TY  - JOUR
T1  - Sosyal Bilgiler Öğretiminde Teknoloji Temelli Lisansüstü Tez Çalışmalarının Sistematik Analizi
TT  - A Systematic Analysis of Technology-Based Postgraduate Theses in Social Studies Teaching
AU  - Kayaalp, Fatih
AU  - Meral, Elif
PY  - 2023
DA  - August
DO  - 10.5961/higheredusci.1267102
JF  - Yükseköğretim ve Bilim Dergisi
JO  - J Higher Edu Sci
PB  - Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2146-5959
SP  - 127
EP  - 147
VL  - 13
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanın amacı, Türkiye’de 2010-2022 yılları arasında sosyal bilgiler öğretimi kapsamında yapılmış teknoloji destekli lisansüstütez çalışmalarındaki teknolojik uygulamaları, incelenen değişkenleri, teknoloji desteğinin etkilerini, metodolojik eğilimleri incelemektir.Bu amaç doğrultusunda lisansüstü tez çalışmaları üzerinde sistematik inceleme yapılmıştır. Konuya ilişkin anahtar kavramlar aracılığıylaYükseköğretim Kurulu Başkanlığı Tez Merkezi veri tabanı üzerinden araştırma yapılmış, ölçüt alınan tarih aralığında yer alan 65 çalışmaaraştırmaya dahil edilmiştir. İncelenen çalışmalarda farklı teknolojik uygulamalara (bilgisayar tabanlı öğretim, artırılmış gerçeklik, dijitaloyun, sanal müze, hareketli infografik) yer verildiği belirlenmiştir. Yine kullanılan teknoloji desteğinin coğrafya temelli öğrenme alanlarında(İnsanlar, Yerler ve Çevreler; Üretim, Dağıtım ve Tüketim) yoğunlaştığı tespit edilmiştir. İncelenen çalışmaların büyük çoğunluğunda(n= 51) teknolojik desteğinin akademik başarı üzerindeki etkisi incelenmiştir. Ayrıca incelenen çalışmalarda kullanılan teknolojikdesteğin öğrenme, derse yönelik tutum, motivasyon, kalıcılık, eleştirel düşünme, değer edinimi, kavram öğretimi üzerinde olumlu etkilersağladığı görülmüştür. İncelenen çalışmaların metodolojik eğilimlerinde ise tez tipinde yüksek lisans düzeyinin, yöntemde nicel araştırmayaklaşımının, çalışma grubunda ortaokul öğrencilerinin, veri toplama aracında akademik başarı testinin, verilerin analizinde kestirimselistatistiğin daha fazla tercih edildiği belirlenmiştir. Sosyal bilgiler öğretiminde teknoloji temelli lisansüstü tezleri farklı boyutlarıylainceleyen bu çalışmanın teknolojiyi sosyal bilgiler öğretim süreçlerine entegre etme çabasındaki sosyal bilgiler eğitimcilerine rehberlikedebileceği düşünülmektedir.
KW  - Sosyal bilgiler dersi
KW  - Teknoloji
KW  - Öğretim teknolojileri
KW  - Lisansüstü tez
KW  - Sistematik analiz
N2  - The study aims to examine the technological applications, variables, impact of technology support and methodological trends included intechnology-assisted postgraduate theses in social studies teaching in Türkiye between 2010 and 2022, through a systematic review withthe relevant key concepts searched on the database of the Council of higher Education Thesis Centre. Within the date range, a total of 65studies including different technological applications (computer-based teaching, augmented reality, digital games, virtual museums, andanimated infographics) were found suitable for the purpose of this study. Research has shown that technology-assisted tools are often used in geography-related learning areas (People, Places, and Environments, Production, Distribution, and Consumption). Most studies (n=51) focused on the academic achievement-related impact of technological support, which was reported to have positive impact on learning,attitude towards the course, motivation, permanence, critical thinking, value acquisition, and concept teaching. As for the methodology,the Master’s level was the prevalent thesis type, the quantitative research approach was the common method, secondary school studentswas the most selected sample group, academic achievement test was the most preferred data collection tool, and the predictive statisticswere widely used for data analysis. This study is believed to guide social studies educators, who try to integrate technology into socialstudies teaching processes.
