TY  - JOUR
T1  - Ebeveyn Yabancılaştırma Sendromunun Sosyal Hizmet Uzmanları Tarafından Değerlendirilmesi
TT  - Evaluation of Parental Alienation Syndrome by Social Workers
AU  - Yurdakul Muncuk, Görkem
AU  - Karataş, Kasım
PY  - 2025
DA  - September
DO  - 10.32709/akusosbil.1317063
JF  - Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - AKÜSBD
PB  - Afyon Kocatepe Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1302-1265
SP  - 1205
EP  - 1223
VL  - 27
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Ebeveyn yabancılaştırma sendromu, çocuğun bir ebeveynine diğer ebeveyninden dolayı yabancılaşması olarak adlandırılmaktadır. Bu durum, aile mahkemelerinde görülen velayet davalarında veya çatışmalı boşanma durumlarında karşımıza çıkmaktadır. Dolayısıyla aile mahkemelerinde çalışan sosyal hizmet uzmanları, ebeveyn yabancılaştırma sendromunun görüldüğü olgularla çalışmaktadırlar. Sosyal hizmet uzmanlarının ebeveyn yabancılaştırma sendromu yaşanan olgulara bakış açıları, yargıcın kararını etkileyebilmekte dolayısıyla çocuğun ve ebeveynlerin yaşantısı da değişebilmektedir. Bu doğrultuda ilgili çalışma ile aile mahkemelerinde sosyal hizmet uzmanı olarak görev yapan meslek elemanlarının ebeveyn yabancılaştırma sendromu konusundaki bakış açılarını öğrenmek amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılarak Ankara Adalet Sarayı ile Ankara Batı Adliyesinde aile mahkemelerinde çalışan sosyal hizmet uzmanlarıyla görüşmeler gerçekleştirilmiştir. Araştırmada, sosyal hizmet uzmanlarının sık sık ebeveyn yabancılaştırma sendromunun görüldüğü olgularla karşılaştığı, bu tür olgularda sosyal hizmet müdahalesinin sınırlı olduğu, çocukların süreçten olumsuz olarak etkilendiği ve zaman zaman ebeveyniyle iletişimlerini sonlandırdığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Çocuğun bir ebeveyni yüzünden diğer ebeveyniyle olan ilişkisini sonlandırması duygusal istismar olabilmekle birlikte çocuğun gelişim sürecinin olumsuz etkilenmesine yol açabilmektedir. Aynı zamanda sosyal hizmet uzmanlarının ebeveyn yabancılaştırma sendromu görülen olgulara doğrudan müdahale edememesi, bu durumu çözmeyi zorlaştırmaktadır. Dolayısıyla çocuğun yüksek yararının gözetilerek müdahale edilmesi gereken bu olgularda çocuğun katılımının sağlanması, aile içi dinamiklerin dikkatlice çözümlenmesi, her aileye farklı müdahale planı oluşturulması ve tüm bu sürecin disiplinler arası yaklaşımla yürütülmesi önerilmektedir.
KW  - Ebeveyn yabancılaştırma sendromu
KW  - adli sosyal hizmet
KW  - sosyal hizmet uzmanı
KW  - ebeveyne yabancılaşma
N2  - Parental alienation syndrome refers to the alienation of a child from one parent due to the actions of the other parent, commonly observed in custody disputes or contentious divorces. Social workers stationed in family courts frequently engage with such cases, where their perspectives can significantly influence judicial decisions, thereby impacting the lives of both the child and the parents. This study aimed to explore the viewpoints of social workers operating within family courts regarding parental alienation syndrome. Employing a qualitative research approach, interviews were conducted with social workers based in family courts in Ankara. The findings revealed that social workers encounter parental alienation syndrome cases frequently, yet their intervention options are limited. Children are often adversely affected during these processes and may even sever communication ties with one parent. Moreover, the inability of social workers to directly intervene complicates the resolution of these cases. Consequently, it is imperative to prioritize the child's best interests in such scenarios, advocating for the child's participation, thoroughly analyzing familial dynamics, devising tailored intervention strategies for each family, and employing an interdisciplinary approach throughout the process. This multifaceted approach ensures a more comprehensive understanding of the complexities inherent in cases of parental alienation syndrome and facilitates more effective interventions geared towards fostering healthier familial relationships.
CR  - Adalet Bakanlığı. (2022). Ankara Batı Adliyesi 2022 Yılı Faaliyet Raporu. Ankara: Ankara Batı Adliyesi.
