Öz
Suicide is a person’s ending
her/his own life consciously to get rid of mental, physical or social pain. The phenomenon of suicide is a complex notion which is
tried to be explained and understood in
various aspects. For every society that is expected to bring solidarity,
sharing and unity, the steps to be taken both institutionally and individually concerning
the reasons pushing individuals to commit suicide are shaped in the light of
social theories from a sociological point of view. For this purpose; analyses
were made in the study on the basis of TSI data to understand the phenomenon
of suicide specific to Turkey, from a macro
point of view. The cross-sectional data for the years 2012-2017 were subjected
to a time series analysis and the change observed in the suicide rate between
the years 2012-2017 was tried to be explained. Trying to
explain the significance level of variables which were of macro importance on
the basis of data reflecting the general society; the validity of social perspectives available in
the literature was discussed. Contrary to the literature, it was discovered
that the phenomenon of suicide had a decreasing trend in Turkish society.
Anahtar Kelimeler
Concept of Suicide Time Series Analysis Turkey Cross-Sectional Data Sociological Theories
Kaynakça
- Amos T., Appleby L., (2001). Suicide and Deliberate Self-Harm, In: Postgraduate Psychiatry, London, Arnold: 347-357.
- Atay, M. İ. ve Gündoğar, D. (2004). İntihar Davranışında Risk Faktörleri: Bir Gözden Geçirme, Kriz Dergisi 12 (3): 39-52.
- Bağlı, M. (2004). Batman İntiharları Bağlamında Özgürlüğün ve Geleneksel Toplumsal Yapının Kentsel Kurgusu, Kriz Dergisi, 12(1), 21-40.
- Çetingüç, M. ve Büyükçakır, C. (1994). Askeri Ortamlarda İntihar Sorunu, Kriz Dergisi 2(1): 247-249.
- Doğan, İ.(2001). Sosyoloji Kavramlar ve Sorunlar, Pegem Akademi, Ankara.
- Ekici, G., Savaş, H. A., ve Çıtak, S. (2001). İntihar Riskini Artıran Psikososyal Etmenler, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(4), 204-212.
- Gültekin, M. ve Meder, M., (2014). Türkiye’de İntihar Eğilimleri, (Erişim tarihi: 12.01.2019).
- Henry, A. F., Short, J. F. (1954), Suicide and homicide – Some Economic, Sociological and Psychological Aspects of Aggression, New York, FreePress.İntihar.de, (2018). İntiharın Sosyolojik Nedenleri, http://www.intihar.de/sosyolojik.htm, (Erişim tarihi: 18.12.2018).
- Kaya, E., Özmen, E., ve Dinç, G., (2005). Manisa İli Kent Merkezinde İntihar Düşüncesi ve Girişimi Yaygınlığı, Türk Psikiyatri Dergisi 2005; 16(3):170-178.
- Lester D., Fernquist R.M. (2007). Encyclopedia of Stress (Second Edition), Pages 689-692 https://doi.org/10.1016/B978-012373947-6.00367-6.
- Lester, D., Gunn, J. F. (2016). Psychology of Suicide. In Stress: Concepts, Cognition, Emotion, and Behavior: Handbook of Stress (pp. 267–272), Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-800951-2.00032-7.
- Meyer, C. L., Irani, T. H., Hermes, K. A., Yung, B. (2017). Chapter 1 – The History and Theories of Suicide. In Explaining Suicide (pp. 1–23). https://doi.org/10.1016/B978-0-12-809289-7.00001-4.
- Naroll, R. (1983). The Moral Order: An Introduction to the Human Situation, CA: Sage.
- Page L.F. ve Donohue, R., (2004). Positive Psychological Capital: A Preliminary Exploration of the Construct, Monash University Department of Management Working Paper Series.
- Scourfield, J., Fincham, B., Langer, S., Shiner, M., (2012), Sociological Autopsy: An İntegrated Approach To The Study Of Suicide İn Men, Social Science and Medicine, 74(4), 466–473. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2010.01.054
- Tatlılıoğlu D. (2012). Sosyal Bir Gerçeklik Olarak İntihar Olgusu: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12(2):133-155.
- tuik.gov.tr, (2019). Konularına Göre İstatistikler, http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1068, (Erişim Tarihi: 10.01.2019).
- Uçan, Ö., (2005). Türkiyede İntiharları Konu Alan Yayınlar Üzerine Bir Bibliyografya Çalışması, Kriz Dergisi 13 (3): 15-26.
- Uludüz, D. U. ve Uğur, M. (2001). Bir Vaka Dolayısıyla İntiharların Gözden Geçirilmesi, Yeni Symposium, 39 (1): 19-25.
