@article{article_1178309, title={DEDE KORKUT HİKÂYELERİ VE OĞUZ KAĞAN DESTANLARINDA GEÇEN TABİATÜSTÜ UNSURLARIN MUKEYESLİ İNCELENMESİ}, journal={Bayterek Uluslararası Akademik Araştırmalar Dergisi}, volume={6}, pages={245–262}, year={2023}, DOI={10.48174/buaad.1178309}, author={Doğan, Öztürk}, keywords={Dede korkut, Destan, Oğuz Kağan}, abstract={Araştırmada Türk tarihinde önemli bir yere sahip olan Dede Korkut Hikâyeleri ve Oğuz Kağan ‎destanında geçen tabiatüstü unsurları, olay örgülerine, zaman-mekân unsurlarına, ‎kahramanların özelliklerine değinilerek mukayeseli incelemesi yapılmıştır. Dede Korkut ‎Hikayeleri ve Oğuz Kağan destanından hareketle Türk milletinin kültürü, köklü tarihi, inancı ‎ve yaşayışından izler aktarılmaya çalışılmıştır. Tabiatüstü unsurlar birçok olay, durum ve kişi ‎üzerinden ortaya konulmaktadır. Savaş meydanlarındaki sıra dışı galibiye, doğaüstü varlıklar, ‎dini kahramanların varlığı, ölülerle devam bağlar, rüya, Hızır’ın yardımı, Tanrı’ya edilen ‎dualar, kadın unsuru ve dikkat çekici kahramanlıklar bunlardan bazılarıdır. Bireyin olağanüstü ‎düzey karşısında içine düştüğü kararsızlık duygusuna dayanan fantastik anlatılar, eğlendirici ‎anlatılar olmaktan öte bireyin bilinçaltı ve bilinçdışında toplumsal normlar tarafından ‎bastırılmış duygularının açığa çıktığı anlatılardır. Bireyin gerçek dünyada bastırılmış duygu ve ‎eylemlerini, olağanüstü unsurlarla birleştirilmiş kurmaca bir dünya içinde sunması insanlık ‎tarihi kadar eskidir. Anlatılarda doğaüstü fiziksel görünüm ve güce sahip insan kahramanlar ‎dışında, dramatik aksiyon içinde karşıt değer olarak beliren yarı insan dışı varlıklar da ‎mevcuttur. Söz konusu doğaüstü sayılabilecek insan dışı varlıklar (Peri kızı, Tepegöz), ‎doğaüstü güce sahip hayvanlar (kara deve, kara boğa ve kara aslan) ve olağanüstü güce sahip ‎insanlar arasındaki mücadelelerin konu edinildiği anlatılarda, coşku ve merak duygusu tepede ‎tutulur. Türk milletinin tarihinde diğer milletlerde olmayan tabiatüstü özelliklerin gerçekliğine ‎ilişkin algıların oldukça güçlü olduğu belirlenmiştir. Oğuz Kağan ve Dede Korkut ‎hikâyelerindeki kahramanlar başta olmak üzere Türk destanlarından çıkan kahramanlar Türk ‎tarihinin her döneminde gerçek bir kahraman olarak ete kemiğe bürünmüştür. Araştırmada ‎Dede Korkut Hikâyeleri ve Oğuz Kağan destanında yer alan tabiatüstü unsurlar olay-‎kahraman unsuru üzerinden örnekler verilerek yorunlanmış ve analiz edilmiştir. Yapılan ‎inceleme sonucunda her iki kaynakta yer alan doğaüstü unsurlar aracılığıyla Türk milletinin her ‎türlü zorluktan çıkabileceğine dair güçlü bir mesajın verildiği sonucuna ulaşılmıştır. ‎}, number={1}, publisher={Onur Alp KAYABAŞI}