TY  - JOUR
T1  - Türkiye Ekonomisinde Tarıma Dayalı Sanayinin Önemi ve Gelişim Süreci
TT  - The Importance and Development Process of Agro-Food Industry in Turkish Economy Abstract
AU  - Kadakoğlu, Bektaş
AU  - Karlı, Bahri
PY  - 2022
DA  - June
DO  - 10.55979/tjse.1107524
JF  - Turkish Journal of Science and Engineering
JO  - TJSE
PB  - Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2687-6086
SP  - 50
EP  - 59
VL  - 4
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Tarıma dayalı sanayiler Gayrisafi Milli Hasılaya, istihdama, üretime, katma değere ve ihracata olumlu etkisinden dolayı Türkiye’nin en önemli sektörlerinin başında gelmektedir. Türkiye’de tarım ürünlerinin yaklaşık %30’u tarıma dayalı sanayilerde işlenerek tüketicilerle buluşturulmaktadır. Gelişmiş ülkelerde ise bu oran %60’dır. Bu bakımdan Türkiye’de üretilen tarım ürünlerinin çoğu katma değer yaratılmadan yani tarıma dayalı sanayilerde işlenmeden tüketicilerle buluşturulmaktadır. Çalışmada değişkenlere ait veriler 2005-2020 dönemini kapsamaktadır. Sanayi içerisinde tarıma dayalı sanayilerin payı girişim sayısı bakımından %6.38, istihdam sayısı bakımından %13.38, üretim değeri bakımından %16.94, katma değer bakımından %13.04, ihracat değeri bakımından ise %29.08’dir. Bu göstergelerden de anlaşılacağı üzere tarıma dayalı sanayiler Türkiye ekonomisi içerisinde önemli bir konumda bulunmaktadır. Bu çalışmada, Türkiye’de tarıma dayalı sanayinin mevcut durumu incelenmiş ve önemi ortaya konulmuştur.
KW  - Tarıma dayalı sanayi
KW  - gıda ve içecek
KW  - tekstil ve giyim
KW  - ihracat
KW  - KOBİ
N2  - Agri-food industries are among the most important sectors in Turkey due to their positive impact on gross national product, employment, production, added value and exports. Approximately 30% of agricultural products in Turkey are processed in agri-food industries and brought to consumers. In developed countries, this rate is 60%. Thus, most of the agricultural products produced in Turkey are brought to consumers without creating added value, that is, without being processed in agri-food industries. The data of the variables in the study include the 2005-2020 periods. The share of agri-food industries within the total industry is 6.38% in terms of the number of enterprises, 13.38% in terms of employment, 16.94% in terms of production value, 13.04% in terms of added value, and 29.08% in terms of export value. As can be understood from these indicators, agri-food industries are of great importance in the Turkish economy. In this study, the current situation of agri-food industries in Turkey was examined and its importance was revealed.
CR  - Anonim (1994). Türkiye İstatistik Yıllığı. Devlet İstatistik Enstitüsü, Ankara, Türkiye.
CR  - Bayramoğlu, Z. (2007). Konya İlinde Tarıma Dayalı Sanayinin Yapısal Analizi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara, 284 s.
CR  - Demirbaş, N. (2005). Türkiye ekonomisinde tarıma dayalı sanayinin yeri ve önemi. MKU Ziraat Fakültesi Dergisi, 10(1-2), 71-81.
CR  - European Union (2020). User guide to the SME definition, Publications Office of the European Union. Erişim tarihi: 24.01.2022. https://op.europa.eu/en/publication-detail/-/publication/756d9260-ee54-11ea-991b-01aa75ed71a1.
CR  - Güneş, E., Keskin, B., & Demirtaş, N. (2015). Türkiye’de Tarıma Dayalı Sanayiinin Yapısı Ve Gelişimi. VIII. Türkiye Ziraat Mühendisliği Teknik Kongresi. Ocak 12-16, Ankara, s: 1202-1225.
CR  - Gürler, A. Z., Kızılarslan, N., & Kızılarslan, H. (2000). Tarıma dayalı ve tarıma bağlı sanayi işletmeleri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Yayınları, No:47, Tokat.
CR  - Karlı, B. (1998). GAP Alanındaki İllerde Tarıma Dayalı Sanayinin Gelişme Stratejisi ve Sosyo-Ekonomik Etkileri. III. Ulusal Tarım Ekonomisi Kongresi. Eylül 03-05, Ankara, s: 354-363.
CR  - Karlı, B. (2002). GAP alanındaki tarıma dayalı sanayi işletmelerinin gelişimi, sorunları ve çözüm yolları. T.C. Tarım ve Köyişleri Bakanlıǧı, TEAE Tarımsal Ekonomi Araştırma Enstitüsü, Ankara.
CR  - Karlı, B., Bilgiç, A., & Eren, G. (2009). Dünya ekonomik krizinin Türk tarımına etkileri. Çiftçi ve Köy Dünyası Dergisi, 300, 33-42.
CR  - Karlı, B., Kadakoğlu, B., & Gül, M. (2018). Dünya ve Türkiye’de Pamuk Üretimi ve Dış Ticaret Yapısı. V. International Multidisciplinary Congress of Eurasia, Temmuz 24-26, Barcelona, İspanya, s: 129-136.
CR  - STB (2021). Gıda ve İçecek Sektörü Raporu. T.C. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı. Erişim tarihi: 10.01.2022. https://www.sanayi.gov.tr/plan-program-raporlar-ve-yayinlar/sektor-raporlari/mu0111011413.
CR  - Resmi Gazete (2022). Küçük ve Orta Büyüklükteki İşletmelerin Tanımı, Nitelikleri ve Sınıflandırılması Hakkında Yönetmelik. Erişim tarihi: 20.04.2022. https://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2022/03/20220318-11.pdf.
CR  - TRADEMAP (2022). International Trade Center. Trade Statistics For International Business Development. Erişim tarihi: 10.01.2022. https://www.trademap.org/Index.aspx.
CR  - TÜİK (2018). Yıllık Sanayi Ve Hizmet İstatistikleri Mikro Veri Seti. Türkiye İstatistik Kurumu, Yayın No: 4596, Ankara.
CR  - TÜİK (2020). Konularına Göre İstatistikler. Türkiye İstatistik Kurumu.
CR  - TÜİK (2021). Küçük ve Orta Büyüklükteki Girişim İstatistikleri (KOBİ) Haber Bülteni. Erişim tarihi: 25.12.2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Kucuk-ve-Orta-Buyuklukteki-Girisim-Istatistikleri-2020-41129.
CR  - TÜİK (2022). Sanayi Üretim İstatistikleri. Erişim tarihi: 08.01.2022. https://data.tuik.gov.tr/Kategori/GetKategori?p=sanayi-114&dil=1.
CR  - TÜSİAD (1987). Tarıma Dayalı Sanayide Durum, Türk Sanayicileri ve İş Adamları Derneği, Yayın No: TÜSİAD-T/87.1.96, İstanbul.
CR  - Uyanık, M. (2011). Küresel Ekonomik Krizin Tokat İli Merkez İlçedeki Gıda Sanayii İşletmeleri Üzerindeki Etkileri. Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Tokat, 83 s.
UR  - https://doi.org/10.55979/tjse.1107524
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2390764
ER  -