TY  - JOUR
T1  - Üniversite toplu kullanım alanlarında iç ortam hava kalitesinin iş sağlığı ve güvenliği açısından değerlendirilmesi
TT  - Indoor air quality in university public use areas evaluation in terms of occupational health and safety
AU  - Bayın Sarıahmetoğlu, Ayşegül
AU  - Yılmaz, Yeşim
PY  - 2023
DA  - October
Y2  - 2023
DO  - 10.28948/ngumuh.1313830
JF  - Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi
JO  - NÖHÜ Müh. Bilim. Derg.
PB  - Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2564-6605
SP  - 1392
EP  - 1402
VL  - 12
IS  - 4
LA  - tr
AB  - Üniversite çalışanları ve öğrenciler yaşamlarının büyük bir bölümünü kapalı ortamlarda geçirmekte ve bu ortamlarda bulunan hava kirleticilerine maruz kalmaktadırlar. Bir devlet üniversitesinde yapılan bu çalışmada, ders çalışma, yemek yeme ve sosyal aktivitede bulunma gibi farklı aktivitelerin yapıldığı alanlarda, iç ortam hava kalitesi (İOHK) parametrelerinden sıcaklık, nem ve CO2 konsantrasyonu ölçümleri yapılmış ve sonuçları analiz edilmiştir. Farklı havalandırma tesisatlarına sahip bu alanlardan alınan veriler sonucunda, İOHK parametrelerinden CO2 konsantrasyonunu ile sıcaklığın kişi sayısı ve yapılan aktiviteye göre doğrusal değiştiği tespit edilmiştir. CO2 konsantrasyon verilerinin yemek yeme alanlarında 1000 ppm üzerine çıktığı, ders çalışma aktivitesinin yapıldığı alanlarda havalandırma tesisatı olmasına rağmen kişi sayısının artmasıyla bu değerlerin 1000 ppm civarında olduğu görülmüştür. Nem ve sıcaklık değerlendirmesinde, ortamda havalandırma tesisatı bulunmasıyla birlikte, maruz kalınan değerlerin standart limit değerlerini aşmadığı görülmüştür. Sonuçlar, sürdürülebilir iş sağlığı ve güvenliği bakış açısıyla irdelenmiş, mühendislik tedbirleri yönünden değerlendirme yapılarak çözüm önerileri sunulmuştur.
KW  - İç ortam hava kalitesi
KW  - Hasta bina sendromu
KW  - Salgın hastalık
KW  - Sürdürülebilir iş sağlığı ve güvenliği
N2  - University staff and students spend most of their lives indoors and are exposed to air pollutants in these environments. In this study conducted at a state university, temperature, humidity and CO2 concentration measurements were made from indoor air quality (IAQ) parameters and the results were analyzed in areas where different activities such as study, eating and social activities are carried out. As a result of the data obtained from these areas with different ventilation installations, it has been determined that the CO2 concentration and temperature, which are among the IOHK parameters, vary linearly according to the number of people and the activity. CO2 concentration data was found to exceed 1000 ppm in dining areas, and although there is ventilation in the areas where study activities are carried out, these values were observed to be around 1000 ppm as the number of people increased. In the humidity and temperature evaluation, it was observed that the exposure values did not exceed the standard limit values, even though there was a ventilation system in the environment. The results were examined from the perspective of sustainable occupational health and safety, and solutions were presented by evaluating in terms of engineering measures.
CR  - Indoor Air Quality Research, Euro Report and Studies. World Health Organization (WHO), No:103, 1988.
CR  - M. Frontczak and P. Wargocki, Literature survey on how different factors influence human comfort in indoor environments. World Health Organization, Building and Environment, 46(4), 922–937, 2011. https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2010. 10.021
CR  - I. Sarbu and C. Sebarchievici, Aspects of indoor environmental quality assessment in buildings. Energy and Buildings 60, 410–419, 2013. http://dx.doi.org/10.1016/j.enbuild.2013.02.005
CR  - R. M. Almeida, V. P. De Freitas, J. M. Delgado, School buildings rehabilitation: indoor environmental quality and enclosure optimization. Springer International Publishing, 35-83, 2015.
CR  - T. Kubo, T. Mizoue, R. Ide, N. Tokuı, Y. Fujino, P. T. Minh, K. Shirane, T. Matsumoto, T. Yoshimura, Visual Display Terminal Work and Sick Building Syndrome – The Role of Psychosocial -Distress in the Relationship. Journal of Occupational Health, 107112, 2006. https://doi.org/10.1539/joh.48.107
CR  - Ü. Bulut Karaca, İç Ortam Kalitesinin Önemi Üzerine Bir Araştırma. Kent Akademisi Dergisi, 15(4):1724-1741, 2022. https://doi.org/10.35674/kent.1118122
CR  - P. L. Ooi, K. T. Goh, M. H. Phoon, S. C. Foo, M. H. Yap, Epidemiology of Sick Building Syndrome and its Associated Risk Factors in Singapore. Occupucational Environment Med., 55, 188-193, 1998. https://doi.org/10.1136/oem.55.3.188
CR  - 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ankara, 2012.
CR  - İş Sağlığı ve Güvenliği Risk Değerlendirmesi Yönetmeliği. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ankara, 2012.
CR  - İş Hijyeni Ölçüm, Test Ve Analizleri Hakkında Yönetmelik. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ankara, 2017.
CR  - İş Ekipmanlarının Kullanımında Sağlık ve Güvenlik Şartları Yönetmeliği. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Ankara, 2013.
CR  - ASHRAE 62.1-2022, Ventilation and Acceptable Indoor Air Quality. American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers, 2022.
CR  - ASHRAE 62.2-2022, Ventilation and Acceptable Indoor Air Quality in Residential Buildings. American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers, 2022.
CR  - ASHRAE 55-2020, Thermal Environmental Conditions for Human Occupancy. American Society of Heating, Refrigerating and Air-Conditioning Engineers, 2020.
CR  - I. Mujan, A. S. Anđelkovič, V. Munčan, M. Kljajič, D. Ružić, Influence of indoor environmental quality on human health and productivity - A review. Journal of Cleaner Production 217, 646-657, 2019. https://doi.org/10.1016/j.jclepro.2019.01.307
CR  - ISO 773, Rectangular or square parallel keys and their corresponding keyways (Dimensions in millimetres). International Organization for Standardization, 1969.
CR  - L. Schibuola, C. Tambani, High Energy Efficiency Ventilation to Limit COVID-19 contagion in School Environments. Energy Build, 240, 110882, 2021. https://doi.org/10.1016/j.enbuild.2021.110882
CR  - L. Schibuola, M. Scarpa, C. Tambani, Natural Ventilation Level Assessment in a School Building by CO2 Concentration Measures. Energy Procedia 257-264, 2016. https://doi.org/10.1016/j.egypro.2016.11.033
CR  - N. Mahyuddin, H. B. Awbi, A Review of CO2 Measurement Procedures İn Ventilation Research. Int. J. Vent., 353-370, 2012. https://doi.org/10.1080/14733315.2012.11683961
CR  - E. Işık, S. Çibuk, Yemekhaneler ve kantinlerde iç hava kalitesi ile ilgili ölçüm sonuçları ve analizi -Tunceli Üniversitesi örneği. Dicle Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dergisi, 6:1, 39-50, 2015.
CR  - I. Annesi-Maesano, N. Baiz, S. Banerjee, P. Rudnai, S. Rive, Indoor air quality and sources in schools and related health effects. Journal of Toxicology and Environmental Health, Part B, 16, 491–550, 2013. https://doi.org/10.1080/10937404.2013.853609
CR  - Z. Bakó-Biró, D. Clements-Croome, N. Kochhar, Awbi, H. M. Williams, Ventilation rates in schools and pupils’ performance. Building and Environment, 48: 215–223,2012. 
https://doi.org/10.1016/j.buildenv.2011.08.018
CR  - U. Haverinen-Shaughnessy, D.J. Moschandreas and R.J. Shaughnessy, Association between substandard classroom ventilation rates and students’ academic achievement. Indoor Air, 21, 121–131, 2011. https://doi.org/10.1111/j.1600-0668.2010.00686.x
CR  - M.J. Mendell, E.A. Eliseeva, M.M. Davies, M. Spears, A. Lobscheid, W.J. Fisk, and M.G. Apte, Association of classroom ventilation with reduced illness absence: a prospective study in California elementary schools. Indoor Air, 23, 515–528, 2013. https://doi.org/10.1111/ina.12042
CR  - E. Simons, S. Hwang, E.F. Fitzgerald, C. Kielb and S. Lin, The impact of school building conditions on student absenteeism in upstate New York. Am. J. Public Health, 100(9), 1679–1686, 2010. https://doi.org/10.2105/AJPH.2009.165324
CR  - C.C. Vassella, J. Koch, A. Henzi, A. Jordan, R. Waeber, R. Iannaccone, R. Charrière, From spontaneous to strategic natural window ventilation: Improving indoor air quality in Swiss schools. Int. J. Hyg. Environ, Health 234, 113746, 2021. https://doi.org/10.1016/j.ijheh.2021.113746
CR  - L.M. Geelen, M.A.J. Huijbregts, A.M. Ragas, R.W. Bretveld, H.W. Jans, W.J. Van Doorn, S.J. Evertz, A. Van der Zijden, Comparing The Effectiveness Of İnterventions To İmprove Ventilation Behavior İn Primary Schools. Indoor Air 18, 416-424, 2008. https://doi.org/10.1111/j.1600-0668.2008.00542.x
CR  - A.C. Gielen, D. Sleet, Application Of Behavior-Change Theories And Methods To İnjury Prevention Epidemiol. Rev., Volume 25. 65-76, 2003. https://doi.org/10.1093/epirev/mxg004
CR  - J. Zemitis, R. Bogdanovics, S. Bogdanovica, The Study of CO2 Concentration in A Classroom During The Covid-19 Safety Measures. E3S Web Conf. 246, 01004, 2021.  https://doi.org/10.1051/e3sconf/202124601004
CR  - C. Tam, Y. Zhao, Z. Liao, L. Zhao, Mitigation Strategies for Overheating and High Carbon Dioxide Concentration within Institutional Buildings: A Case Study in Toronto. Buildings, 10, 124, 2020. https://doi.org/10.3390/buildings10070124
CR  - M.W. Ahmad, J. Hippolyte, J. Reynolds, M. Mourshed, Y. Rezgui, Optimal Scheduling Strategy For Enhancing IAQ, Thermal Comfort And Visual Using A Genetic Algorithm. In Proceedings Of The ASHRAE IAQ 2016, Alexandria, VA, USA, 12–14, September 2016.
CR  - B. Chenari, F.B. Lamas, A.R. Gaspar, M.G. da Silva, Simulation Of Occupancy And CO2-Based Demand-Controlled Mechanical Ventilation Strategies İn An Office Room Using Energy Plus. Energy Procedia 2017, 113, 51–57., 2017. https://doi.org/10.1016/j.egypro.2017.04.013
CR  - H. Bulut, Havalandırma ve İç Hava Kalitesi Açısından CO2 Miktarının Analizi. Tesisat Mühendisliği, 128. Sayı, 61-70, 2012.
CR  - E. Bas, Indoor Air Quality-A Guide for Facility Managers. The Fairmont Pres, 2004. https://doi.org/10.1201/9781003151074
CR  - İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü. Çalışma Bakanlığı, Ankara, 1974.
CR  - B. Karaca, İç Ortam Kalitesinin Önemi Üzerine Bir Araştırma. Kent Akademisi Dergisi, 15(4), 1724-1741, 2022. https://doi.org/10.35674/kent.1118122
CR  - F.C. Güney, Yüksel, F. Seçer, Kariptaş, F. Kariptaş, Ofis İç Mekanının Covid-19 Pandemisi Sonrası Yeniden Düzenlenmesi. bāb Journal of FSMVU Faculty of Architecture and Design. 3 (1), 85-102, 2022.
UR  - https://doi.org/10.28948/ngumuh.1313830
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3206599
ER  -