TY  - JOUR
T1  - Fen ve Teknoloji Ders Kitaplarında ve Öğretim Programındaki Benzetmelerin İncelenmesi
TT  - Examining Analogies in Science and Technology Textbooks and  Science and Technology Curriculum
AU  - Çalık, Muammer
AU  - Kaya, Emine
PY  - 2012
DA  - December
JF  - İlköğretim Online
JO  - İOO
PB  - Sinan OLKUN
WT  - DergiPark
SN  - 1305-3515
SP  - 856
EP  - 868
VL  - 11
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Bu araştırma, Fen ve Teknoloji Öğretim programının içerdiği benzetmeler ile ders kitaplarındaki benzetmelerin karşılaştırılması ve gruplandırılması amacıyla yapılmıştır. Bu çalışmada, doküman analizi yöntemi dâhilinde, 4–8. sınıf arasındaki 16 adet Fen ve Teknoloji ders kitabının incelemesi yapılmıştır. Gruplandırmada basit benzetme, zenginleştirilmiş benzetme, genişletilmiş benzetme ve metafor olmak üzere temelde 4 kategori kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda, Fen ve Teknoloji Öğretim Programında önerilen benzetmelerin, ders kitaplarında kullanılan benzetmelerle belirli bir dereceye kadar örtüştüğü ortaya çıkmıştır. Ancak Fen ve Teknoloji Öğretim Programının ve ders kitaplarının benzetimsel haritalamanın en önemli bileşeni olan sınırlılıkların verilmesinde ve benzetmenin nerede kırıldığını açıklama hususunda eksikliklerinin olduğu sonucuna varılmıştır. Ayrıca benzetme sayısının yayınevleri türüne göre değişkenlik gösterdiği sonucuna ulaşılmıştır. Çalışmanın sonuçlarına bağlı olarak, yayınevlerinin veya kitap yazarlarının benzetmeleri planlı olarak ve sınırlılıklarıyla birlikle kullanmaları gerektiği önerisinde bulunulmuştur.
KW  - Benzetme
KW  - Metafor
KW  - Fen Eğitimi
KW  - Fen ve Teknoloji Öğretim Programı
KW  - Ders Kitabı
N2  - The aim of this study was to compare analogies in Science and Technology Curriculum withthose in Science and Technology textbooks and to categorize them. Within document analysis research method,16 Science and Technology textbooks for grades 4-8 were examined. Four principal categories, ―simpleanalogy‖, ―enriched analogy‖, ―extended analogy‖ and ―metaphor‖, were used to label the data. As a result ofthis study, it was found out that analogies suggested by the new Science and Technology Curriculum overlappedwith those exploited by the Science and Technology textbooks to some extent. But it can be deduced that boththe new Science and Technology Curriculum and textbooks had shortcomings in presenting un-comparedfeatures, which is the most important component in analogical mapping and in explaining where the analogybreaks up. Moreover, it was elicited that the number of analogies used showed a shift depending on the type oftextbook publisher. In light with the results, it is recommended that publishers or authors should use theanalogies in a planned manner and present their un-compared features or limitations.
CR  - Atılboz, N. G. (2004). Lise 1 sınıf öğrencilerinin mitoz ve mayoz bölünme konuları ile ilgili anlama düzeyleri ve kavram yanılgıları. GÜ Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 24(3): 147-157.
CR  - Arslan, M. M. & Bayrakçı, M. (2006). Metaforik düşünme ve öğrenme yaklaşımının eğitim öğretim açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 171: 100-108.
CR  - Ary, D., Jacobs, L., Razevieh, A. & Sorensen, C. (2006). Introduction to research in education.
CR  - Belmont, CA: Wadsworth.
CR  - Atasoy, B., Kadayıfçı, H. & Akkuş, H. (2007). Öğrencilerin yaratıcı düşüncelerini ortaya çıkaran çizimleri ve açıklamaları. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(4): 679-700.
CR  - Atıcı, T., Keskin Samancı, N. & Özel, Ç. A. (2007). İlköğretim fen bilgisi ders kitaplarının biyoloji konuları yönünden eleştirel olarak incelenmesi ve öretmen görüşleri. Türk Eğitim Bilimleri Dergisi, 5(1): 115-131.
CR  - Curtis, R. V. & Reigeluth, C. M. (1984). The use of analogies in written text. Instructional Science, 13: 99-117.
CR  - Çalık, M. & Ayas, A. (2005a). A cross-age study on the understanding of chemical solution and their components. International Education Journal, 6(1), 30-41
CR  - Çalık, M. & Ayas, A. (2005b). A comparison of level of understanding of grade 8 students and science student teachers related to selected chemistry concepts. Journal of Research in Science Teaching, 42(6), 638-667.
