@article{article_1188680, title={Bilimsel Muhakeme Konusunda Türkiye’de Gerçekleştirilen Tezlerin Analizi: Bir Meta-Sentez Çalışması / Analysis of Dissertations on Scientific Reasoning in Türkiye: A Meta-Synthesis Study}, journal={e-Uluslararası Eğitim Araştırmaları Dergisi}, volume={14}, pages={102–119}, year={2023}, DOI={10.19160/e-ijer.1188680}, author={Ergün, Zeynep and Tümoğlu, Emine and Şahin, Dilara and Kabataş Memiş, Esra}, keywords={Eğitim, Fen eğitimi, Bilimsel muhakeme, Meta-sentez}, abstract={Bu araştırma ile Türkiye’ de bilimsel muhakeme konusunda gerçekleştirilen tezlerin analiz edilmesi ve bu alanda nasıl bir eğilim olduğunun ortaya konulması amaçlanmıştır. Araştırma kapsamında tezlere YÖK Ulusal Tez Merkezi veri tabanından ulaşılmıştır. Tez adı “Muhakeme” olarak “Eğitim ve Öğretim” konusunda tezler taranmıştır. Bu kapsamda, meta-sentez çalışmasına 73 lisansüstü tez dâhil edilmiştir. Tezlerin her birine içerik analizi yapılarak çalışmanın amacı, konu alanı, yöntemi, örneklemi, veri toplama araçları, kullanılan öğretim uygulamaları, kullanılan istatistiki yöntemler ve elde edilen sonuçlar ve öneriler olarak incelenmiştir. Elde edilen veriler tablo ve grafiklerle gösterilmiş, frekansları verilerek sonuçlar yorumlanmıştır. Araştırma kapsamında tezlerin amaçları incelenerek muhakeme becerisinin tespit edilmesi ve geliştirilmesi, herhangi bir uygulamanın muhakeme becerisine etkisi, muhakeme becerisinin diğer değişkenlerle ilişkisi, muhakeme becerisine yönelik ölçek geliştirme, muhakemeyi etkileyen faktörler, muhakeme süreci ve müfredat inceleme temaları oluşturulmuştur. Yapılan çalışmalarda deneysel çalışmaların ve tarama çalışmaların sayısının fazla olduğu görülmektedir. Bunlara ek olarak nitel yöntemlerden durum çalışmasının da fazla sayıda kullanıldığı görülmektedir. Yapılan çalışmalarda en fazla beceri testinden yararlanıldığı görülmektedir. Veriler incelendiğinde nicel yaklaşımlardan yararlanılan araştırmalara bağlı olarak parametrik testlerin daha fazla kullanıldığı, non-parametrik testlerin ise az kullanıldığı görülmüştür. Nitel yaklaşımlardan yararlanılan araştırmalarda ise içerik analizi, betimsel analiz gibi analiz teknikleri kullanılmıştır. Yapılan çalışmalardan elde edilen sonuçlara bakıldığında; muhakeme becerisinin geliştirilebilmesine imkân kılan uygulamalar kullanıldığında muhakeme becerisine olumlu bir etkinin söz konusu olduğu görülmekte, ayrıca muhakeme becerisinin öz yeterlilik, algı hızı, karar verme, bilimin doğası algısı gibi diğer değişkenlerle ilişkisinin önemine vurgu yapılmaktadır. Çalışmaların daha fazla katılımcı ile daha fazla sürede uygulanmasına, farklı konularda ve farklı değişkenler ele alınarak yürütülmesine yönelik öneriler göze çarpmaktadır.}, number={2}, publisher={Erdal TOPRAKCI}