Motif Akademi Halkbilimi Dergisi

Öz

Hatay, yüzyıllar
boyunca pek çok farklı topluluğa ev sahipliği yapmıştır. Bu sebeple farklı
etnik kökenleri, dinleri, inanışları ve dilleri bünyesinde barındıran bir
şehirdir.  Hatay’da farklı topluluklara
ait gelenekler, inanışlar ve âdetler zaman içinde karışmış, biri diğerini
etkilemiştir. Çok kültürlü bu şehirde diğer din ya da dillerden etkilenmemiş,
bütünüyle saf bir âdetten ya da gelenekten söz edilemez. Bu etkilerden biri de
dil kullanımında meydana gelmiştir. Bölgede yıllar boyunca bir arada kullanılan
Arapça ve Türkçe birbirlerinden çok şey alıp vermiştir. Günlük hayatları
içerisinde iki dili de aynı anda kullanan bireylerin iki dil arasındaki
geçişleri farklı ağız özelliklerini ortaya çıkarmıştır. Bu konuda yapılan
önceki çalışmalarda daha çok iki dilliğin yarattığı dil karmaşası üzerinde
durulmuştur. Çoğunlukla cümle düzeyinde ele alınan bu dil karmaşası, çok önemli
bilgileri ortaya koymasının yanında Hatay'daki Arapça ve Türkçe ağız yapısını
açıklamakta kanımızca yetersizdir. Bundan yola çıkarak bu çalışmada önceki
çalışmaların cümle düzeyinde bahsettikleri dil karmaşası, ilk kez fonolojik
(ses bilgisel), morfolojik (biçim bilimsel) ve söz varlığı düzeyinde her iki
dili de kapsayacak şekilde ayrıntılı olarak ele alınmıştır. Geniş bir alan
araştırması neticesinde elde ettiğimiz bulgular, kaynak kişilerin günlük
diyalogları gözlemlenerek elde edilmiştir. Sözlü kaynaklardan yararlanılarak
yapılan inceleme neticesinde ortaya çıkan bu çalışmada, Hatay’daki dinî ve
etnik çeşitlilikten kısaca bahsedilip iki dilli bireyler üzerinden Arapça ve
Türkçenin birbirleri üzerindeki etkilerine örneklerle değinilmiştir.