AFYONKARAHİSAR DİNAR BADEMLİ KÖYÜ CAMİ RÖLEVE PROJESİNİN LAZER TARAMA YÖNTEMİYLE HAZIRLANMASI

Yıl 2019, Cilt: 9 Sayı: 2, 249 - 262, 01.04.2019

Şerife Ebru Okuyucu Gamze Çoban

Öz

Avrupa mimarisinde 17.ve 18. Yüzyıllarda batılılaşmayla birlikte var olan barok ve rokoko üslupları,
18.Yüzyılın ikinci yarısında ülkemizde de etkisini göstermeye başlamıştır.Bu üslup, öncelikle saray ve
çevresinde varlık gösterse de zamanla Anadolu’ya da yayılmış ve farklı mimari yapı gruplarında
kullanılmıştır. Özellikle II. Abdulhamit döneminde cülus kutlamaları amacıyla Anadolu’nun pek çok
kentinde bu üsluba uygun camiler yaptırılmıştır. Bu camilerin ortak özelliği ise, iç mekan
süslemelerinin benzerliğidir. Afyonkarahisar Dinar ilçesinin Bademli Köyü’nde bulunan cami, 1901-2
yılında II.Abdulhamit tarafından cülus kutlamaları amacıyla yaptırılmıştır. Caminin basit bir plan
şeması olmasına karşın iç mekan süslemeleri dönemin özelliklerini yansıtmaktadır. Camide sıva
üzerine kalem işi tekniği ile tasvir edilmiş bitkiler, vazolar, çiçekler gibi süsleme kompozisyonları yer
almaktadır. Değişik formlardaki çiçek demetleri, ağaçlar, hat yazıları ve cami tasvirleri gibi bitkisel,
geometrik süslemelerle bezenmiş duvarlar, iç mekanı zenginleştirmiştir. Kültürel varlık olarak kabul
edilen bu caminin tarihi kimliğinin ortaya çıkarılması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması adına cami
için restorasyon çalışmaları gerekmektedir. Bu bağlamda; öncelikle caminin röleve ölçümlerinin
yapılmasına ilişkin yersel lazer tarama yöntemi kullanılarak tarihi yapı belgelenmiştir.Çalışmada;
Bademli Köyü Camisi’nin tarihi önemi vurgulanarak, caminin mimari özellikleri, yersel lazer tarama
teknolojisinin röleve sürecine olan katkısı, röleve aşamaları,belgelenmesi ve sayısal ortamda
gerçekleştirilen vektörel çizim süreci aktarılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Afyonkarahisar/Dinar Bademli Köyü Cami, Yersel Lazer Tarama Teknolojisi, Bademli Köyü Cami Rölevesi, II. Abdulhamit Dönemi İç Mekan Süslemesi

Kaynakça

• Arseven Celal Esad. (1983). “Sanat Ansiklopedisi”, cilt:1, İstanbul, s.62. Aydın Ayşe, Cihan Cihad, Karazeybek Mustafa, Pullu Selim, İlgar Yusuf. (2014), “Dinar Tarihi”, Dinar Belediyesi Kültür Yayınları, s. 135. Benli Gülhan. (2015).“The Advantages of Using Laser Scanners inSurveying in Protected Sites: A case Study in Historical Peninsula in İstanbul, Handbook of Research on Emerging DigitalTools for Architectural Surveying, Modeling and Representation”, Chapter 13, Hershey PA, USA, s. 382-402. Can Selman. (2011), “II. Abdulhamid Dönemi Osmanlı Mimarisinde Sanat Anlayışı”, Devr-i Hamid Sultan II. Abdulhamid, Erciyes Üniversitesi, Cilt 5, s. 23-43. Çöl Nilgün. (2002), “Kütahya İli Tavşanlı ilçesi Kurşunlu Camiinin Duvar Resimlerinin Geleneksel Türk Duvar Resim Sanatı çerçevesinde Değerlendirilmesi, Osmanlı Sanatı Çerçevesinde Duvar Resmi”, Anadolu Üniversitesi, Anadolu Sanat Dergisi, Sayı 12, s. 49-66. Güntan Çağrı. (2007).“II. Abdülhamit Döneminde İmparatorluk İmajınınKamu Yapıları Aracılığı İle Osmanlı Kentine Yansıtılması”, Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Mimarlık Anabilim Dalı, İstanbul. İlgar Yusuf, Karazeybek Mustafa. (2001), “Afyonlarahisar’da Cami ve Mescitler”, Afyonkarahisar Kütüğü I., Afyon, s.329. Kersten Thomas, Büyüksalih G., Jacobsen Karsten. (2009), “Documentationof Istanbul Historic Peninsula by Kinematic Terrestrial LaserScanning, The Photogrammetric Record Conference”, Massachusetts,USA, s. 112-138. Safkan Semih, Hamarat Hakan, Duran Zaide, Aydar Umut, Çelik Mehmet Furkan. (2014), “Yersel Lazer Tarama Yönteminin Mimari Belgelemede Kullanılması”, V. Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Sempozyumu (UZAL-CBS 2014), 14-17 Ekim 2014, İstanbul, sayfa 1-9. Sevim Ali., Yücel Yaşar. (1989), “Türkiye Tarihi”, T.T.K. XXiV. Ankara, s.12. Tekeli İlhan.(1983). “Tanzimattan Cumhuriyete Kentsel Değişim, Tanzimattan Cumhuriyete Türkiye Ansiklopedisi”, 4. cilt, İletişim Yayınları, İstanbul, s.881. Uray Fırat, Metin Azim., Varlık Abdullah. (2013), “Sokak Sağlıklaştırma Projelerinde Lazer Tarayıcı İle Mimari Röleve Alımı: Sille Mahallesi Örneği”, TUFUAB VIII. Teknik Sempozyumu, 21-23 Mayıs 2015 / Konya.