@article{article_1073112, title={Kıssa-i Musa’da Sözdizimsel ve Metin Dilbilimsel Düzeydeki Alıntıların Yapısal Özelliklerine İlişkin Bazı Tespitler}, journal={Journal of Turkish Language and Literature}, volume={62}, pages={165–179}, year={2022}, DOI={10.26650/TUDED2022-1073112}, author={Malta, Kübra}, keywords={Metin dilbilim, sözdizimi, düzyazı, iktibas, ayet}, abstract={Türk edebiyatı, peygamber kıssaları (Kısas-ı Enbiyâ) türünde zengin bir külliyata sahiptir. Bu külliyat içerisinde, Musa peygamberi konu edinen Kıssa-i Musa, bugün için bilinen tek mensur müstakil metin olması bakımından diğerlerinden ayrılmaktadır. Bu eserde, sözü sağlam temellere dayandırmak, okuyucunun ve dinleyicinin ilgisini canlı tutabilmek gibi amaçlarla Kur’an’dan ayetlere yer verildiği görülmektedir. İncelememizde genelden özele bir sırayla, öncelikle metne alınan ayetlerin Türkçe cümlelerle bir arada kullanılmasının sözdizimsel ve metin dilbilimsel düzeydeki ağırlık noktaları belirlenmiş; ardından “iktibas” ile ilişkilendirilen alıntıların kendi içerisindeki yapısal özellikleri araştırılmıştır. Böylece, bugüne kadar çoğunlukla şiir örnekleri üzerinden ilerletilen araştırmalardan farklı olarak burada, alıntıların bir düzyazı örneğindeki görünümü nitel ve nicel yöntemlerle değerlendirilmiştir. Elde edilen bulgulara göre, 16. yüzyıl Eski Anadolu Türkçesi dil özellikleri gösteren Kıssa-i Musa’da cümle içi alıntılar %27, cümleler arası alıntılar ise %73 oranında belirlenmiştir. Alıntıların yapısal özellikleri, klasik sınıflandırmadan farklı olarak burada eksik yapılı alıntılar (%60), tam yapılı alıntılar (%20), birleşik yapılı alıntılar (%13) ve karma yapılı alıntılar (%7) olmak üzere birer kavram olarak da kabul edilebilecek dört başlık altında toplanmıştır. Bunlar arasında “Birleşik yapılı alıntılar” ve “Karma yapılı alıntılar” araştırmalarımıza göre ilk kez bu makalede teklif edilmiştir. Son olarak düzyazı örneklerinde “iktibas”ın kullanım alanının şiir türüne göre farklılık gösterdiği ve düzyazı örneklerinde genişlediği anlaşılmıştır.}, number={1}, publisher={İstanbul Üniversitesi}