TY  - JOUR
T1  - ŞEKİL DEĞİŞTİRME MOTİFLİ EFSANELERDE LANET
AU  - Kumartaşlıoğlu, Satı
PY  - 2017
DA  - December
JF  - EKEV Akademi Dergisi
PB  - Erzurum Kültür Eğitim Vakfı
WT  - DergiPark
SN  - 1301-6229
SP  - 89
EP  - 104
VL  - 0
IS  - 69
LA  - tr
AB  - Efsaneler, dünyanın yaratılışı ve sonu, tarihi olaylar, tabiatüstü şahıslar ve varlıklarile dini olaylar hakkında anlatılan ve gerçek olduğuna inanılan kısa anlatmalardır. Buçalışmada, şekil değiştirme motifli efsanelerde lanet konusu ele alınmıştır. Şekil değiştirme motifli efsanelerde bazı varlıkların Tanrı veya dini ve mistik şahsiyetler tarafındanlanetlenmesi ile çok sık karşılaşılmaktadır. Efsanelerde kötü, yanlış ve kabul edilmeyecekdavranış ve tavırlar sergileyen varlıklar (insan veya hayvan) bir lanetleme ile mutlakacezalandırılır. Bu cezalandırma ise genellikle şekil değiştirme yoluyla yapılır. Efsanelerdevarlıkların yaratılışına veya dönüşümüne dair açıklamalar, çoğunlukla beddualaradayanır. Ancak “beddua” olmadan da lanetlemenin gerçekleştiği efsaneler mevcuttur.“Lanet”, Türkçe Sözlük’te “Tanrı’nın sevgi ve ilgisinden yoksun olma” anlamında vebedduadan daha kapsamlı kullanılmaktadır. Bu çalışmada şekil değiştirme motifli efsanelere, lanetlenen varlıklar, lanetleyen varlıklar, lanetlemenin nedenleri, lanetleme şekilleri,lanetlemenin işlevleri gibi açılardan yaklaşılmış ve konu, toplumsal değerler açısındandeğerlendirilmiştir.
KW  - Efsane
KW  - Lanet
KW  - Beddua
KW  - Değişim-Dönüşüm
KW  - Toplumsal Değer.
CR  - Akalın, L. S. (1990). Türk dilek sözlerinden alkışlar kargışlar. Ankara: Kültür Bakanlığı
Halk Kültürünü Araştırma Dairesi Yayınları.
CR  - Alptekin, A.B. (1993). Fırat havzası efsaneleri (Metinler). Antakya: Kültür Ofset Bası-
mevi.
CR  - Alptekin, A.B. (2012). Efsane ve motifleri üzerine. Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Boratav, P.N. (1984). Türk halkbilimi II 100 soruda Türk folkloru (İnanışlar. Töre ve Tö-
renler. Oyunlar). İstanbul: Gerçek Yayınevi.
CR  - Boratav, P. N. (1995). Türk halkbilimi I 100 soruda Türk halk edebiyatı. İstanbul: Gerçek
Yayınevi.
CR  - Efsane Derlemeleri. (1975). İstanbul: Köy Öğretmenleri ile Haberleşme ve Yardımlaşma
Derneği Yayını.
Ergun, M. (1997a). Türk dünyası efsanelerinde değişme motifi, I. Cilt İnceleme. Ankara:
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
Ergun, M. (1997b). Türk dünyası efsanelerinde değişme motifi, II. Cilt Metinler. Ankara:
Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Karakuzu, B. (1997). Kadınhanı halk anlatımları üzerine bir araştırma. Selçuk Üniversi-
tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yayımlanmamış Doktora Tezi, Konya.
CR  - Örnek, S. V. (2000). Türk halk bilimi. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
CR  - Önal, M. N. (2003). Muğla efsaneleri. Muğla: Muğla Üniversitesi Yayınları.
CR  - Öztürk, Ö. (2009). Folklor ve mitoloji sözlüğü. İstanbul: Phoenix Yayınevi.
CR  - Rayman, H. (2001). Bayburt efsaneleri. Bayburt: Bayburt Belediyesi Kültür Yayınları.
CR  - Sakaoğlu, S. (1980). Anadolu-Türk efsanelerinde taş kesilme motifi ve bu efsanelerin tip
CR  - kataloğu. Ankara: Kültür Bakanlığı Milli Folklor Araştırma Dairesi Yayınları.
CR  - Sakaoğlu, S. (2003a). 101 Anadolu efsanesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Sakaoğlu, S. (2003b). 101 Türk efsanesi. Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Sakaoğlu, S. (2009). Efsane araştırmaları. Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Seyidoğlu, B. (1997). Erzurum efsaneleri. İstanbul: Erzurum Kitaplığı.
CR  - TDK, (1998). Türkçe Sözlük Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - URL1.www.aydinyaka.com/index.php/tum-makaleler/26-sosyal-degerler.html adresin-
den 15.07.2016’da alınmıştır.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/sosekev/issue//1147531
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2552985
ER  -