TY - JOUR T1 - Yaşayan İnsan Hazineleri Bağlamında Çini Sanatçısı Naciye Nur Avlupınar ve Sanatsal Faaliyetleri TT - Tile Artist Naciye Avlupınar and Her Artistic Activities in The Context of Living Human Treasures AU - Baysan, Münire PY - 2021 DA - October DO - 10.22559/folklor.1719 JF - Folklor/Edebiyat JO - folk/ed PB - Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1300-7491 SP - 199 EP - 210 VL - 27 IS - 106 Özel Ek LA - tr AB - Toplumların karakterini ve benliğini oluşturan kültürün korunması, gelecekkuşaklara aslına ve çağa uygun bir şekilde aktarılabilmesi son derece önemlidir.Geleneksel el sanatları kültürün önemli bir parçasını oluşturmaktadır. Somutolmayan kültür değerleri içerisinde yer alan çini, bu sanatlardan bir tanesidir.Anadolu topraklarına Selçuklular ile birlikte gelen geçmişte kâşî, evânî olarakisimlendirilen çini kadim bir Türk sanatıdır.Çininin asırları aşarak geleneksel köklerinden kopmadan varlığını idâmeettirebilmesi onu, aslına sadık kalarak bugünlere taşıyan sanatkârlarsayesindedir.Bu makalenin konusunu, kadın çalışmalarının çini sanatındakiörnek karakteri olan Naciye Nur Avlupınar ‘ın sanatı ve Yaşayan İnsan Hazinesibağlamında sanat faaliyetleridir.Otuz sekiz yıldır çini sanatı ile meşgul olan sanatkâr; hoca-talebe, usta-çırakgeleneği ile meşk usulü yetişmiştir. Sanatına, aslına bağlı kalarak pek çokyenilik getirmiş, bu yenilikleri kendi eserlerinde örneklemiş, ülke içinde vedışında açtığı sergilerle Türk çini sanatını 21. yüzyıla ait özellikleri ile tanıtmışve bu alanda öğrenciler yetiştirmiştir.Çini sektöründe sadece işçi, boya ve tahrir ustası olarak parça başı çalışankadınların yanı sıra bu işin hem sanat hem de zanaat kısmına hâkim olanAvlupınar’ın, bu alanda yaptığı yenilikleri, ortaya koyduğu eserleri ve sanatsalçizgisini değerlendirmeyi amaçlayan bu çalışmanın teorik kısmında literatürtaraması, veri toplama kısmında görüşme yöntemi kullanılarak derinlemesinemülakat yapılmıştır. KW - çini KW - geleneksel sanat KW - sanatçı KW - yaşayan insan hazinesi KW - Naciye Nur Avlupınar N2 - It is extremely important to preserve the culture that constitutes the character and identity of societies, and to be able to pass it on to future generations in an original and contemporary way. Traditional handicrafts comprise an important part of culture. Tile art, which is among the intangible cultural values, is one of these arts. Tile, which came to the Anatolian lands with the Seljuks and was named as kâşî and evânî in the past, is an ancient Turkish art.It is thanks to the artists who have carried it to the present day remaining faithful to the original that the tile art has been able to survive over centuries without breaking off its traditional roots. The subject of this article is the art of Naciye Nur Avlupınar, the exemplary character of woman’s works in tile art, and her artistic activities in the context of the Living Human Treasure. The artist, who has been dealing with tile art for thirty-six years, has grown up with the master-apprentice tradition. She brought many different innovations to her art by adhering to the original, exemplified these innovations in her own works, introduced the Turkish tile art with its 21st century features with exhibitions held in and outside the country, and raised many students in this field.This study aims to evaluate