Öz
İntihar, kişinin
ruhsal, bedensel veya sosyal bir acıdan kurtulmak amacıyla bilinçli olarak
hayatına son vermesidir. İntihar olgusu çeşitli yönleri ile açıklanmaya ve
anlaşılmaya çalışılan karmaşık bir kavramdır. Dayanışma, paylaşım ve
birliktelik beklenen her toplum için, bireyleri intihara iten nedenler üzerinde
sosyolojik bakış açısı ile kurumsal ve bireysel anlamda atılması gereken
adımlar sosyal teoriler ışığında şekillenmektedir. Bu amaçla çalışmada makro
açıdan intihar olgusunun Türkiye özelinde anlaşılabilmesi için TÜİK verileri
esas alınarak analizler yapılmıştır. 2012-2017 yıllarına ait kesitsel veriler,
zaman serisi analizine tabi tutularak 2012-2017 yılları arasında intihar
olgusunda gözlenen değişim açıklanmaya çalışılmıştır. Toplum genelini yansıtan
veriler üzerinden makro açıdan önem teşkil eden değişkenlerinin önem düzeyleri
açıklanmaya çalışılarak, literatürde var olan sosyal bakış açılarının
geçerliliği tartışılmıştır. Literatürün aksine Türk toplumunda intihar olgusu
azalan bir trende sahip olduğu anlaşılmıştır.
Anahtar Kelimeler
İntihar Kavramı Zaman Serisi Analizi Türkiye Kesitsel Veri Sosyolojik Teoriler
Kaynakça
- Amos T., Appleby L., (2001). Suicide and Deliberate Self-Harm, In: Postgraduate Psychiatry, London, Arnold: 347-357.
- Atay, M. İ. ve Gündoğar, D. (2004). İntihar Davranışında Risk Faktörleri: Bir Gözden Geçirme, Kriz Dergisi 12 (3): 39-52.
- Bağlı, M. (2004). Batman İntiharları Bağlamında Özgürlüğün ve Geleneksel Toplumsal Yapının Kentsel Kurgusu, Kriz Dergisi, 12(1), 21-40.
- Çetingüç, M. ve Büyükçakır, C. (1994). Askeri Ortamlarda İntihar Sorunu, Kriz Dergisi 2(1): 247-249.
- Doğan, İ.(2001). Sosyoloji Kavramlar ve Sorunlar, Pegem Akademi, Ankara.
- Ekici, G., Savaş, H. A., ve Çıtak, S. (2001). İntihar Riskini Artıran Psikososyal Etmenler, Anadolu Psikiyatri Dergisi, 2(4), 204-212.
- Gültekin, M. ve Meder, M., (2014). Türkiye’de İntihar Eğilimleri, (Erişim tarihi: 12.01.2019).
- Henry, A. F., Short, J. F. (1954), Suicide and homicide – Some Economic, Sociological and Psychological Aspects of Aggression, New York, FreePress.İntihar.de, (2018). İntiharın Sosyolojik Nedenleri, http://www.intihar.de/sosyolojik.htm, (Erişim tarihi: 18.12.2018).
- Kaya, E., Özmen, E., ve Dinç, G., (2005). Manisa İli Kent Merkezinde İntihar Düşüncesi ve Girişimi Yaygınlığı, Türk Psikiyatri Dergisi 2005; 16(3):170-178.
- Lester D., Fernquist R.M. (2007). Encyclopedia of Stress (Second Edition), Pages 689-692 https://doi.org/10.1016/B978-012373947-6.00367-6.
- Lester, D., Gunn, J. F. (2016). Psychology of Suicide. In Stress: Concepts, Cognition, Emotion, and Behavior: Handbook of Stress (pp. 267–272), Elsevier. https://doi.org/10.1016/B978-0-12-800951-2.00032-7.
- Meyer, C. L., Irani, T. H., Hermes, K. A., Yung, B. (2017). Chapter 1 – The History and Theories of Suicide. In Explaining Suicide (pp. 1–23). https://doi.org/10.1016/B978-0-12-809289-7.00001-4.
- Naroll, R. (1983). The Moral Order: An Introduction to the Human Situation, CA: Sage.
- Page L.F. ve Donohue, R., (2004). Positive Psychological Capital: A Preliminary Exploration of the Construct, Monash University Department of Management Working Paper Series.
- Scourfield, J., Fincham, B., Langer, S., Shiner, M., (2012), Sociological Autopsy: An İntegrated Approach To The Study Of Suicide İn Men, Social Science and Medicine, 74(4), 466–473. https://doi.org/10.1016/j.socscimed.2010.01.054
- Tatlılıoğlu D. (2012). Sosyal Bir Gerçeklik Olarak İntihar Olgusu: Sosyal Psikolojik Bir Değerlendirme, AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,12(2):133-155.
- tuik.gov.tr, (2019). Konularına Göre İstatistikler, http://tuik.gov.tr/PreTablo.do?alt_id=1068, (Erişim Tarihi: 10.01.2019).
- Uçan, Ö., (2005). Türkiyede İntiharları Konu Alan Yayınlar Üzerine Bir Bibliyografya Çalışması, Kriz Dergisi 13 (3): 15-26.
- Uludüz, D. U. ve Uğur, M. (2001). Bir Vaka Dolayısıyla İntiharların Gözden Geçirilmesi, Yeni Symposium, 39 (1): 19-25.
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sosyoloji |
| Bölüm | Makaleler |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 31 Aralık 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 8 Sayı: 4 |
Cited By
Klinik Sosyal Hizmet Alanında İntiharın Yeri
Ufkun Ötesi Bilim Dergisi
https://doi.org/10.54961/uobild.1282697
Son Dönem Osmanlı Toplumda Kadın İntihar Yöntemleri Üzerine Bir Değerlendirme
Sosyal ve Kültürel Araştırmalar Dergisi (SKAD)
https://doi.org/10.25306/skad.1173151
