TY - JOUR T1 - İstismarcı Yönetimin Üretim Karşıtı İş Davranışlarına Etkisi: Asistan Hekimler Örneği TT - The Impact of Abusive Supervision on Counterproductive Work Behaviors: The Case of Assistant Physicians AU - Alper Ay, Ferda AU - Aşkın, Merve PY - 2024 DA - April DO - 10.21020/husbfd.1202533 JF - Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal JO - HUSBFD PB - Hacettepe Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2528-9918 SP - 89 EP - 108 VL - 11 IS - 1 LA - tr AB - Amaç: Bu çalışmanın amacı, istismarcı yönetim tarzının üretim karşıtı iş davranışları üzerine olan etkisini asistan hekimler üzerinde incelemektir. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemini COVID-19 pandemi sürecinde (Kasım 2020) Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Uygulama ve Araştırma Hastanesinde görev yapan 159 asistan hekim oluşturmuştur. Verilerin toplanmasında kişisel bilgi formu, üretim karşıtı iş davranışları ölçeği ve istismarcı yönetim ölçeği kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistikler, Mann- Whitney U Testi, Kruskal-Wallis H Testi, korelasyon ve regresyon analizleri kullanılmıştır. Bulgular: İş yükü ağır olanlarda ve kesintisiz çalışma saati 12 saatten fazla olanlarda istismarcı yönetim algısı daha yüksek saptanmıştır. İstismarcı yönetim tarzının kötüye kullanma, sabotaj, geri çekilme ve çalma boyutlarını pozitif olarak etkilediği belirlendi. Asistan hekimler çözülmesini bekledikleri sorunları öncelik sırasına göre “iş, kurum, yöneticiler ve hastalar için” olmak üzere dört boyutta belirtmişlerdir. Sonuç: Yöneticilerin düşmanca sözlü ve sözlü olmayan davranışları sağlık hizmeti sunucularında üretim karşıtı iş davranışlarını artışa neden olmaktadır. Sağlık çalışanlarının sorunlarına çözüm üretilmesi ve çalışma koşullarının iyileştirilmesi, üretkenliği artırarak nitelikli sağlık hizmeti sunulmasına ve dolayısıyla toplum sağlığına da olumlu yansıyacaktır. KW - İstismarcı yönetim KW - üretkenlik karşıtı iş davranışları KW - asistan hekimler KW - Abusive supervision KW - counterproductive work behaviors (CWB) KW - assistant physicians N2 - Objective: The difficulties created by today's competitive environment make the work of managers difficult and can increase the tendency of the manager to abusive behaviors. The aim of this study is to examine the effect of abusive supervision on counterproductive work behaviors on assistant physicians.Materials and Methods: The sample of the study consisted of 159 assistant physicians working at Sivas Cumhuriyet University Health Services Application and Research Hospital during the COVID-19 pandemic (November 2020). Personal information form, counterproductive work behaviors scale and abusive supervision scale were used to collect data. In the evaluation of the data, descriptive statistics, Mann-Whitney U Test, Kruskal-Wallis H Test, correlation and regression analyzes were used.Results: The perception of abusive supervision was higher in those with heavy workloads and those with an uninterrupted working time of more than 12 hours. It was determined that the abusive supervision positively affected the dimensions of abuse, sabotage, withdrawal and stealing. They stated the problems that assistant physicians expect to be solved in four dimensions, in order of priority: "in terms of work, institution, manager and patient".Conclusion: Hostile verbal and non-verbal behaviors of managers cause an increase in anti-productive work behaviors in healthcare providers. Producing solutions to the problems of healthcare workers and improving their working conditions will have a positive impact on the provision of qualified healthcare services