CR  - Akbaba, B., Yeşiltaş, E., & Erdoğan, E. (2021). Sosyal bilgilerde bilişim
teknolojileri destekli materyal tasarımı. Pegem Akademi.
CR  - Akengin, H., Sağlam, D., & Dilek, A. (2002). İlköğretim 4 ve 5. sınıf
öğrencilerinin sosyal bilgiler dersi ile ilgili görüşleri, Marmara
Üniversitesi Atatürk Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 5,
1-12.
CR  - Akgün, İ., & Akgün, M. (2021). Sosyal bilgiler eğitiminde teknoloji
kullanımına yönelik tezlerin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (58), 227-247.
CR  - Akhan, O. (2022). Tarih öğretmenlerinin derslerinde aktif öğrenme
yöntem ve tekniklerini kullanmalarına yönelik deneyimleri.
Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 26(2), 431-444.
CR  - Al-Zahrani, A. M. (2015). From passive to active: The impact of
the flipped classroom through social learning platforms on
higher education students’ creative thinking. British Journal
of Educational Technology, 46(6), 1133-1148. http://dx.doi.
org/10.1111/bjet.12353
CR  - Arakerimath, A., & Gupta, P. K. (2015). Digital footprint: Pros,
cons, and future. International Journal of Latest Technology in
Engineering, 4(10), 52-56.
CR  - Avcı Akçalı, A., & Baş, Ö. (2020). Sosyal bilgiler eğitiminde teknoloji
kullanımı konusundaki araştırmalar. Jass Studies-The Journal of
Academic Social Science Studies,81,15-30.
CR  - Başcı-Namlı, Z., Kayaalp, F., & Meral E. (2021). The reflection of the
meanings attributed to the concept of “social studies literacy”
on mind maps. Journal of Computer and Education Research,
9(18), 869-903. https://doi.org/10.18009/jcer.975421
CR  - Başçı Namlı, Z., Kayaalp, F., & Meral, E. (2022). Sosyal bilgiler
dersinde alternatif bir öğretim süreci: Dijital öykülerle
öğreniyorum. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
(Erken Görünüm). https://doi.org/10.9779/pauefd.1090743
CR  - Berson, M. J. (1996). Effectiveness of computer technology in the
social studies. Journal of Research on Computing in Education,
28(4), 486-499. doi: http://dx.doi. org/ 10. 1080/ 08886504.
1996. 10782179
CR  - Bircan, T. Ş. (2016). Teknoloji destekli tarih öğretiminin öğrencilerin
mekân algılarına ve akademik başarılarına etkisi. Hacettepe
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 31(3), 564-577.
CR  - Bowen, M. M. (2018). Effect of virtual reality on motivation and
achievement of middle-school students. [Unpublished Doctoral
Dissertation]. The University of Memphis.
Büyüköztürk, Ş., Kılıç Çakmak, E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., &
CR  - Demirel, F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
CR  - Creswell, J. W. (2012). Collecting qualitative data. Educational
Research: Planning, Conducting, and Evaluating Quantitative
and Qualitative Research. Fourth ed. Boston: Pearson, 204-35.
CR  - Dalkıran, Ö. (2019). Ağ kuşağının bilgi davranışı.Hiperlink Yayıncılık.
CR  - Denyer, D., & D. Tranfield. (2009). “Producing a systematic review.”
D. A. Buchanan and A. Bryman (Eds.) In The SAGE handbook
of organizational research methods, (pp. 671–689). London:
Sage.
CR  - Dere, İ., & Ateş, Y. (2020). Sosyal bilgiler derslerinde teknolojik
araç ve materyal kullanımı: Bir durum çalışması. Erzincan
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 22(2), 496-514.
CR  - Doolittle, P. E., & Hicks, D. (2003). Constructivism as a theoretical
foundation for the use of technology in social studies. Theory
& Research in Social Education, 31(1), 72-104. https:// doi.org/
10.1080/ 00933104. 2003. 10473216
CR  - Erdoğan, E., & Akbaba, B. (2018). Should we flip the social studies
classrooms? the opinions of social studies teacher candidates
on flipped classroom. Journal of Education and Learning, 7(1),
116-124. http://doi.org/10.5539/jel.v7n1p116
CR  - Erdoğan, E., & Şerefli, B., (2021). Sosyal bilgiler öğretiminde
teknoloji kullanımı: Beş öğretmenin yolculuğu. Journal of
Qualitative Research in Education, 27, 232-256. doi:10.14689/
enad.27.11
CR  - Fontana, L. A. (1997). Online learning communities: Implications
for the social studies. In P. Martorella (Ed.), Interactive
technologies and the social studies (pp. 1-26). State University
of New York Press.
CR  - Göksu, M. M. (2020). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin tarih
konularının öğretimine yönelik görüşleri. Kastamonu Eğitim
Dergisi, 28(5), 1946-1955.
CR  - Gönenç, S., & Açıkalın, M. (2017). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin
sosyal bilgiler öğretiminde karşılaştıkları sorunlar ve bunlara
getirdikleri çözüm önerileri. Trakya Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 7(1), 26-41.
CR  - Güneş, G., Ayantaş, T., Güneş, C., Güleryüz, O., & Arıkan, A. (2021).
Sosyal bilgiler eğitiminde teknoloji kullanımına yönelik yapılan
araştırmaların incelenmesi, Türkiye Sosyal Araştırmalar
Dergisi, 25(3), 859-890.
CR  - Hamidia, F., Meshkat, M., Rezaee, M., & Jafari, M. (2011). Information
technology in education, Procedia Computer Science, 3, 369-
373. https://doi.org/10.1016/j.procs.2010.12.062
CR  - Hwang, G. J., Chiu, L. Y., & Chen, C.H. (2015). A contextual
game-based learning approach to improving students’
inquiry-based learning performance in social studies courses.
Computers & Education, 81, 13-25. https://doi.org/10.1016/j.
compedu.2014.09.006
CR  - Hwang, G. J., Po Han Wu, P. H., Ya Yen Zhuang, Y. Y., & Huang, Y.
M. (2013). Effects of the inquiry-based mobile learning model
on the cognitive load and learning achievement of students.
Interactive Learning Environments, 21(4), 338-354. https://
doi.org/10.1080/10494820.2011.575789
CR  - Ismaeel, D. A., & Al-Abdullatif, A. M. (2016). The impact of an
interactive virtual museum on students’ attitudes toward
cultural heritage education in the region of al hassa, Saudi
Arabia. İJET 11(4), 32-39. http://dx.doi.org/10.3991/ijet.
v11i04.5300
CR  - Kaleli-Yılmaz, G. (2019). Özel durum çalışması yöntemi. H. Özmen
ve O. Karamustafaoğlu (Eds). Eğitimde araştırma yöntemleri
içinde (ss. 252-273). Pegem Akademi.
CR  - Kavak, O. ve İlhan, G. O. (2021). Sosyal bilgiler dersi etkin
vatandaşlık öğrenme alanına yönelik dijital çizgi roman
tasarımı: “Minik vatandaşlar”. Öğretmen Eğitiminde Yenilikçi
Araştırmalar Dergisi, 2(3), 243-265. https://doi.org/10.29329/
jirte.2021.408.5
CR  - Kayaalp, F., Gökbulut, B., Meral, E., & Namlı, Z. B. (2022). The
effect of digital material preparation training on technological
pedagogical content knowledge self-confidence of pre-service
social studies teachers. Journal of Theoretical Educational
Science, 15(3), 475-503. https://doi.org/10.30831/
akukeg.1061527
CR  - Keiper, T., Harwood, A., & Larson, B. E. (2000). Preservice teachers’
perceptions of infusing computer technology into social
studies instruction. Theory & Research in Social Education,
28(4), 566-579. http://dx. doi.org/10.1080/00933104.2000.1
0505924
CR  - Kırımlı, H., & Demirezen, S. (2022). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin
web 2.0 teknolojilerine yönelik görüşleri. Mehmet Akif Ersoy
Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (62), 527-558. doi:
10.21764/maeuefd. 1024814
CR  - Kitchenham, B. (2004). Procedures for performing systematic
reviews. Keele, UK, Keele University, 33(2004), 1-26.
CR  - Liberati, A., Altman, D. G., Tetzlaff, J., Mulrow, C., Gøtzsche, P. C.,
Ioannidis, J. P., ... & Moher, D. (2009). The PRISMA statement
for reporting systematic reviews and meta-analyses of studies
that evaluate health care interventions: explanation and
elaboration. Journal of Clinical Epidemiology, 62(10), e1-e34.
CR  - Martorella, P. (1997) Technology and the social studies or which
way to the sleeping giant? Theory and Research in Social
Education, 25(4), 511-514. http:// dx.doi.org /10. 1080/
00933104. 1997. 10505828
CR  - McMillan, J. H. & Schumacher, S. (2014). Research in education:
Evidence-based inquiry (7th ed.). Pearson.
CR  - Means, B. (2010). Technology and education change: Focus
on student learning. Journal of Research on Technology in
Education, 42(3), 285-307.
CR  - Memişoğlu, H., & Öner, G. (2013). Sosyal bilgiler dersinde öğrenci
ve öğretmen görüşlerine göre coğrafya konularının öğretimi.
Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 2(3), 347-366.
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı[MEB], (2018). Sosyal bilgiler dersi öğretim
programı (İlkokul ortaokul 4, 5, 6 ve 7. Sınıflar). http://
mufredat. meb.gov.tr/ ProgramDetay.aspx?PID=35
CR  - Milli Eğitim Bakanlığı[MEB], (2020). Dijital okuryazarlık öğretmen
kılavuzu. https://www.meb.gov.tr/ ogretmenlere-dijitalokuryazarlik-
kilavuzu/haber/22198/tr
CR  - Narsiti, E., & Raharja, H.F. (2022). The effect of an animated
videos in social studies learning toward creative thinking of
fourth grader elementary students. Jurnal IJPSE (Indonesia
Journal of Primary Science Education), 2(2), 17-21. https://doi.
org/10.33752/ijpse.v2i2.1782
CR  - NCSS, (1994). National Council for social studies. introduction.
Retrieved from https://www. socialstudies.org/ standards/
introduction.
CR  - Ng, W. (2015). New digital technology in education: Conceptualizing
professional learning for educators. Springer.
CR  - Özcan, E. (2019). İlkokul 4. sınıf sosyal bilgiler dersi tarih
konularının aktif öğrenme modeliyle öğretilmesine ilişkin bir
eylem araştırması. Uluslararası Eğitim Araştırmacıları Dergisi,
2(1), 58-74.
CR  - Partnership for 21st Century Learning, [P21], (2009). Framework
for 21st century learning. https://www.itacec. org/21st_
century_learning.pdf
CR  - Passalo, N. A., Nudiah, Pada, A. (2022). The effect of media based
animated videos on fourth (4th) grade students social studies
motivation. Excellent Education, Science and Engineering
Advances Journal, 1(1), 67-83. https://ojs.nubinsmart.id/
index.php/eeseaj
CR  - Prensky, M. (2001). Digital natives, digital immigrants. On the
Horizon, 9(5). https://doi.org/10.1108/10748 120110424816
CR  - Raja, R., & Nagasubramani, P. C. (2018). Impact of modern
technology in education. Journal of Applied and Advanced
Research, 3(1), 33-35. https://dx.doi.org/10.21839/jaar.2018.
v3S1.165
CR  - Riner, A., Hur, J. W., & Kohlmener, J. (2022). Virtual reality integration
in social studies classroom: Impact on student knowledge,
classroom engagement, and historical empathy development.
Journal of Educational Technology Systems, 51(2), 146-168.
https://doi.org/10 .1177/ 00472395221132582
CR  - Robin, B. R. (2008). Digital storytelling: A powerful technology tool
for the 21st century classroom. Theory into Practice, 47(3),
220-228. http://dx.doi.org/10.1080/00405840802153916
CR  - Saripudin, D., Komalasari, K., & Anggraini, D. N. (2021). Valuebased
digital storytelling learning media to foster student
character. International Journal of Instruction, 14(2), 369-384.
https://doi.org/10 .29333/iji. 2021.14221a
CR  - Şimşek, A. (2019). Hayat bilgisi ve sosyal bilgiler dersi ile ilgili
yapılan lisansüstü tezlerin çeşitli değişkenler açısından
incelenmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Necmettin
Erbakan Üniversitesi.
CR  - Taş, M., & Düz, İ. (2016). Sosyal bilgiler öğretiminde teknoloji
entegrasyonu. Eğitim ve Öğretim Araştırmaları Dergisi, 5(1),
180-188.
CR  - The International Society for Technology in Education [ISTE],
(2018). The ISTE standards. https://www.iste.org/
CR  - Turan, S. (2020). Covid-19 sürecinde okul müdürlerinin teknolojik
liderliği. Milli Eğitim Dergisi, 49(1), 175-199.
CR  - Turan, S., & Gökbulut, B. (2022). An analysis of the technology
leadership behaviours of school principals from the perspective
of teachers. TOJET: The Turkish Online Journal of Educational
Technology, 21(1).
CR  - Turan, Z., Meral, E., & Şahin, İ. F. (2018). The impact of mobile
augmented reality in geography education: Achievements,
cognitive loads and views of university students. Journal of
Geography in Higher Education, 42(3), 427-441. https://doi.
org/10.1080/03098265.2018. 1455174
CR  - Üçgül, M., Lüy, Z., Başkaya, M., & Keleş, E. (2022). Tarih öğretimine
yönelik 3b sanal ortamın değerlendirilmesi: Pilot çalışma.
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(1), 96-115.
10.17860/mersinefd .935407
CR  - Yağcı, M. (2017). Tarih öğretiminde bilgisayar destekli öğretimin
akademik başarıya, öğrenilenlerin kalıcılığına ve bilgisayara
karşı tutuma etkisi. Bartın Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,
6(1), 102-113.
CR  - Yang, Y. T. C. (2012). Building virtual cities, inspiring intelligent
citizens: Digital games for developing students’ problem
solving and learning motivation. Computers & Education,
59(2), 365-377.
CR  - Yaylak, E., & İnan, S. (2018). Sosyal bilgiler öğretmenlerinin
eğitimde sosyal medyayı kullanma düzeyleri. Eğitim Kuram ve
Uygulama Araştırmaları Dergisi, 4(2), 62-87.
CR  - Yazıcıoğlu, A. & Çelik, T. (2022). Reflectıons of technological
change on social studies teaching ın curriculum and from
the perspectives of the participants, International Journal of
Eurasian Education and Culture, 7(16), 44-85. http://dx.doi.
org/10.35826/ijoecc.521
CR  - Yeşiltaş, E., & Kaymakçı, S. (2014). Sosyal bilgiler öğretim
programının teknoloji boyutu. Uluslararası Avrasya Sosyal
Bilimler Dergisi, 5(16), 314-340.
CR  - Yıldırım, A., & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma
yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yılmaz, E., Yel, S., & Griffiths, M. D. (2022). Comparison of
children’s social problem-solving skills who play videogames
and traditional games: A cross-cultural study. Computers &
Education, 187, 1-13.
CR  - Yiğit, E. Ö. (2007). Öyküleştirme yönteminin 6. Sınıf sosyal bilgiler
programı ülkemizin kaynakları ünitesindeki öğrenci başarısı
üzerine etkisi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Abant İzzet
Baysal Üniversitesi.
CR  - Yücel, A.G., Durmaz, A., & Çiftçi, B. (2021). Sosyal bilgiler ve
sınıf öğretmenlerinin sosyal bilgiler öğretiminde öğretim
teknolojilerine bakışlarının karşılaştırılması. Kapadokya Eğitim
Dergisi, 2(2),1-11.
CR  - Zarillo, J. J. (2016). Sosyal bilgiler öğretimi ilkeler ve uygulamalar.
B. Tay ve S. B. Demir, (Çev. Ed. ). Anı Yayıncılık.
UR  - https://doi.org/10.5961/higheredusci.1267102
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3018869
ER  -