TY - JOUR T1 - Öğretim Programlarında Yer Alan Yetkinliklere İlişkin Öğretmen Görüşlerinin İncelenmesi: Nitel Bir Analiz AU - Güneş, Seyit Bilal AU - Özdaş, Doç.dr. Faysal PY - 2024 DA - May DO - 10.17679/inuefd.1233224 JF - İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi JO - INUEFD PB - İnönü Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1300-2899 SP - 341 EP - 364 VL - 25 IS - 1 LA - tr AB - Bu araştırmada, ortaokul öğretim programlarında yer alan anahtar yetkinliklerin kazandırılmasına ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada nitel araştırma yöntemlerinden durum çalışması deseni kullanılmıştır. Araştırmada veri toplama aracı olarak yarı yapılandırılmış görüşme formu kullanılmıştır. Elde edilen veriler içerik analizi ile analiz edilmiştir. Çalışmada amaçlı örnekleme yöntemlerinden maksimum çeşitlilik örnekleme yöntemi kullanılmıştır. Araştırmanın çalışma grubunu farklı ortaokullarda görev yapan 30 öğretmen oluşturmuştur. Araştırmanın sonuçlarına göre öğretmenlerin yetkinliklerin kazandırılması adına yaptıkları çalışmalar arasında günlük yaşamdan örnekler verdikleri, teknolojik araç-gereçlerden yararlandıkları, görsel ve işitsel materyaller kullandıkları ortaya çıkmıştır. Yapılan bu çalışmalarda öğrenciden kaynaklı, sistemden kaynaklı ve aile ile çevreden kaynakları sorunlar yaşandığı görülmüştür. Öğretmenler yetkinliklerin kazandırılması adına ders kitaplarındaki ünite ve etkinlikleri yetersiz bulduğunu bildirmiştir. Öğretmenler yetkinliklerin kazandırılma sürekliliğinin en fazla ezbere dayalı sistemden uzaklaşılması, okul-veli-öğrenci işbirliğinin ve öğretim programlarının güncelliğinin sağlanması ile mümkün olabileceğini ifade etmiştir. Öğretmenler meslektaşlarına yetkinliklerin kazandırılması için etkinlik temelli çalışmaların yapılması, öğretmenler arası işbirliğinin sağlanması ve kazanımların günlük yaşamla ilişkilendirilmesi gerektiği gibi önerilerde bulunmuşlardır. KW - öğretim programı KW - anahtar yetkinlikler KW - öğretmen görüşleri CR - Akkurt, R. (2020). Günlük yaşam problemleri uygulanarak altıncı sınıf öğrencilerinin matematiksel yetkinliklerinin incelenmesi. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Bursa Uludağ Üniversitesi]. CR - Akyol, Z. (2021). Ortaokul İngilizce öğretim programı ile ilgili yapılan lisansüstü çalışmaların değerlendirilmesi. Elektronik Eğitim Bilimleri Dergisi, 10(19), 28-43. https://dergipark.org.tr/en/pub/ejedus/issue/62791/907283 CR - Bozkurt, S., & Aslanargun, E. (2015). Okul müdürlerinin öğretim programlarının uygulanmasına ilişkin görüşleri. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 11(2). 237-251. https://dergipark.org.tr/en/pub/mersinefd/issue/17397/181866 CR - Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, O. E., Karadeniz, S., & Demirel, F. (2020). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi. CR - Caena, F. (2019). Developing a European framework for the personal, social & learning to learn key competence (LifEComp). Literature Review & Analysis of Frameworks, Punie, Y. (Ed), Publications Office of the European Union: Luxembourg. CR - Creswell, J. W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri: Beş yaklaşıma yöre nitel araştırma ve araştırma deseni. Bütün, M., & Demir, S. B. (Ed.). Ankara: Siyasal Kitapevi. CR - Çağırgan Gülten, D. (2011). Matematik ve sınıf öğretmenleri ile öğretmen adaylarının matematik öğrenmeyi öğretmeye ilişkin tutumları. Hasan Ali Yücel Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(2), 39-55. https://dergipark.org.tr/en/pub/iuhayefd/issue/8795/109913 CR - Çalışkan Toyoğlu, A. (2016). Okullarda