CR  - Aile Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yargılama Usullerine Dair Kanun. (2003, 01 18). 4787 No'lu Kanun(24997). Resmi Gazete.
CR  - APA. (2008). Statement on Parental Alienation Syndrome. 02 07, 2024 tarihinde https://www.apa.org/news/press/releases/2008/01/pas-syndrome adresinden alındı
CR  - Avalle, D., Smith, B. j., Wideman, K. E., & Garnica, C. B. (2022). How efficacious is building family bridges? What the legal and mental health fields should know about building family bridges and “parental alienation”. Journal of Family Trauma, Child Custody & Child Development, 19 (3-4): 402-416. doi: 10.1080/26904586.2022.2066595
CR  - Belgin Güneş, D. (2021). Mağdur hakları kanunu taslağı’nın çocuk teslimi ve çocukla kişisel ilişki kurulmasına ilişkin hükümlerin değerlendirilmesi. Selçuk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, 29(2): 913-931. doi:10.15337/suhfd.798586
CR  - Bernet, W., Baker, A. J., & Adkins, K. L. (2021). Definitions and terminology regarding child alignments, estrangement, and alienation: A survey of custody evaluators. Psychiatry & Behavioral Science, 67(1): 1-9. doi:10.1111/1556-4029.14868
CR  - Bilge Zafer, A. (2013). Cumhuriyet ile birlikte değişen Türk aile yapısı ve kadının durumu. U.Ü. Fen-Edebiyat Fakültesi Sosyal Bilimler Dergisi, 14(24): 121-134.
CR  - Bruch, C. (2001). Parental alienation syndrome and parental alienation: getting ıt wrong in child custody cases. Family Law Quartely, 527-552.
CR  - Buz, S., Düzyurt, K., & Sağlam, M. (2015). Aile mahkemelerinde çalışan sosyal çalışma görevlilerinin sosyal inceleme raporlarına ilişkin değerlendirmeleri: Ankara adliyesi örneği. Toplum ve Sosyal Hizmet, 26(2): 7-29.
CR  - Can, Y., & Aksu, N. (2016). Boşanma Sürecinde ve sonrasında kadın. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 888 - 902. doi:10.17755/esosder.258824
CR  - Çakmak Tolan, Ö. (2023). Boşanma ve etkileri: Çocuklar ve ergenler üzerindeki psikolojik sonuçları. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 50: 321-338. doi: 10.52642/susbed.1221560
CR  - Dönmez, Ş., & Avcı, R. (2023). Ebeveyn Yabancılaşması. Klinik ve Ruh Sağlığı Psikolojik Danışmanlığı Dergisi, 3 (1): 19-36.
CR  - Ellis, E. (2008). A Stepwise Approach to evaluating children for parental alienation syndrome. Journal of Child Custody, 4(1-2): 55-78. doi:10.1300/J190v04n01_03
CR  - Erdoğan, E., & Kırşehirli, T. (2021). Pandemi Sürecinde ve öncesinde velayet suistimali, çocuk icrası ve ebeveyne yabancılaşma sendromu. TİHEK Akademik Dergi, 4 (7): 257-271.
CR  - Evans, M. (2023). Clinical social workers’ perceptions and experiences of p ceptions and experiences of parental alienation. Walden University. Doktora Tezi.
CR  - Garber, B. D. (2011). Parental alienation and the dynamics of the enmeshed parent-child dyad: adultification,parentification, and infantization. Family Court Review, 49 (2): 322-335. doi: 10.1111/j.1744-1617.2011.01374.x
CR  - Garber, B. D. (2004). Parental alienation in light of attachment theory. Journal of Child Custody, 1 (4), 49-76. doi: 10.1300/J190v01n04_04
CR  - Gardner, R. (2002). Denial of the parental alienation syndrome also harms women. American Journal of Family Therapy, 30(3): 191-202. doi: 10.1080/019261802753577520
CR  - Gardner, R. (1999). Differentiating between parental alienation syndrome and bona fide abuse-neglect. American Journal of Family Therapy, 27(2): 97-107. doi: 10.1080/019261899261998
CR  - Goldin, D. S., & Salani, D. (2020). Parental alienation syndrome: what health care providers need to know. The Journal for Nurse Practitioners, 16(5): 344-348. doi: 10.1016/j.nurpra.2020.02.006
CR  - https://www.pasg.info/. (2024). Parental Alienation Study Group.
CR  - Karadağ, F., & Foto Özdemir, D. (2021). Çekişmeli boşanma/velayet sürecinde aile mahkemelerinden üniversite hastanesine gönderilen olguların değerlendirilmesi. Klinik Psikiyatri, 99-108. doi:10.5505/kpd.2020.76259
CR  - Karataş, Kasım. «Toplumsal Değişme ve Aile.» Toplum ve Sosyal Hizmet 12, no. 2  (2001): 89-98.
CR  - Mutlu, Z. (2015). Aile Mahkemelerinde Sosyal İnceleme Raporu. (B. Karakuş, Dü.) Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını, 80-88.
CR  - Nalbant, A. (2023). Examining parental alienation syndrome behaviors in divorce, custody and personal relationship cases. Research on Education and Psychology, 7 (Special Issueı 2): 362-383. doi:10.54535/rep.1357379
CR  - Öksüz, E. (2019). Çukurova üniversitesi çocuk ruh sağlığı ve hastalıkları anabilim dalında değerlendirilen olgular ışığında ebeveyne yabancılaştırma sendromu.Yüksek Lisans Tezi.
CR  - Öngider, N. (2013). Boşanmanın çocuk üzerindeki etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 5(2): 140-161. doi: 10.5455/cap.20130510
CR  - Öztürk, A., Kayadibi, B., & Taşdemir, Z. (2021). Adli destek ve mağdur hizmetleri müdürlüğü kapsamında gerçekleştirilen uygulamalara yönelik bir değerlendirme. Sosyal Hizmet Uzmanları Derneği Yayını, 95-106. doi: 10.18493/kmusekad.20446
CR  - Paslı, F. (2020). Duygusal istismar formu olan ebeveyn yabancılaştırma sendromu (eys) olgularında vaka yönetimi. H. Dokgöz (Dü.) içinde, Olgularla Adli Tıp & Adli Bilimler (s. 43-50). Ankara: Akademisyen Kitabevi A.Ş.
CR  - Rand, D. (1997). The spectrum of parental alienation syndrome (Part I). American Journal of Forensic Psychology, 1-49.
CR  - Rayana, S., & Atak, H. (2021). Anne baba arasındaki ilişki: “üçüncü ebeveyn” rolünün Gestalt terapi bakışından ele alınması. Muş Alparslan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(2), 286-300.
CR  - Sevim, Y. (2018). Evlilik öğretilebilir mi? Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 605-610. doi: 10.17719/jisr.2018.2951
CR  - Şentürk Pilan, B., Akkaş, Ö., Er, G., Bayturan, A. F., Akdaş, G., & Bildik, T. (2022). Parental alienation syndrome: A case alienated from the mother. Turkish J Clinical Psychiatry, 25: 332-337. doi: 10.5505/kpd.2022.10846
CR  - Templer, K., Matthewson, M., Haines, J., & Cox, G. (2016). Recommendations for best practice in response to parental alienation: findings from a systematic review. Journal of Family Therapy, 39(1): 1-19. doi: 10.1111/1467-6427.12137
CR  - Torun, F., Torun, S. D., & Matthewson, M. (2021). Parental alienation: Targeted parent experience in Turkey. The American Journal of Family Therapy,50(2):1-10. doi: 10.1080/01926187.2021.1895903
CR  - TÜİK. (2023, 02 24). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri, 2022. 03 29, 2023 tarihinde https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2022-49437#:~:text=Evlenen%20%C3%A7iftlerin%20say%C4%B1s%C4%B1%202021%20y%C4%B1l%C4%B1nda,binde%206%2C76%20olarak%20ger%C3%A7ekle%C5%9Fti.&text=Bo%C5%9Fanan%20%C3%A7iftlerin%20say%C adresinden alındı
CR  - Türk Medeni Kanunu. (2001, 11 22). (24607). Resmi Gazete.
CR  - Üner Altuntaş, G. E., & Ziyalar, N. (2018). Ebeveyne yabancılaşma olgusu- reddedilen ebeveyn olarak baba. Adli Tıp Bülteni, 23 (1), 25-36. doi: 10.17986/blm.2018136901
CR  - Yılkan, İ., & Yaman, Ö. M. (2023). Boşanmanın deneyimlenmesi üzerine karma bir desen çalışması: Erkeklerin gözünden boşanma. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 22 (88): 2137-2159. doi: 10.17755/esosder.1302395
CR  - Yüksel Doğan, R., & Aytekin, Ç. (2021). Ekolojik sistem kuramı çerçevesinden ebeveyn yabancılaşmasına genel bir bakış. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 13(3): 551-572. doi: 10.18863/pgy.826957
UR  - https://doi.org/10.32709/akusosbil.1317063
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3220549
ER  -