CR  - Çepni, S. (2007). Araştırma ve proje çalışmalarına giriş (Genişletilmiş 3. Baskı). Trabzon: Celepler Matbaacılık.
CR  - Demirci Güler, M.P. (2007). Fen öğretiminde kullanılan analojiler, analoji kullanımının öğrenci başarısı, tutumu ve bilginin kalıcılığına etkisinin araştırılması. Yayınlanmamış Doktora Tezi, G.Ü. Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara
CR  - Demirel, Ö. (1999). Planlamadan değerlendirmeye öğretme sanatı (1. Baskı). Ankara: Pegema Yayıncılık.
CR  - Dikmenli, M., Altunsoy, S. & Kıray, S. A. (2006). 2004 fen ve teknoloji dersi öğretim programına göre hazırlanan ders kitapları ile 2000 fen bilgisi dersi öğretim programına göre hazırlanan ders kitaplarının analoji kullanımı bakımından karşılaştırılması. VII. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Gazi Eğitim Fakültesi, Ankara
CR  - Dikmenli, M. & Kıray, S. A. (2007). İlköğretim fen ve teknoloji ders kitaplarında kullanılan analojilerin analizi. 7th International Educational Technology Conference. Near East University, KKTC.
CR  - Dole, J. A. (2000). Readers, texts and conceptual change learning. Reading and Writing Quarterly, 16: 99-118
CR  - Duit, R., Roth, W-M., Komorek, M. & Wilbers, J. (2001). Fostering conceptual change by analogies— between scylla and charybdis. Learning and Instruction, 11: 283–303
CR  - Erdogan, M., Marcinkowski, T. & Ok, A. (2009): Content analysis of selected features of K‐8
CR  - environmental education research studies in Turkey, 1997–2007. Environmental Education
CR  - Research, 15:5, 525-548
CR  - Gökdere, M. & Keleş, E. (2004). Öğretmen ve öğrencilerin fen bilgisi ders kitaplarını kullanma düzeyleri üzerinde müfredat değişikliğinin etkisi. Milli Eğitim Dergisi, 161: 181–191
CR  - Karamustafaoğlu, O. & Üstün, A. (2004). Yürürlükteki fen bilgisi 7. Sınıf ders kitabının incelenmesi. XIII. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Malatya.
CR  - Keleş, E. (2001). Fizik ders kitaplarını değerlendirme ölçeği. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
CR  - Maskan, A. K., Maskan, M. H. & Atabey, K. (2007). İlköğretim 4. sınıf fen ve teknoloji ders kitabının değerlendirme ölçütleri yönünden incelenmesi. D.Ü. Ziya Gökalp Eğitim Fakültesi Dergisi, 9: 22-32.
CR  - MEB (2008). 2008–2009 öğretim yılı ders kitapları. Tebliğler Dergisi, 17(2606): 230-236
CR  - Newton, D. P. & Newton, L. D. (1995). Using analogy to help young children understand. Educational Studies, 21(3): 379-393.
CR  - Newton, L. D. (2003). The occurence of analogies in elementary school science boks. Intructional Science , 31: 353-375.
CR  - Semerci, Ç. (2004). İlköğretim Türkçe ve Matematik ders kitaplarını genel değerlendirme Ölçeği. C.Ü. Sosyal Bilimler Dergisi, 28(1): 49-54.
CR  - Taber, K.S. (2001). When the analogy breaks down: modelling the atom on the solar system. Physics Educatıon, 36: 222-226
CR  - Thiele, R. B. & Treagust, D. F. (1991). Using analogies to aid understanding in secondary chemistry education. Paper presented at the Royal Australian Chemical Institute Conference on Chemical Education, Perth, Western Australia, Australia.
CR  - Thiele, R. B., Venville, B.V. & Treagust, D.F. (1995). A comparative analysis of analogies in secondary biology and chemistry textbooks used in Australian schools. Research in Science Education, 25(2): 221-230
CR  - Tor, H. & Erden, O. (2004). İlköğretim öğrencilerinin bilgi teknolojilerinden yararlanma düzeyleri üzerine bir araştırma. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 3(1): 120-130.
CR  - Treagust, D. F., Harrison, A. G. & Venville, G. J. (1998). Teaching science effectively with analogies: An aproach for preservice and inservive teacher education. Journal of Science Education, 9(2): 85-101.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ilkonline/issue//106691
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/90531
ER  -