@article{article_1092731, title={Çanakkale Savaşı’nın Kapanmayan Hesabı: Türk Mayınları ve İngiliz Uçakları}, journal={Çanakkale Araştırmaları Türk Yıllığı}, volume={20}, pages={193–213}, year={2022}, DOI={10.17518/canakkalearastirmalari.1092731}, author={Kurt, Emin}, keywords={Çanakkale Savaşı, Uçak, Tayyare, 18 Mart, Ark Royal.}, abstract={18 Mart 1915 Çanakkale Boğaz Savaşı öncesi İngiliz uçakları tarafından boğazın mayınlardan temizlendiğine dair rapor verildiği Türk tarih araştırmalarında genel kabul görmüş bir olgu. Yazılı kaynaklar açısından bakıldığında; aslında ortada kapanmamış bir hesap yok. Türk kaynakları; 18 Mart saldırısı öncesi İngiliz uçaklarının boğazın mayınlardan temizlendiğine dair rapor verdiğinde hem fikir. Hatta İngiliz kabine belgelerini kaynak olarak kullanan Türk kaynakları bile bu tezi savunuyor. İngiliz tarafında ise Birinci Dünya Savaşını inceleyen hem deniz hem de hava tarihi kaynaklarında bu tür bir bilgiye ulaşmak imkânsız. Türk mayınları ve İngiliz uçakları arasındaki bu ilişkinin ne zaman ve kimin tarafından ilk kez gündeme getirildiğini tespit etmek ise neredeyse imkânsız. İlk kaynağa ulaşmayı amaçlamayan birçok çalışma, bu bilgiyi bulduğu ilk kaynaktan yineleyip duruyor. Bu durum geniş bir araştırma literatürüne sahip olan Çanakkale Savaşı konusunda araştırmacıyı dipsiz bir kuyuya sevk ediyor.
18 Mart Çanakkale Boğaz Savaşında İngiliz uçakları ve Türk mayınları arasındaki bu ilişkide incelenmemiş araştırılmamış tek kaynak şüphesiz ki o İngiliz havacıları barındıran Ark Royal uçak gemisinin harekât raporlarıdır. Bu raporlar incelenmeden “İngiliz uçakları boğazın mayınlardan temizlendiğine dair rapor verdiler” sonucuna ulaşılması mümkün değildir.
Bu çalışmada 18 Mart Çanakkale Boğaz Savaşı sırasında İtilaf Devletlerinin tek hava gücünü teşkil eden Ark Royal uçak gemisinin harekât raporları, bu gemide görev alan İngiliz havacıların anıları incelenecektir. İngiliz havacıların böyle bir rapor verip ermediği ve Türk mayınlarının tespiti hakkında üst komuta kademesine ilettiği bilgi ve keşifler tespit edilemeye gayret edilecektir. 100 yılı aşkın bir süredir, incelenme gereği duyulmayan ancak savaşın sonucuna direk etkisi olan bu konu açıklığa kavuşturulmaya çalışılacaktır.}, number={32}, publisher={Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi}