TY - JOUR T1 - Son 10 Yılda Hemşirelik Alanında Semptom Yönetimi Konulu Yüksek Lisans ve Doktora Tezlerin Retrospektif İncelenmesi TT - Retrospective Analysis of Master's and Doctoral Theses on Symptom Management in Nursing in the Last 10 Years AU - Tanrıkut, Rabia AU - Koc, Aysegul PY - 2023 DA - October DO - 10.55517/mrr.1182383 JF - Medical Research Reports JO - MRR PB - M. Tayyib KADAK WT - DergiPark SN - 2651-4184 SP - 164 EP - 182 VL - 6 IS - 3 LA - tr AB - Amaç: Semptom, bireylerin subjektif olarak deneyimlediği ve kendisinde bire bir fark ettiği, gözlemlediği belirtilerin tamamı olarak tanımlanmaktadır. Semptom yönetimi ise bireyin hayatını ciddi derecede etkileyen, hastalık durumunda yaşam kalitesini yükseltmek için uygulanan bakımın tamamıdır. Bununla birlikte, semptom yönetimi kişilerde doğru şekilde yürütülür ise bireyin yaşamdan doyumunda artışta, hastaneye tekrarlı yatışları ve semptom yükünü azaltmada etkili olduğu saptanmıştır. Etkili semptom yönetimi için profesyonel meslek grubu olan hemşirelerin bilgi ve beceri düzeyleri yeterli olmalıdır. Yöntem: Retrospektif tanımlayıcı tipteki bu çalışmada, semptom yönetimi konulu çalışmaları belirlemek amacı ile Yükseköğretim Kurulu Ulusal Tez Merkezinde bulunan konuyla ilgili lisansüstü (yüksek lisans-doktora) tezleri incelenmiştir. Bulgular: “Semptom”, “Semptom yönetimi” ve “Hemşirelik” anahtar kelimesi ile tarama yapılmıştır. Yapılan inceleme sonucunda 7 yüksek lisans ve 16 doktora, toplamda 23 teze ulaşılmıştır. Tezlerin % 65,19’ unun (n= 15) son 5 yılda yapıldığı, çalışma desenlerine göre incelendiğinde %39.19’unun’inin (n=9) randomize çalışma desenine sahip olduğu, örneklem grubu incelendiğinde %91.30’unun (n=21) hastaların oluşturduğu ve çalışmalar değerlendirildiğinde % 47.82 ‘sinin (n=11) kanıt 2 düzeyde olduğu görülmüştür. Sonuç: Son yıllarda yapılmış olan tezlerde bireylerin ve hemşirelerin semptom yönetimi bilgi düzeyleri ile ilgili çok fazla çalışma yapıldığı görülmüştür. Yapılan tezlerde randomize kontrollü çalışmaların fazla olmasından dolayı tanımlayıcı çalışmalar yapılması önerilir. KW - hemşirelik KW - kanser KW - semptom KW - semptom yönetimi KW - tez N2 - Aim: A symptom is defined as all of the symptoms that individuals subjectively experience and notice one-on-one in themselves, observe. Symptom management, on the other hand, is the entire care applied to improve the quality of life in the event of a disease that seriously affects the life of an individual. However, if symptom management is carried out correctly in people, it has been found that an increase in the patient's life satisfaction is also effective in reducing repeated hospitalizations and symptom burden. For effective symptom management, the knowledge and skill levels of nurses who are a professional group should be sufficient. Methods: In this retrospective descriptive type of study, graduate (master's-doctoral) theses on the subject located at the National Dissertation Center of the Council of Higher Education were examined in order to determine the studies on symptom management. Results: The screening was conducted with the keywords ”Symptom“, ”Symptom management“ and ”Nursing". As a result of the examination, 7 master's degrees and 16 doctoral degrees, a total of 23 theses were achieved. It was found that 65.19% (n= 15) of the theses were made in the last 5 years, when examined according to study patterns, 39.19% (n=9) had a randomized study pattern, when the sample group was examined, 91.30% (n=21) were patients, and when the studies were evaluated, 