TY - JOUR T1 - Абайдың діни танымы TT - Религиозные знания Абая AU - Kenzhetayev, D. PY - 2020 DA - December JF - Türkoloji PB - Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1727-060X SP - 106 EP - 119 IS - 104 LA - kk AB - Абай мұрасын ислам теологиясы мен философиясы, қазақ мұсылмандық және өркениеттік сипаты тұрғысынан тану өте өзекті мәселе. Бүгінгі қазақ діни танымы мен діни тәжірибесінің санадағы іздеріне ғылыми таным және тарихи тұрғыдан баға беру үшін де Абай мұрасының орны мен рөлін ашып көрсету маңызды. Сондықтан да Абайдың шығармаларындағы ұғымдар мен категориялық кешенді тұтас қарастырып, жүйелі тарихи-философиялық қалыптармен саралау оның болмыстық әрі діни-өркениеттік бейнесін тануға мүмкіндік береді. Мақалада адамзат ойлау тарихындағы болмыс туралы маңызды қабаттың атақты өкілдерін тілге тиек ете отырып, Абайдың жалпы көзқарастарын экзистенциалистік философияның шаблондарымен түсіндіргісі келетіндерге қарсы пікірін білдіреді. Сондай-ақ мәннің не екендігі мәселесінде, философия тарихына жасаған шолуында, Абайдың махаббатты бір мән ретінде анықтауының астарында жатқан ақиқаттың маңызды екендігін көрсетуді басты назарға алған. KW - Абай KW - Ақиқат KW - Абай мұрасы KW - Діни таным KW - Абайды тану тарихы N2 - Признание наследия Абая с точки зрения исламского богословия и философии, мусульманского и цивилизационного характера казахского народа является очень актуальным вопросом. Важно раскрыть место и роль наследия Абая, чтобы дать научную и историческую оценку следам современного казахского религиозного познания и религиозного опыта. Поэтому целостное рассмотрение понятий и категориального комплекса в произведениях Абая и его дифференциация с системными историко-философскими формами позволяют признать его бытийный и религиозно-цивилизационный облик. В статье рассматривается мнение человечества против тех, кто хочет объяснить общие взгляды Абая шаблонами экзистенциалистской философии, ссылаясь на известных представителей важного слоя о бытии в истории мышления. В своем обзоре истории философии, а также в вопросе о том, что такое сущность, Абай подчеркнул важность истины, лежащей в основе определения любви как единого смысла. CR - 1. Әуезов М. Абай Құнанбаев. Монографиялық зерттеулер мен мақалалар. –Алматы: Санат, 1995. –320 б. CR - 2. Құнанбайұлы А. Шығармаларының екі томдық толық жинағы. –Алматы: Жазушы, -Т. 1: Өлеңдер мен аудармалар. 2003. –296 б. CR - 3. Кенжетаев Д.Т. Қожа Ахмет Иасауи дүниетанымының түркі ислам философиясы тарихындағы орны. Монография. –Түркістан: Тұран, 2012. –288 б. CR - 4. Кенжетай Д. Қожа Ахмет Ясауи дүниетанымы. – Алматы: «Арыс», 2008. –360 б. CR - 5. Құнанбайұлы А. Шығармаларының екі томдық толық жинағы. –Алматы: Жазушы, -Т. 2: Өлеңдер мен аудармалар. –2002. –336 б. CR - 6. Кенжетай Д. Зайырлы ел – қайырлы ел. –Алматы: Көкжиек. 2017. –392 б. CR - 7. Kenjetay, Dosay, Hoca Ahmet Yesevî’nin Ahlâk Felsefesi, Hoca Ahmet Yesevî Ocağı Yayınları, –Ankara 2003. S. 100–110 CR - 8. Alban G.Widgery. Tarıh boyunca büyük öğretiler. –Ankara 1971. –320 б. CR - 9. Әзірет Сұлтан Қожа Ахмет Иасауи. Көңілдің айнасы (Мират ул Қулуб). –Анкара, Билиг. 2000. –120 б. CR - 10. Әбілев Ж. Этнодеформация (ұлттық сана мәселелері), –Қызылорда, «Тұмар», 2007, –176 б. CR - 11. Кенжетаев Д.Т. Қазақ мұсылмандығы және оның қалыптасу алғышарттары: Монография. –Астана: «Рухани құндылықтарды қолдау қоры» корпоративтік қоры, 2018. –248 б. CR - 12. Bayraktar M. Yunus Emre ve Aşk felsefesi. –Ankara. 1994. S.104 CR - 13. Кенжетай Д.Т. Қазіргі жағдайдағы исламның әлеуметтік тұжырымдамасының негіздері. – Астана: Дін мәселелері жөніндегі ғылыми-зерттеу және талдау орталығы, 2011. –170 б. CR - References 1. Áýezov M. Abaı Qunanbaev. Monografııalyq zertteýler men maqalalar. –Almaty, Sanat, 1995. –320 b. CR - 2. Qunanbaıuly A. Shyǵarmalarynyń ekі tomdyq tolyq jınaǵy. –Almaty: Jazýshy, -T. 1: Óleńder men aýdarmalar. 2003. –296 b. CR - 3. Kenjetaev D.T. Qoja Ahmet Iasaýı dúnıetanymynyń túrkі ıslam fılosofııasy tarıhyndaǵy orny. Monografııa. –Túrkіstan: 2012. –288 b. CR - 4. Kenjetaı D. Qoja Ahmet Iasaýı dúnıetanymy. – Almaty: «Arys», 2008. –360 b. CR - 5. Qunanbaıuly A. Shyǵarmalarynyń ekі tomdyq tolyq jınaǵy. –Almaty: Jazýshy, -T. 2: Óleńder men aýdarmalar. –2002. –336 b. CR - 6. Kenjetaı D. Zaıyrly el – qaıyrly el. –Almaty, Kókjıek. 2017. –392 b. CR - 7. Kenjetay, Dosay, Hoca Ahmet Yesevî’nin Ahlâk Felsefesi, Hoca Ahmet Yesevî Ocağı Yayınları, –Ankara 2003. S. 100–110 CR - 8. Alban G.Widgery. Tarıh boyunca büyük öğretiler. –Ankara 1971. –320 b. CR - 9. Ázіret Sultan Qoja Ahmet Iasaýı. Kóńіldіń aınasy.(Mırat ýl Qýlýb). Ankara, Bılıg Baspasy. 2000 j. –120 b. CR - 10. Ábіlev J. Etnodeformatsııa (ulttyq sana máselelerі), –Qyzylorda, «Tumar», 2007, –176 b. CR - 11. Kenjetaev D.T. Qazaq musylmandyǵy jáne onyń qalyptasý alǵysharttary: Monografııa. –Astana: «Rýhanı qundylyqtardy qoldaý qory» korporatıvtіk qory, 2018. –248 b. CR - 12. Bayraktar M. Yunus Emre ve Aşk felsefesi. –Ankara. 1994. S.104 CR - 13. Kenjetaı D.T. Qazіrgі jaǵdaıdaǵy ıslamnyń áleýmettіk tujyrymdamasynyń negіzderі. – Astana: Dіn máselelerі jónіndegі ǵylymı-zertteý jáne taldaý ortalyǵy, 2011. –170 b. UR - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayt/issue//1096956 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2346710 ER -