the work, void of compensation of up to three times the current value contracts
Anahtar Kelimeler
Turkish Law No.5846 on the Intellectual and Artistic Works cinema industry contracts
Kaynakça
- Arslanlı, Halil, Fikri Hukuk Dersleri – II, Fikir ve Sanat Eserleri, İstanbul 1954.
- Ateş, Mustafa, Fikir ve Sanat Eser Hukukunda Sine- ma Eseri ve Eser Sahipliği, Fikri Mülkiyet Hu- kuku Yıllığı 2009 (Editör: Tekin Memiş).
- Ayiter, Nuşin, Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, 2. Bası, Ankara 1981.
- Bozbel, Savaş, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, İstan- bul 2012.
- Erel, Şafak N., Türk Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, 3. Baskı 2009.
- Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara 2012.
- Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Ge- nel Hükümler, İstanbul 1995.
- Okutan Nilsson, Gül, “İleride Meydana Getirile- cek Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakla- rın Devri”, Legal Fikri ve Sınai Haklar Dergisi, 15/2008, 585-599.
- Öztan, Fırat, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Anka- ra 2008.
- Sirmen, Lale, Türk Özel Hukukunda Şart, Ankara 1992.
- Tekinalp, Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, 5. Baskı, İstanbul.
- Tosun, Yalçın, Sinema Eserleri ve Eser Sahibin Hak- ları, 2. Baskı, İstanbul 2013.
- Tosun, Yalçın; Sinema Eserleri ve Eser Sahibinin Hakları, İstanbul 2009.
- Yavuz, Levent/Alıca, Türkay/Merdivan, Fethi, Fi- kir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu, Ankara 2013.
FSEK’e Göre İleride Vücuda Getirilecek Eserlerle İlgili Yapılan Sözleşmelerin İfası ve Sonuçları Hakkında Sinema Sektörü Özelinde Bazı Düşünceler
Öz
5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) sistemi içinde henüz vücuda getirilmemiş eserler üzerindeki haklar üzerinde tasarruf işlemi batıl kabul edilmiştir. Ancak uygulamada, özellikle sinema sektöründe, henüz eser mevcut değilken, (genellikle yapımcı ile yönetmen ve oyuncular arasında), eser üzerindeki hakların devredilmiş olduğunu öngören sözleşmeler yapılmaktadır. Eser henüz mevcut değilken, eser üzerindeki hakları devreden sözleşme hükümlerinin, tahvil (conversion, Umdeutung) suretiyle ayakta tutulması ve bu tür tasarruf ihtiva eden sözleşme hükümlerinin, TBK m. 19/1 hükmü uyarınca FSEK m. 50/1 anlamında “tasarruf muamelelerine dair taahhüt” olarak nitelendirilmesi gerekir. Bu durumda, eser tamamlandıktan sonra eser üzerindeki mali hakların devrinin ya da mali hakları kullanma yetkisinin ikinci bir sözleşme ile sağlanması gerekirken, uygulamada bu yapılmamaktadır. Çoğunlukla taraflar (ya da bir taraf) edimlerini ifa ettikten sonra ihtilaf çıkmakta, aralarındaki sözleşmeleri “feshetmektedirler”. Bu durumda, eser üzerinde hak iktisap ettiğini zanneden iyi niyetli üçüncü kişiler (örneğin sinema eserini yayınlayan televizyon kuruluşu) FSEK m. 54 uyarınca korunmamakta, hatta esere tecavüz iddiasıyla ref ve tazminat, FSEK m. 68 uyarınca rayiç bedelin üç katının ödenmesi talebiyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu soruna çözüm bulmaya yönelik öğretideki görüşler FSEK sistematiği bakımından bir takım eksiklikler ihtiva etmektedir. Bizim bu çalışmada savunduğumuz görüşe göre, taahhüt işlemi olarak ayakta tutulabilen, eser henüz vücuda getirilmeden akdedilmiş olan, mali haklarla ilgili tasarrufi (mali hakların devri ya da kullanım yetkisinin bırakılmasında dair hükümler) ihtiva eden sözleşmelerde, esasen TBK m. 170-176 anlamında “geciktirici koşula” (taliki şarta) bağlı bir tasarruf işlemi söz konusu olup, şart eserin tamamlanmasıyla gerçekleşmiş olacak, tasarruf işlemi eserin tamamlandığı andan itibaren hüküm ifade edecek, sonuçlarını doğuracak ve eser üzerindeki (mali ya da kullanım yetkisi veren) haklar kendiliğinden devralana geçecektir. Bu durumda, eser ya da hak sahibi, devralandan mali hak ya da ruhsat devri mukabilinde kararlaştırılan bedeli talep edecektir. Anahtar Kelimeler: FSEK, 5846 sayılı Kanun, İleride Vücuda Getirilecek Eserler, Sözleşmenin Batıl Olması, Tahvil, Geciktirici Şarta Bağlı Koşul, Sinema Sektöründe Sözleşmeler, Türk Borçlar Kanunu m. 19.
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- Arslanlı, Halil, Fikri Hukuk Dersleri – II, Fikir ve Sanat Eserleri, İstanbul 1954.
- Ateş, Mustafa, Fikir ve Sanat Eser Hukukunda Sine- ma Eseri ve Eser Sahipliği, Fikri Mülkiyet Hu- kuku Yıllığı 2009 (Editör: Tekin Memiş).
- Ayiter, Nuşin, Hukukta Fikir ve Sanat Ürünleri, 2. Bası, Ankara 1981.
- Bozbel, Savaş, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, İstan- bul 2012.
- Erel, Şafak N., Türk Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, 3. Baskı 2009.
- Eren, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 14. Baskı, Ankara 2012.
- Oğuzman, Kemal/Öz, Turgut, Borçlar Hukuku Ge- nel Hükümler, İstanbul 1995.
- Okutan Nilsson, Gül, “İleride Meydana Getirile- cek Fikir ve Sanat Eserleri Üzerindeki Hakla- rın Devri”, Legal Fikri ve Sınai Haklar Dergisi, 15/2008, 585-599.
- Öztan, Fırat, Fikir ve Sanat Eserleri Hukuku, Anka- ra 2008.
- Sirmen, Lale, Türk Özel Hukukunda Şart, Ankara 1992.
- Tekinalp, Ünal, Fikri Mülkiyet Hukuku, 5. Baskı, İstanbul.
- Tosun, Yalçın, Sinema Eserleri ve Eser Sahibin Hak- ları, 2. Baskı, İstanbul 2013.
- Tosun, Yalçın; Sinema Eserleri ve Eser Sahibinin Hakları, İstanbul 2009.
- Yavuz, Levent/Alıca, Türkay/Merdivan, Fethi, Fi- kir ve Sanat Eserleri Kanunu Yorumu, Ankara 2013.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 17 Haziran 2015 |
| Gönderilme Tarihi | 5 Temmuz 2015 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2015 Cilt: 1 Sayı: 1 |