47.82% (n=11) were at evidence level 2. Conclusion: It has been seen that a lot of studies have been conducted on the symptom management knowledge levels of patients and nurses in the theses that have been made in recent years. Because of the large number of randomized controlled trials in the theses, it is recommended to conduct descriptive studies. CR - Gapstur R L. Symptom Burden: A Concept Analysis And Implications For Oncology Nurses. Oncology Nursing Forum, 2007; 34(3): 673–680 CR - National Cancer Instıtute. NCI Dictionary Of Cancer Terms Symptom Management. Https://Www.Cancer.Gov/Publications/Dictionaries/Cancerterms/Def/Symptom-Management. 25 Eylül 2022 CR - Çelik GHT. Onkoloji hemşireliğinde semptom yönetimi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2016;5(4):93-100 CR - Aslan Ö, Vural H, Kömürcü Ş, Özet A. Kemoterapi alan kanser hastalarına verilen eğitimin kemoterapi semptomlarına etkisi. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi. 2006;10(1):15- 28 CR - Tariman JD, Szubski KL. The Evolving Role Of The Nurse During The Cancer Treatment Decision-Making Process: A Literature Review. Clinical Journal Of Oncology Nursing, 2015; 19(5): 548-56 CR - Seven M, Akyüz A, Sever N, Dinçer Ş. Kanser tanısı alan hastaların yaşadığı fiziksel ve psikolojik semptomların belirlenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2013;12(3):219-224 CR - Pugliese M. Janowski K. Supporting Patient Literacy Using Technology. (ed). Lowenstein A. Foord-May L. Romano J. Teaching Strategies For Health Education And Health Promotion: Working With Patients, Families, And Communities, 2009; 1st Edition. ISBN-13: 9780763752279 CR - Sayın YY, Nevin K. İleri Evre Kanser Hastasının Evde Palyatif Bakım Organizasyonu, Hemşirelikte Araştırma Ve Geliştirme Dergisi, 2007; 3: 1-3 CR - Mollaoğlu M, Erdoğan G. Effect On Symptom Control Of Structured İnformation Given To Patients Receiving Chemotherapy, European Journal Of Oncology Nursing. 2014; 18 (1): 78-84 CR - Karaca E. Kemoterapi alan kanser hastalarında hemşirelik bakımı memnuniyetinin hastalık algısı ve yaşam kalitesine etkisi [Yüksek lisans tezi].İstanbul Medipol Üniversitesi; 2018 CR - Bahar A, Ovayolu Ö, & Ovayolu N. Onkoloji Hastalarında Sık Karşılaşılan Semptomlar Ve Hemşirelik Yönetimi. Erü Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2019; 6(1), 42-58 CR - Karadağ S, Taşçı S. Hemşirelik Bakımı Ve Bakımı Etkileyen Faktörler. Sağlık Bilimleri Dergisi, 2005; 14(1): 13-21 CR - Öğüt B. Kemoterapi uygulanan meme kanserli hastalarda hasta aktivasyonu ve semptom yönetiminin değerlendirilmesi [Yüksek lisans tezi]. İstanbul: Sabahattin Üniversitesi; 2022 CR - Güler S.Hemodiyaliz hastalarına uygulanan eğitim programının öz-yeterlilik, tedaviye uyum, semptom yönetimi ve yaşam kalitesine etkisi [Doktora tezi].Gaziantep Üniversitesi; 2022 CR - Üstündağ S. Multiple sklerozlu bireylere yönelik geliştirilen mobil uygulamanın semptom yönetimi ve yaşam kalitesine etkisi [Doktora tezi].Ege Üniversitesi; 2020 CR - Çakır M. Kronik Lenfositik Lösemili Hastalarda Semptom Şiddeti ve Semptom Yönetimi [Yüksek lisans tezi].Tekirdağ Namık Kemal Üniversitesi. Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi; 2020 CR - Altın Çetin A. Sistemik tedavi uygulanan kanserli hastalarda telefonla yapılan semptom triyaj protokolünün semptom yönetimine, yaşam kalitesine ve öz-bakım gücüne etkisi [Doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi; 2020 CR - Türker E. Kalp yetmezliği olan hastalara bakım veren aile üyelerine uygulanan eğitimin hastaların semptom yönetimine ve yaşam kalitesine etkisi [Doktora tezi]. Ankara Üniversitesi; 2020 CR - Aydın A. Mobil tabanlı bakım desteği uygulamasının meme kanseri cerrahisi geçiren hastaların semptom yönetimine ve yaşam kalitesine etkisi [Doktora tezi]. Karadeniz Teknik Üniversitesi; 2020 CR - Ak Sözer G. Menopoz dönemindeki kadınlarda eğitim ve ilerleyici kas gevşeme egzersizlerinin semptom yönetimi ve yaşam kalitesine etkisi [Doktora tezi]. Necmettin Erbakan Üniversitesi; 2020 CR - İlaslan E. Web tabanlı eğitimin ve telefonla izlemin kalp yetersizliği olan hastaların semptom yönetimine ve yaşam kalitesine etkisi [Doktora tezi]. Akdeniz Üniversitesi; 2019 CR - Acar GB. Adjuvan kemoterapi alan meme kanserli kadınlara roy adaptasyon modeline göre verilen semptom yönetimi danışmanlığının fonksiyonel duruma etkisi [Doktora tezi]. Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi; 2019 CR - Güvenç E. Karaciğer nakli olacak hastalara video destekli verilecek eğitimin semptom yönetimine etkisinin incelenmesi [Yüksek lisans tezi].Sanko Üniversitesi; 2019 CR - Kerimoğlu Yıldız G. Kemoterapi alan çocuklar için geliştirilen tablet oyunu ve eğitim kitapçığının semptom yönetimi ve yaşam kalitesine etkisi [Doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa; 2018 CR - Çamcı G. Kronik kalp yetersizliğinde palyatif bakım eğitiminin semptom yönetimi, yeniden yatışlar ve yaşam kalitesi üzerine etkisi [Doktora tezi]. Marmara Üniversitesi; 2018 CR - Semiz D. Meme kanserinde kemoterapi semptom yönetimi öz etkililik ölçeğinin geçerlik ve güvenirliği [Yüksek lisans tezi]. Maltepe Üniversitesi; 2018 CR - Özgürsoy Uran BN. İnflamatuar barsak hastalarında web tabanlı eğitimin hastalık aktivitesine, semptom yönetimine ve yaşam kalitesine etkisi [Doktora tezi]. Ege Üniversitesi; 2017 CR - Dolu İ. Uyku bozukluğu olan yaşlı bireylere uygulanan semptom yönetimi modeli temelli uyku programının uyku kalitesi ve depresif semptomlar üzerine etkisi [Doktora tezi]. İstanbul Üniversitesi; 2017 CR - Sağlam Aksüt R. Açık kalp ameliyatı olan hastalara öz bakım modeli kullanılarak evde verilen bakımın öz etkililik ve semptom yönetimine etkisi [Doktora tezi]. Atatürk Üniversitesi; 2016 CR - Teskereci G. Jinekolojik kanseri olan kadınlarda watson’ın insan bakım kuramı’na temellendirilmiş hemşirelik bakımının kemoterapi semptomlarına, umudu destekleme ve yaşamda anlam bulmaya etkisinin incelenmesi [Doktora tezi].Akdeniz Üniversitesi; 2016 CR - Karakuş Z. Akciğer kanseri tanısı alan hastalarda web destekli hasta eğitiminin semptom yönetimine ve yaşam kalitesine etkisi [Yüksek lisans tezi]. Akdeniz Üniversitesi; 2015 CR - Akdeniz Ş. Kalp yetmezliği tanısı alan hastalarda planlı hasta eğitiminin semptom yönetimine etkisi [Doktora tezi]. Erciyes Üniversitesi; 2013 CR - Karasu Ş. Kanser hastalarında görülen semptomlar, baş etme ve semptom yönetiminde öz yeterliliğin incelenmesi [Yüksek lisans tezi]. Atatürk Üniversitesi; 2021 CR - Aktürk Ü. Watson İnsan Bakım Model’ in de hemşirelik bakımının kemoterapi uygulananlarda yaşamın anlamı ve semptom yönetimine etkisini değerlendirmek [Doktora tezi]. İnönü Üniversitesi; 2016 CR - Üstündağ S. Kemoterapi alan kanser hastalarının semptom yönetiminde kullandıkları tamamlayıcı tedavi yaklaşımlarının yaşam kalitesine etkisi [Yüksek lisans tezi], Ankara Üniversitesi; 2013 CR - Shah HM, Chung KC. Archie Cochrane and his vision for evidence-based medicine. Plast Reconstr Surg, 2009; 124(3): 982–8 UR - https://doi.org/10.55517/mrr.1182383 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2680654 ER -