the innovations, works and artistic style of Avlupınar, who has a grasp of both the art and craft part of this work, as well as women who work only as workers, painters and engraving masters in the tile industry on a piece work basis. In the theoretical part of this study, the literature review and in the data collection part an in-depth interview was conducted using the interview method. CR - Aslanapa, O. (1977). (14. Yüzyıl). Milli Eğitim Bakanlığı. CR - Aslanapa, O. (1989). Türk sanatı. İstanbul: Remzi. CR - Avlupınar, N. N. (2003), Kütahya’da yaşayan ananevi sanatımız çini. Kütahya Araştırmaları, Tarih- Kültür-Madencilik-Sanat, Bursa: Ak. CR - Avlupınar, N. N. (2016). Aşkla mayalanan klasik devir Osmanlı çinileri. Türkiye Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı. CR - Avlupınar, N. N. (2017). Devâ-i Şâfî - toprak. İstanbul: 4. Türk Tıp Dünyası Kurultayı. CR - Beyazıt, M. ve Işık İ. (2012). Geçmişten günümüze Kütahya çini sanatı ve Kütahya çiniciliği. Batman Üniversitesi Yaşam Bilimleri Dergisi,1(1), 891-898. CR - Birol, A. İ. (2013). Klasik devir Türk tezyînî sanatlarında desen tasarımı çizim tekniği ve çeşitleri. İstanbul: Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı. CR - Ekici, M. (2004). Bir sempozyumun ardından: Somut olmayan kültürel mirasın müzelenmesi. Milli Folklor Dergisi, 61, 5-13. CR - Gülaçtı, N. (2018). Kütahya seramik ve çinicilik zanaat/sanatının tarihsel süreci ve gerileme nedenleri. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 58, 31-40. CR - Gülçayır, S. (2011). Somut olmayan kültürel mirasın korunması sözleşmesi üzerine eleştirel bir okuma. Milli Folklor Dergisi, 92, 5-12. CR - Gümüş, İ. (2019). Yaşayan insan hazinesi bağlamında Bartın’da maket ustası Ahmet Güldür. Uluslararası Türkçe Edebiyat Kültür Eğitim Dergisi, 8(3), 1648-1665. CR - İssi, A. ve Yurdakul, H. (2002). Kütahya çiniciliği ve günümüzdeki sorunları. Journal of Scientific Reports -A,73-81. CR - Kaçar, V. (2018). Geçmişten günümüze Kütahya çini sanatı üzerine değerlendirme ve öneriler. İdil Dergisi, 7(48), 985-989. Kılkış, Y. (2019). 18-19. yüzyıll arda Kütahya çiniciliği: Üretim ilişkileri, çini ticareti ve motifler. Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı yayınlanmamış yüksek lisans tezi. CR - Küçükyılmazlar, A. (2006). Çini araştırması. İstanbul: İstanbul Ticaret Odası. Oğuz, Ö. (2008). Unesco ve geleneğin ustaları. Millî Folklor, 106, 5-10. CR - Oğuz, Ö. (2009a). Somut olmayan kültürel miras nedir? Ankara: Geleneksel. CR - Oğuz, Ö. (2009b). Somut olmayan kültürel miras ve kültürel ifade çeşitliliği. Milli Folklor Dergisi,82, 6-12. CR - Oğuz, Ö. (2013). Terim olarak somut olmayan kültürel miras. Milli Folklor Dergisi, 100, 5-13. Rey, G. (1987). İslâm mimarisinde çini. İzmir: Ada. CR - Şimşek, E. (2015). Meddahlıkta, yaşayan insan hazineleri listesine eklenmesi gereken bir isim: Kadirlili Yusuf Sıra. Millî Folklor, 106, 5-13. CR - Yazgaç, P. (2015). Tabiatın ve tarihin yaşayan ressamı Ahmet Yakupoğlu. El Sanatları Dergisi,19, 80-90 CR - Yetkin,Ş.(1972). Anadolu’da Türk çini sanatının gelişmesi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi. CR - Yetkin, Ş. (1993). Çini. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, 8, 329-335. UR - https://doi.org/10.22559/folklor.1719 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2017971 ER -