by increasing productivity and therefore on public health. CR - Abaoğlu, H., Cesim, Ö. B., Sinem, Kars., & Akel, S. (2018). Sağlık Bilimlerinde Alanında Öğrenim Gören Üniversite Öğrencilerinin İnterdisipliner Ekip Çalışmasına Bakışının İncelenmesi. Hacettepe University Faculty of Health Sciences Journal, 5(2), 67-76. CR - Alper Ay, F. (2015). İstismarcı yönetim, işyeri yalnızlığı ve örgütsel sinizm arasındaki ilişkiler: sağlık çalışanlarına yönelik bir çalışma. Journal of International Social Research, 8(41), 1116-1126. CR - Alper Ay, F. (2022). İstismarcı yönetim, örgütsel mutluluk ve iş performansı arasındaki ilişki. İşletme Bilimi Dergisi, 10(2), 215-245. https://doi.org/10.22139/jobs.1123128 CR - Aquino, K., Galperin, B. L. & Bennett, R. J. (2004). Social Status and Aggressiveness as Moderators of the Relationship Between Interactional Justice and Workplace Deviance. Journal of Applied Social Psychology, 34(5), 1001-1029. https://doi.org/10.1111/j.1559-1816.2004.tb02581.x CR - Arslan R., Demir G, (2022). Gpower Minitab Uygulamalı Örnekleme Yöntemleri, Nobel Yayınevi, Ankara. CR - Ashforth, B. (1994). Petty tyranny in organizations. Human relations, 47(7), 755-778. https://doi.org/10.1177/001872679404700701 CR - Badran, F.M. & Akeel, A.F. (2022). Perceived Abusive Supervision and Its Influence on Counterproductive Work Behavior among Staff Nurses. Egyptian Journal of Nursing and Health Sciences, 3(2), 158-182. CR - Bandura, A., ve Walters, R. H. (1963) Social learning and personality development. New York: Holt, Rinehart ve Winston. CR - Başar, U., Sığrı, Ü. & Basım, N. (2016). İş yerinde karanlık liderlik. İş ve İnsan Dergisi, 3(2), 65-76. https://doi.org/0.18394/iid.61037 CR - Binboğa, G., Eğin, E. & Gülova, A. (2018). Örgütsel davranışın karanlık yüzü ve türkçe literatürün incelenmesine yönelik bir araştırma. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 3(1), 382- 399. https://doi.org/10.29106/fesa.364280 CR - Bolat, O. İ., Bolat, T., Seymen, O. & Yüksel, M. (2017). İstismarcı yönetim ve tükenmişlik: lider-üye etkileşimi ve güç mesafesinin düzenleyici etkisi. Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20(38), 123-162. https://doi.org/10.31795/baunsobed.645144 CR - Çıtak, N., & Altaş, Ö. (2012). Türkiye'deki göğüs cerrahisi ve kalp ve damar cerrahisi uzmanlık öğrencisi gözü ile tıpta uzmanlık eğitimi ve eğitim veren kurumlardaki durum. Türk Göğüs Kalp Damar Cerrahisi Dergisi, 20(4), 826-834. CR - Demir, M. (2009). Konaklama işletmelerinde duygusal zeka, örgütsel sapma, çalışma yaşamı kalitesi ve işten ayrılma eğilimi arasındaki ilişkinin analizi. Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı, İzmir CR - Dikmetaş, E., Top, M., & Ergin, G. (2011). Asistan hekimlerin tükenmişlik ve mobbing düzeylerinin incelenmesi. Türk Psikiyatri Dergisi, 22(3), 137-149. CR - Gedik, Y. (2021). Sağlık Kurumlarında İstismarcı Yönetim. (s.15-26), Sağlık Kurumları Penceresinden Negatif Örgütsel Davranış, Editör: Arzu Karaca, Eray Ekin Sezgin, Eğitim Yayınevi, Konya. CR - Harris, K.J., Kacmar, K.M. & Zivnuska, S. (2007). An investigation of abusive supervision as a predictor of performance and the meaning of work as a moderator of the relationship. The leadership quarterly, 18(3), 252-263. https://doi.org/10.1016/j.leaqua.2007.03.007 CR - Harris, K.J., Marett, K. & Harris, R.B. (2013). An Investigation of the İmpact of Abusive Supervision on Technology End-users. Computers in Human Behavior, 29(6), 2480-2489. https://doi.org/10.1016/j.chb.2013.06.008 CR - Kanbur, E. (2018). Aşırı iş yükünün iş ve yaşam doyumu üzerindeki etkisi: işe bağlı gerginliğin aracı rolü. İş ve İnsan Dergisi, 5(2), 125-143. https://doi.org/10.18394/iid.375457 CR - Köksal, K. & Gürsoy, A. (2019). İstismarcı yönetimin işten ayrılma niyetine etkisinde örgütsel etik ilkelerin düzenleyici ve aracı rolü. Manisa Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17(2), 347-366. https://doi.org/10.18026/cbayarsos.486680 CR - Koşar Şahin C, Çınar Pakyüz S, Dedeli Çaydam Ö, Yurdakul B, Çiçek Ö, Çalı EF. (2022). Tıp ve hemşirelik intörnlerinin hekim hemşire çatışma nedenlerine ve hemşirelik imajina yönelik algıları. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 15(3), 258-269. CR - Liu, J., Kwong Kwan, H., Wu, L.Z. & Wu, W. (2010). Abusive supervision and subordinate supervisor‐directed deviance: the moderating role of traditional values and the mediating role of revenge cognitions. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 83(4), 835-856. CR - Loh, E. (2012). How and why doctors transition from clinical practice to senior hospital management: a case research study from Victoria, Australia. International Journal of Clinical Leadership, 17(4),235-244. CR - Loh, E. (2015). Doctors as health managers: an oxymoron, or a good idea?. Journal of Work-Applied Management, 7(1), 52-60. CR - Low, Y. M., Sambasivan, M. & Ho, J. A. (2021). Impact of abusive supervision on counterproductive work behaviors of nurses. Asia Pacific Journal of Human Resources, 59(2), 250-278. https://doi.org/10.1111/1744-7941.12234 CR - Mathieu, C. & Babiak, P. (2016). Corporate psychopathy and abusive supervision: their ınfluence on employees' job satisfaction and turnover ıntentions. Personality and Individual Differences, 91, 102-106. https://doi.org/10.1016/j.paid.2015.12.002 CR - Mawritz, M.B., Greenbaum, R.L., Butts, M.M. & Graham, K.A. (2017). I just can’t control myself: a self-regulation perspective on the abuse of deviant employees. Academy of Management Journal, 60(4), 1482-1503. CR - Mitchell, M.S. & Ambrose, M.L. (2007). Abusive supervision and workplace deviance and the moderating effects of negative reciprocity beliefs. Journal of Applied Psychology, 92(4), 1159-1168. https://doi.org/10.1037/0021-9010.92.4.1159 CR - Öcel, H. (2010). Üretim karşıtı iş davranışları ölçeği: Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Türk Psikoloji Yazıları, 13(26), 18-26. CR - Öcel, H. & Aydin, O. (2010). Adil dünya inancı ve cinsiyetin üretim karşıtı iş davranışları üzerindeki etkisi. Türk Psikoloji Dergisi, 25(66), 73. CR - Özdevecioğlu, M., Akın, M., Karaca, M. & İştahlı, B. (2014). Kötü niyetli yönetim algılamasının çalışanların performansları üzerindeki etkisinde duygusal zekânın rolü. Çankırı Karatekin Üniversitesi İİBF Dergisi, 4(1), 1-18 CR - Özgür, B. (2011). Yönetim tarzları ve etkileri. Maliye Dergisi, 161, 215-230. CR - Öztürk, H., Babacan, E., & Anahar, E. Ö. (2012). Hastanede çalışan sağlık personelinin iş güvenliği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 1(4), 252-268. CR - Peterson, D.K. (2002). Deviant workplace behavior and the organization's ethical climate. Journal of Business and Psychology, 17(1), 47-61. https://doi.org/10.1023/A:1016296116093 CR - Polatcı, S., Özçalık, F. & Cindiloğlu, M. (2014). Üretkenlik karşıtı iş davranışı ve örgütsel vatandaşlık davranışı üzerinde kişi-örgüt uyumunun etkileri. Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 7(3), 1-12. CR - Robinson, S.L. & Bennett, R.J. (1995). A typology of deviant workplace behaviors: a multidimensional scaling study. Academy of Management Journal, 38(2), 555-572. https://doi.org/10.5465/256693 CR - Seçkin, Ş.N. (2021). İstismarcı yönetim ve intikam niyeti: mağduriyet algısının aracı, sürekli öfkenin düzenleyici rolü. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 10(1), 135-151. http://dergipark.gov.tr/inijoss CR - Serdar, E. & Özsoy, E. (2019). İstismarcı yönetim: bir literatür taraması. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 1-11. CR - Spector, P.E. & Fox, S. (2005). The stressor-emotion model of counterproductive work behavior. In S. Fox, & P. E. Spector (Eds.), Counterproductive work behavior: Investigations of actors and targets (pp. 151–174). Washington, DC: American Psychological Association. https://doi.org/10.1037/10893-007 CR - Spector, P. E., Fox S., Penney L. M., Bruursema K., Goh A. and Kessler S., (2006). The dimensionality of counterproductivity: Are all counterproductive behaviors created equal? Journal of Vocational Behavior, 68, 446-460. CR - Tanrıverdi H, Teker Ç. Eğitim Hastanelerinde Asistan Doktorların Klinik İş Yükleri Bakımından Performans Ölçütlerinin Karşılaştırılması. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi 2010; Ocak: 114-136. CR - Tekin, N. (2022). Sağlık Hizmetlerinde Yıkıcı Davranış ve Mobbingin Önlenmesi: İyi İletişim Uygulamaları. MEYAD Akademi, 3(1), 72-90. CR - Tekingündüz, S., Mehmet, T. O. P., & Seçkin, M. (2015). İş tatmini, performans, iş stresi ve işten ayrilma niyeti arasindaki ilişkilerin incelenmesi: hastane örneği. Verimlilik Dergisi, (4), 39-64. CR - Töremen, F., Çankaya, İ. (2008). Yönetimde Etkili Bir Yaklaşım: Duygu Yönetimi. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 1(1). CR - Tepper, B.J. (2000). Consequences of abusive supervision. Academy of Management Journal, 43, 178–190. https://doi.org/10.5465/1556375 CR - Tepper, B.J. (2007). Abusive supervision in work organizations: Review, synthesis, and research agenda. Journal of Management 33(3),261-289. https://doi.org/10.1177/0149206307300812 CR - Tepper, B.J., Henle, C.A., Lambert, L.S., Giacalone, R.A. & Duffy, M.K. (2008). Abusive supervision and subordinates' organization deviance. Journal of Applied Psychology, 93(4), 721. https://doi.org/10.1037/0021-9010.93.4.721 CR - Tepper, B.J., Carr, J.C., Breaux, D.M., Geider, S., Hu, C. & Hua, W. (2009). Abusive supervision, ıntentions to quit, and employees’ workplace deviance: a power / dependence analysis. Organizational Behavior and Human Decision Processes, 109, 156–167. https://doi.org/10.1016/j.obhdp.2009.03.004 CR - Tepper, B.J., Simon, L. & Park, H.M. (2017). Abusive supervision. Annual Review of Organizational Psychology and Organizational Behavior, 4(1), 123-152. https://doi.org/10.1146/annurev-orgpsych-041015-062539 CR - Tunalı, D. & Peker, A. (2020). Bankacılık Sektöründe Örgütsel Adalet, Örgütsel Güven ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 21(1), 30-51. https://doi.org/10.37880/cumuiibf.616076 CR - Üçok, D. & Turgut, T. (2014). İstismarcı yönetici davranışının işyerindeki sapkın davranışlar üzerindeki rolü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 9(3), 163-179. CR - Ülbeği, İ.D. & Özgen, H. (2013). İstismarcı yönetim ölçeğinin türkçe uyarlaması: Güvenirlik ve geçerlilik analizi. 21.Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Kütahya. CR - Wei, F. & Si, S. (2013). Tit for tat? Abusive supervision and counterproductive work behaviors: The moderating effects of locus of control and perceived mobility. Asia Pac J Manag., 30, 281–296. https://doi.org/10.1007/s10490-011-9251-y CR - Whitman, M.V., Jonathon, R., Halbesleben, B. & Holmes, O. (2014). Abusive supervision and feedback avoidance: The mediating role of emotional exhaustion. Journal of Organizational Behavior, 35(1), 38-53. https://doi.org/10.1002/job.1852 UR - https://doi.org/10.21020/husbfd.1202533 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2764314 ER -