hayat boyu öğrenme kültürüne ilişkin öğretmenlerin algı ve görüşleri. [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi]. CR - Diker Coşkun, Y. (2017). Öğretim programları arka plan raporu. İstanbul: Eğitim Reformu Girişimi. Erişim adresi: https://www.researchgate.net/publication/346396407_Ogretim_Programlari_Arka_Plan_Raporu CR - Doll, R. C. (1986). Curriculum improvement: decision making and process. Boston: Allyn and Bacon. Dursun, F., Bektaş Bedir, S. ve Önkuzu Gülcü, E. (2017). Lise İngilizce dersi öğretmenlerinin öğretim programına ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 216, 135-163. https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/39114/462006 CR - Drăghicescu, L.M., Cristea, S., Petrescu, A.M., Gorghiu, G., & Gorghiu, L.M. (2015). The learning to learn competence—guarantor of personal development. Procedia Social Behavioral Sciences, 191, 2487–2493. https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S1877042815028311 CR - Ekmen, C. & Bakar, E. (2018). İlköğretimde öğretim programları ve ders kitaplarında dijital yetkinliğin yeri. Milli Eğitim Dergisi, 48(221), 5-35. https://dergipark.org.tr/en/pub/milliegitim/issue/43527/532696 CR - Epçaçan, C. & Erzen, M. (2008). İlköğretim Türkçe dersi öğretim programının değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(4), 182-202. CR - Erkek, N. (2022). Öğretim programlarında yer alan yetkinliklere ilişkin öğrenci görüşlerinin incelenmesi. (Yayın No: 733904) [Yüksek lisans tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. CR - Erkek, N., Özdaş, F. ve Çakmak, M. (2022). Ortaokul öğretim programı yeterlilikleri yetkinlik alanı öğrenci ölçeği: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Asya Studies-Academic Social Studies / Akademik Sosyal Araştırmalar, 6(19), 43-70. https://dergipark.org.tr/en/pub/asya/issue/69175/1034936 CR - EU. (2018). Key Competences for Lifelong Learning. Council Recommendation, Brussels. Erişim adresi: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32018H0604(01)&rid=7 CR - EU. (2006). Key Competences for Lifelong Learning. European Communities, Belgium. Erişim adresi: https://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=OJ:L:2006:394:0010:0018:en:PDF CR - Figel, J. (2007). Key competences for lifelong learning European reference framework. European Communities, Printed in Belgium. CR - Güneş, S. B. (2022). Öğretim programında yer alan yetkinliklere ilişkin öğretmen görüşlerinin incelenmesi. (Yayın No: 733996) [Yüksek lisans tezi, Mardin Artuklu Üniversitesi]. YÖK Ulusal Tez Merkezi. CR - Güzel Yüce, S. (2022). Öğretim programına bağlılık ve öğretim programını uyarlama ikilemini aşmak: bir öğretmenin öğretim programını kullanma modeli. Mustafa Kemal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6(9) , 1-21. https://dergipark.org.tr/en/pub/mkuefder/issue/70958/1037063 CR - Kocayiğit, A. ve Karademir, Ç. A. (2020).Türkçe dersi öğretim programı “öğrenmeyi öğrenme” yetkinlik alanının öğretmen görüşlerine göre değerlendirilmesi. Anemon Muş Alparslan Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8(4), 1225-1236. https://dergipark.org.tr/en/pub/anemon/article/640835 CR - Koç, E. S. (2020). Yaşam becerilerinin hayat bilgisi dersi öğretim programlarında yer alma durumu. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(2), 605-624. https://dergipark.org.tr/en/pub/baebd/issue/58594/732087 CR - Mayer, R. E. (2005). The cambridge handbook of multimedia learning. New York, NY: Cambridge University Press. CR - MEB. (2014). Milli Eğitim Kalite Çerçevesi. Ankara, TÜRKİYE: Strateji Geliştirme Başkanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı. Erişim adresi: https://sgb.meb.gov.tr/meb_iys_dosyalar/2017_07/17104027_Kalite_cercevesi.pdf CR - MEB. (2018). Sosyal Bilgiler Dersi Öğretim Programı, Ankara. Erişim adresi: https://mufredat.meb.gov.tr/ProgramDetay.aspx?PID=354 CR - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (1994). Qualitative data analysis. New York: Sage Publications. CR - MYK. (2015). Türkiye Yeterlilikler Çerçevesi. Erişim adresi: https://www.myk.gov.tr/images/articles/editor/130116/TYC_teblig_2.pdf CR - Oktay, Ö., Üner, S. & Şen, A. (2021). Fen bilimleri, fizik, kimya, biyoloji öğretim programları ile ders kitaplarının okul dışı öğrenme yönünden incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (58), 671-710. https://dergipark.org.tr/en/pub/maeuefd/issue/61832/838914 CR - Özdaş, F. (2019). Öğretim programlarında yer alan yeterliliklere ilişkin öğretmen görüşlerinin değerlendirilmesi. Cumhuriyet International Journal of Education, 8(3), 771-790. http://cije.cumhuriyet.edu.tr/tr/pub/issue/48894/550262 CR - Özpolat, V. (2010). Toplumsal değişme dinamiklerinin eğitim ve öğretmenlik mesleği üzerindeki etkileri. Değerler Eğitimi Dergisi, 8(20), 147-167. https://dergipark.org.tr/en/pub/ded/issue/29180/312473 CR - Patton, Q. M. (2018). Nitel araştırma ve değerlendirme yöntemleri (Çev. Bütün, M., & Demir, S.B.) Ankara: Pegem Akademi. CR - Rüzgar, B. (2005). Bilginin eğitim teknolojilerinden yararlanarak eğitimde paylaşımı. The Turkish Online Journal of Educational Technology, 4(3). 114-119. http://www.tojet.net/articles/v4i3/4316.pdf CR - Soysal, T. & Kurudayıoğlu, M. (2018). Milli eğitim bakanlığı 9. sınıf Türk dili ve edebiyatı ders kitabının 2017 programındaki yeterlilikler ve beceriler açısından incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (48), 238-254. https://dergipark.org.tr/en/pub/maeuefd/issue/39596/425496 CR - Susar-Kırmızı, F. & Yurdakal, İ. H. (2019). Sınıf öğretmenlerinin 2018 Türkçe dersi öğretim programına ilişkin görüşleri. Eğitim Kuram ve Uygulama Araştırmaları Dergisi, 5(1), 64-76. https://dergipark.org.tr/en/pub/ekuad/issue/44939/559433 CR - Şahin, M., Akbaşlı, S. & Yanpar Yelpen, T. (2010).Key competences for lifelong learning: The case of prospective teachers. Educational Research and Review, 5(10), 545-556. https://www.researchgate.net/publication/266445243_Key_competences_for_lifelong_learning_The_case_of_prospective_teachers CR - Tezcan, M. (2020). Eğitim sosyolojisi. Ankara: Anı Yayınları. CR - Yalkın, B. & Işık, A. (2019). Fen bilimleri dersi öğretim programındaki kazanımların yaşam boyu öğrenme yetkinlikleri açısından incelenmesi. Sınırsız Eğitim ve Araştırma Dergisi, 4(2), 167-188. https://dergipark.org.tr/en/pub/sead/article/549235 CR - Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık. CR - Yurtseven, R. & Ergün, M. (2018). Teacher's opinions about development of entrepreneurship skills of primary school students. International Journal of Social Science Research, 7(1), 118-140. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/502495 CR - Yüksel, S. & Taneri, A. (2020). Hayat bilgisi ders kitaplarının anahtar yetkinlikler açısından incelenmesi. Gazi Eğitim Bilimleri Dergisi, 6(2), 185-209. https://dergipark.org.tr/en/pub/gebd/issue/56189/702851 CR - Zengin, E., Ulaş, A. H. (2020). Sınıf öğretmenlerinin yabancı dil öğretiminde karşılaştıkları problemlerin belirlenmesi. Turkish Journal of Education Studies, 7(1), 27-42. https://dergipark.org.tr/en/pub/turkjes/article/581983 UR - https://doi.org/10.17679/inuefd.1233224 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2887416 ER -