TY  - JOUR
T1  - ҚАЗАҚ СӘНДІК-ҚОЛДАНБАЛЫ ӨНЕР ТУЫНДЫЛАРЫНДАҒЫ ТҮРКІЛІК ДҮНИЕТАНЫМ БЕЛГІЛЕРІ
TT  - ТЮРКСКОЕ МИРОВОЗЗРЕНИЕ В ПРОИЗВЕДЕНИЯХ КАЗАХСКОГО ДЕКОРАТИВНОГО И ПРИКЛАДНОГО ИСКУССТВА
AU  - Auelbekov, Yerzhan
PY  - 2018
DA  - August
JF  - Türkoloji
PB  - Hoca Ahmet Yesevi Uluslararası Türk-Kazak Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1727-060X
SP  - 125
EP  - 136
IS  - 90
LA  - kk
AB  - Мақалада қазақ халқының сәндік-қолданбалы өнерінің түркі мәдениетіндегі алатын орны анықталады. Ұлттық нақыштағы сәндік қолданбалы өнер туындыларының мәні мен кейбір мазмұндық ерекшеліктері сипатталады. Түркілердің тарихи тыныс-тіршілігіндегі сәндік қолөнер түрлері, олардың жасалу, қолданылу жолдарына түсіндірмелер жасалады. Түркілік мәдениеттің ауқымды саласы ретіндегі қазақ тоқыма өнерінің тарихи-өнертанымдық мәні түсіндіреді. Сәндік қолөнер бұйымдарында, әсіресе кілем, гобелен туындыларында қолданылатын оюлар мен өрнектердің түстік, композициялық жағынан шешімдеріне, көркемдік ерекшеліктеріне түркілік өнертанымдық тұрғысынан талдаулар жүргізіледі. Түркілік дүниетаным көріністерінің сәндік қолөнер бұйымдарында бейнелену ерекшеліктері қарастырылады. Қазақ суретші-гобеленшілері шығармаларындағы түркілік дүниетаным белгілерінің айшықталуы баяндалып, сараланады. Қазіргі жас суретші-шеберлердің гобелен тоқуда түркілік дүниетаным белгілерін қолдану түрлері анықталып, қажетті тұжырымдар жасалады.
KW  - Сәндік-қолданбалы өнер
KW  - Түркілік дүниетаным
KW  - Ұлттық ою-өрнектер
KW  - Ою-өрнектерді стилизациялау
KW  - Тоқыма өнері
KW  - Кілем тоқу өнері
KW  - Гобелен өнері
KW  - Гобелен тоқу
N2  - В статье представлена роль декоративного и прикладного искусства казахского народа в тюркской культуре. Национальный декор характеризует внутреннее содержание произведений прикладного искусства. Раскрываются виды декоративного ремесла в жизни тюрков, способы изготовления произведений и их использование. Историческая и культурная ценность казахского текстильного искусства занимает важную область в тюркской культуре. Продукты декоративного искусства, в частности ковры, украшения и т.д. и их особенности были подвергнуты тщательному анализу, особенно узоры, украшающие гобелены. Раскрыты особенности описания различных изображений в декоративном искусстве. Произведения казахских мастеров анализируются с точки зрения тюркского мировоззрения. Определены способы отражения тюркского мировоззрения современными молодыми мастерами, сделаны соответствующие выводы и заключения.
CR  - 1.	Назарбаев Н. Ә. (2017). «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру». Егемен Қазақстан. Астана. 12 сәуір.
CR  - 2.	Самұратова Т. (2010). Бейнелеу өнері тарихы. –Астана: ЕҰУ.
CR  - 3.	Абай шығармаларының екі томдық толық жинағы. 2 том. Өлеңдер мен аудармалар, поэмалар, қара сөздер. (2002) / Абай. –Алматы: Жазушы.
CR  - 4.	Лоренц Н. Ф. (1987). Орнамент всех времен. –С.Петербург: изд. А. Ф. Девриена. -159 с.
CR  - 5.	Жәнібеков Ө. (1992). Уақыт керуен. –Алматы: Жазушы, -120 б.
CR  - 6.	Қасиманов С. (1962). Қазақ халқының қол өнері. -Алматы: Казмембас, -50 б.
CR  - 7.	Құдабаева К. І. (2005). Сәндік-қолданбалы өнерді оқыту теориясы мен технологиясы. БОПжӘ студенттерге арналған оқу құралы. –Қарағанды: САНАТ-Полиграфия ЖШС ҚарМУ баспасы. -110 б.
CR  - 8.	Ергүдер А. (2009). Қазақстан және Анадолы жерлеріндегі тоқымаларда қолданылған ою-өрнектердің ұқсастығы мен мән-мағыналары. Түркология журналы. №5-6.
CR  - 9.	Parlak Tahsin. (2002). Geleneksel Kazak Halı Sanatı ve TİKA Aral Bölgesi El Halıcılığını Geliştirme Projesi, Ankara.
CR  - 10.	Балкенов Ж. (1998). Әдептеу (стилизация): Ғылыми-әдістемелік монография. –Қарағанды: ҚарМУ баспасы, -172 б.
CR  - 11.	Ералин Қ. (2009). Бейнелеу өнері шығармашылығы. Оқу құралы. Түркістан. Тұран. -87 б.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/ayt/issue//1106417
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2386280
ER  -