TY - JOUR T1 - The Role of Geographically Indicated Products in the Determination of Gastronomy Routes in Konya TT - Konya'daki Gastronomi Rotalarının Belirlenmesinde Coğrafi İşaretli Ürünlerin Rolü AU - Öksüz, Merve AU - Akgöz, Erkan AU - Varol, Fatih PY - 2023 DA - October DO - 10.19168/jyasar.1313808 JF - Yaşar Üniversitesi E-Dergisi PB - Yaşar Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1305-970X SP - 547 EP - 568 VL - 18 IS - 72 LA - en AB - Gastronomy science also affects tourism activities because it reflects the food culture of a society or geography. In today's tourism understanding, travel agencies and tour operators appeal to different types of tourists with their gastronomic tours. Businesses determine many tour routes in line with the expectations of tourists. In this process, it is necessary to take effective and fast decisions that provide competitive advantage within the scope of gastronomy tours, which include alternative routes for businesses. Many methods are used for this. The aim of the research, prepared with this point of view, is to determine various gastronomic tour routes within the scope of geographically indicated products that Konya has. In order to determine the suitability of the routes determined within the scope of the research, the MULTIMOORA (Multi-Objective Optimization on Basis of Ratio Analysis) method, which was used for the first time in 2006 and is one of the most effective methods in the multi-criteria decision making process, was used. Accordingly, it has been determined that the most suitable gastronomic tour routes for Konya are Meram, Selçuklu, Karatay, Akşehir and Çumra districts. KW - Geographically Indicated Product KW - Gastronomy Tour KW - Konya KW - Multi-Criteria Decision Making Methods KW - Multimoora Method KW - Gastronomy Tourism N2 - Gastronomi bilimi, bir toplumun veya coğrafyanın yemek kültürünü yansıtması sebebiyle turizm faaliyetlerine de etki etmektedir. Günümüz turizm anlayışında seyahat acenteleri ve tur operatörleri düzenledikleri gastronomi turları ile farklı turist tiplerine hitap etmektedir. İşletmeler turistlerin beklentileri doğrultusunda birçok tur güzergâhı belirlemektedir. Bu süreçte özellikle işletmeler açısından alternatif rotaları içeren gastronomi turları kapsamında rekabet avantajı sağlayan etkili ve hızlı kararların alınması gerekmektedir. Bunun için birçok yöntem kullanılmaktadır. Bu bakış açısı ile hazırlanan araştırmanın amacı, Konya’nın sahip olduğu coğrafi işaretli ürünler kapsamında çeşitli gastronomi turu güzergâhlarının belirlenmesidir. Araştırma kapsamında tespit edilen güzergâhların uygunluğunu belirlemek için, ilk defa 2006 yılında kullanılan ve çok kriterli karar verme sürecinde en etkili yöntemlerden biri olan MULTIMOORA (Multi-Objective Optimization on Basis of Ratio Analysis) yönteminden yararlanılmıştır. Buna göre Konya için en uygun gastronomi turu güzergâhlarının Meram, Selçuklu, Karatay, Akşehir ve Çumra ilçeleri olduğu tespit edilmiştir. CR - 80 Binde Devr-i Alem Parkı. (2022). http://www.80bindedevrialem.com/ adresinden alındı CR - Akşehir Belediyesi. (2022). 06 24, 2022 tarihinde https://www.aksehir.bel.tr/galeri/aksehirde_resmi_yapilar/tarihi_ermeni_kilisesi/ adresinden alındı CR - Akşehir Kaymakamlığı. (2022). 06 23, 2022 tarihinde http://www.aksehir.gov.tr/aksehir-nasreddin-hoca-senlikleri adresinden alındı CR - Akşehir Kaymakamlığı. (2022a). 06 23, 2022 tarihinde http://www.aksehir.gov.tr/aksehir-golu adresinden alındı CR - Akyürek, S. (2020). Gastro Turistlerin Deneyim Bileşenleri: Gastronomi Turları Kapsamında Bir Araştırma. Muğla: Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. CR - Arslan, C. (2017). Otel İşletmelerinde Gastronomi Etkinlikleri: Bir Örnek Olay Analizi. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. CR - Atay, E. (2013). Geographıc Indıcatıors In The World And In Turkey And The Case Of Adapazarı Islama Köfte. İstanbul: Yeditepe Unıversıty Graduate Instıtute Of Socıal Scıence, Master Degree. CR - Baş, İ. (2020). İnanç Turizmi Bağlamında Nasreddin Hoca ve Akşehir. Turkish Studies - Social, 15(1), 117-123. Brauers, W. K., & Zavadskas, E. K. (2006). The MOORA Method and its Application to Privatization in a Transition Economy. Control and Cybernetics, 35(2), 445-469. CR - Beysehirliyiz.org. (2022). 06 20, 2022 tarihinde https://beysehirliyiz.org/post/esrefoglu-hamami?/cifte_hamam.html adresinden alındı CR - Beyşehir Belediyesi. (2022). 06 15, 2022 tarihinde Gezilecek Yerler: https://www.beysehir.bel.tr/gezilecek-yerler/47 adresinden alındı CR - Beyşehir Belediyesi. (2022a). 06 20, 2022 tarihinde https://www.beysehir.bel.tr/gezilecek-yerler/51 adresinden alındı CR - Bozkır Kaymakamlığı. (2022). 06 27, 2022 tarihinde http://www.bozkir.gov.tr/aygir-pinari adresinden alındı CR - Bozkır Kaymakamlığı. (2022a). 06 27, 2022 tarihinde http://www.bozkir.gov.tr/tarihi-selcuklu-koprusu adresinden alındı CR - Bozkır.net. (2022). 06 27, 2022 tarihinde http://www.bozkir.net/page/efsaneler-s3.html adresinden alındı CR - Cankül, D., & Demir, İ. (2018). Travel Agencies And Gastronomy Tourısm: Case Of Iata Member A-Class Travel Agencies. Journal of Gastronomy, Hospitality and Travel, 1(1), 3-10. CR - Çalışkan, V., & Koç, H. (2012). Türkiye’de Coğrafi İşaretlerin Dağılış Özelliklerinin ve Coğrafi İşaret Potansiyelinin Değerlendirilmesi. Doğu Coğrafya Dergisi, 17(28), 193-214. CR - Çumra Belediyesi. (2022). https://www.cumra.bel.tr/Icerik/ilcemiz&.html adresinden alındı CR - Çumra Kaymakamlığı. (2022). http://www.cumra.gov.tr/apa-baraji adresinden alındı CR - Çumra Kaymakamlığı. (2022a). http://www.cumra.gov.tr/karamaoglu-ibrahimbey-camii adresinden alındı CR - Derbent Kaymakamlığı. (2022). 06 27, 2022 tarihinde http://www.derbent.gov.tr/ilemizin-tarihesi adresinden alındı CR - Ereğli Belediyesi. (2022). 06 29, 2022 tarihinde http://www.eregli.bel.tr/tr-407946456-a407951998/Rustem-Pasa-Kervansarayi- adresinden alındı CR - Ereğli Kaymakamlığı. (2022). 06 28, 2022 tarihinde http://www.eregli.gov.tr/eregli-tarihi adresinden alındı CR - Eren, F. Y. (2018). Coğrafi İşaret İle Tescilli Ürünlerin Gastronomik Destinasyonlara Etkisi: Kapadokya Bölgesinde Bir Araştırma . Ankara: Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. CR - Gueye, M. (2020). Geographıcal Indıcatıons In Afrıca: A Case Study From Senegal . Bursa: Bursa Uludağ University Graduate School Of Natural and Applied Sciences, PhD Thesis . CR - Hazarhun, E., & Tepeci, M. (2018). Coğrafi İşarete Sahip Olan Yöresel Ürün ve Yemeklerin Manisa’nın Gastronomi Turizminin Gelişimine Katkısı. Güncel Turizm Araştırmaları Dergisi, 2((Ek.1)), 371-389. CR - Hüyük Belediyesi. (2022). 06 25, 2022 tarihinde https://huyuk.bel.tr/sayfa/tarihce/ adresinden alındı CR - Hüyük Belediyesi. (2022a). 06 25, 2022 tarihinde https://huyuk.bel.tr/sayfa/kultur-sanat/ adresinden alındı CR - Jena, P. R., & Grote, U. (2010). Changing Institutions to Protect Regional Heritage: A Case for Geographical Indications in the Indian Agrifood Sector. Development Policy Review, 28(2), 217-236. CR - Kadınhanı Kaymakamlığı. (2022). 2022 tarihinde http://www.kadinhani.gov.tr/raziye-hatun-kervansarayi adresinden alındı CR - Kan, M. (2011). Yerel Düzeyde Ekonomik Kalkınmada Coğrafi İşaretlerin Kullanımı ve Etkisi: Akşehir Kirazı Araştırması. 21. Ankara: Ankara Üniversitesi Fen Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi. CR - Karatay Kaymakamlığı. (2022). http://www.karatay.gov.tr/tarihce adresinden alındı CR - Karatay Termal Tatil Köyü. (2022). http://karataytermal.com/tr/hakkimizda/hakkimizda-4 adresinden alındı CR - Keskin, H. (2019). Coğrafi İşaretli Yöresel Gıdaların Turistik Destinasyon Pazarlamasının Etkileri – Balıkesir İli Örneği. 12. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. CR - Konya İl Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2022a). 2022 tarihinde https://konyakultur.gov.tr/index.php?route=modules/towns&town_id=31 adresinden alındı CR - Konya İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü. (2022). 06 15, 2022 tarihinde https://www.konyakultur.gov.tr/index.php?route=modules/towns&town_id=16 adresinden alındı CR - Konya Valiliği . (2022b). http://www.konya.gov.tr/konya-catalhoyuk#:~:text=%C3%87atalh%C3%B6y%C3%BCk%20Neolitik%20Antik%20Kenti%2C%20Konya,y%C3%BCkseltisi%20nedeniyle%20%C3%A7atal%20s%C4%B1fat%C4%B1n%C4%B1%20alm%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r. adresinden alındı CR - Konya Valiliği. (2022). 06 26, 2022 tarihinde http://www.konya.gov.tr/bozkir adresinden alındı CR - Konya Valiliği. (2022a). 06 29, 2022 tarihinde http://www.konya.gov.tr/konya-ivriz-kaya-aniti adresinden alındı CR - Konya Valiliği. (2022c). http://www.konya.gov.tr/selcuklu adresinden alındı CR - Konya Valiliği. (2022d). http://www.konya.gov.tr/azziye-cmii adresinden alındı CR - Konya Valiliği. (2022e). http://www.konya.gov.tr/meram adresinden alındı CR - Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2022). 06 24, 2022 tarihinde https://www.ktb.gov.tr/TR-96378/konya---aksehir-bati-cephesi-karargahi-muzesi.html adresinden alındı CR - Oğuz, Z. (2016). Yerel Değerlerin Turizm Ürününe Dönüştürülmesinde Coğrafi İşaretlerin Kullanımı: Siirt İli Örneği . Mardin: Mardin Artuklu Üniversitesi Sosyal Bilimler Üniversitesi, Yüksek Lİsans Tezi. CR - Ozbag, N., & Specialist , A. (2017, 12 27). Geographical Indications in Turkey. 06 12, 2022 tarihinde USDA Foreign Agricultural Service: https://apps.fas.usda.gov/newgainapi/api/report/downloadreportbyfilename?filename=Geographical%20Indications%20in%20Turkey_Ankara_Turkey_12-27-2017.pdf adresinden alındı CR - Pamukçu, H., Saraç, Ö., Aytugar, S., & Sandıkçı , M. (2021). The Effects of Local Food and Local Products with Geographical Indication on the Development of Tourism Gastronomy. Sustainability, 13(12), 1-13. CR - Raustiala, K., & Munzer, S. (2007). The Global Struggle over Geographic Indications. The European Journal of International Law, 18(2), 337−365. CR - Selçuklu Belediyesi. (2022). https://www.selcuklu.bel.tr/ilcemiz/detay/300/gevale-kalesi.html adresinden alındı CR - Selçuklu Belediyesi. (2022a). https://www.selcuklu.bel.tr/ilcemiz/detay/288/konya-tropikal-kelebek-bahcesi.html adresinden alındı CR - Sezer, E. (2017). Kültür Turizmi ve Gastronomi Turlarını Düzenleyen Seyahat Acentaları Üzerinde Tüketici Talep Boyutuyla İlgili Bir Araştırma. Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. CR - Sormaz, U., Akmese, H., Güneş, E., & Aras, S. (2016). Gastronomy In Tourism. Procedia Economics and Finance, 39, 725 – 730. CR - T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. (2022). Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü: https://kvmgm.ktb.gov.tr/TR-292568/konya-mevlana-muze-mudurlugu.html adresinden alındı CR - Tarihgezisi.com. (2022). 06 26, 2022 tarihinde http://tarihgezisi.com/hamamlar/huyuk-kosk-ilicasi-ve-hamami-beysehir-konya/ adresinden alındı CR - Tarihgezisi.com. (2022a). 06 26, 2022 tarihinde http://tarihgezisi.com/camiler/acem-nasuh-bey-cami-kosk-beysehir-konya/ adresinden alındı CR - Tarihgezisi.com. (2022b). http://tarihgezisi.com/camiler/ibrahim-pasa-cami-kadinhani-konya/ adresinden alındı CR - Tekelioğlu, Y. (2019). Coğrafi İşaretler ve Türkiye Uygulamaları. Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 47-75. CR - Tekin, A. (2015). Bozkır ve Köylerindeki Camiler. Konya: Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. CR - Tepe, S. (2008). Coğrafi İşaretlerin Ekonomik Etkileri. Ankara: T.C.Türk Patent Enstitüsü Markalar Dairesi Başkanlığı, Uzmanlık Tezi. CR - Toka, G. (2017). Kentsel Mekanda Kimlik Sorunsalı Akşehir Örneği. Konya: KTO Karatay Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. CR - Turkish Museums. (2022). 06 24, 2022 tarihinde https://turkishmuseums.com/museum/detail/2132-konya-aksehir-tas-eserler-muzesi/2132/1 adresinden alındı CR - Türk Patent ve Marka Kurumu. (2022a). 05 29, 2022 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu: https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret-nedir adresinden alındı CR - Türk Patent ve Marka Kurumu. (2022b). 06 12, 2022 tarihinde https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/geleneksel-%C3%BCr%C3%BCn-ad%C4%B1-nedir adresinden alındı CR - Türk Patent ve Marka Kurumu. (2022c). 06 12, 2022 tarihinde https://ci.turkpatent.gov.tr/sayfa/avrupa-birli%C4%9Finde-co%C4%9Frafi-i%C5%9Faret adresinden alındı CR - Türkiye Kültür Portalı. (2022). 06 20, 2022 tarihinde https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/konya/gezilecekyer/beysehir-eflatunpinari-hitit-su-aniti adresinden alındı CR - Türkiye Kültür Portalı. (2022a). 06 20, 2022 tarihinde https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/konya/gezilecekyer/beysehir-leylekler-vadisi adresinden alındı CR - Türkiye Kültür Portalı. (2022b). 06 28, 2022 tarihinde https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/konya/gezilecekyer/eregli-muzesi adresinden alındı CR - Türkiye Kültür Portalı. (2022c). https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/konya/gezilecekyer/nceminare-tas-ve-ahsap-eserleri-muzesi adresinden alındı CR - Türkiye Kültür Portalı. (2022d). https://www.kulturportali.gov.tr/turkiye/konya/gezilecekyer/sahip-ata-vakif-muzesi adresinden alındı CR - Türkiyenin Tarihi Eserleri. (2022). 06 20, 2022 tarihinde http://www.turkiyenintarihieserleri.com/?oku=825 adresinden alındı CR - Türktaş, Z. (2016). Beyşehir Gölü ve Çevresinde Hasır Dokumacılığı. Kalemişi Dergisi, 4(7), 19-38. CR - Üzülmez, M., & Akdağ, G. (2020). New Tour Routes In Gastronomy Tourısm: 3 A (Adana-Antep-Antakya) Taste Zone Example. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 4, 51-63. CR - World Intellectual Property Organızation. (2022). 06 09, 2022 tarihinde WİPO: https://www.wipo.int/geo_indications/en/ adresinden alındı CR - Yıkmış, S., & Ünal, A. (2016). The importance of geographical indication in gastronomy tourism: Turkey. International Journal of Agricultural and Life Sciences, 2(4), 73-79 UR - https://doi.org/10.19168/jyasar.1313808 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3206491 ER -