TY  - JOUR
T1  - Yetişkin bireylerin besin etiketi okumaya yönelik tutum ve davranışlarının değerlendirilmesi
TT  - Evaluation of individuals' attitude and behavior for reading food labels
AU  - Yalçın, Tuba
AU  - Sevim, Yonca
PY  - 2024
DA  - April
Y2  - 2023
JF  - Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi
JO  - Mersin Univ Saglık Bilim Derg
PB  - Mersin Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1308-0830
SP  - 109
EP  - 118
VL  - 17
IS  - 1
LA  - tr
AB  - Amaç: Besin etiketleri (BE) yalnızca besinin, besin değerini ve işlevini yorumlamaya yönelik bir bilgi aracı değil aynı zamanda obezite ve ilişkili kronik hastalıkların önlenmesine ilişkin bir stratejidir. Dolayısıyla besin etiketlerine yönelik tutum ve davranışların anlaşılması önemlidir.  Bu çalışmanın amacı, bireylerin BE okumaya yönelik tutum ve davranışlarının belirlenmesi ve BE okuma alışkanlıklarını etkileyen etmenlerin değerlendirilmesidir. Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel nitelikteki bu çalışma, Türkiye’de yaşayan, 18-64 yaş aralığındaki en az lise düzeyinde eğitimi olan 1063 yetişkin gönüllü birey ile yürütülmüştür. Bireylere genel özellikleri ve BE okuma tutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik Besin Etiketi Okuma Tutum Ölçeği (BEOTÖ)’nden oluşan online bir anket formu uygulanmıştır.  Bireylerin vücut ağırlığı ve boy uzunluğu ölçümleri kendi beyanlarına dayalı olarak sorgulanmıştır. Beden kütle indeksi (BKİ) değerleri ise araştırmacı tarafından hesaplanmıştır. Bulgular: Katılımcıların yaklaşık %75’i lisans/lisansüstü düzeyde eğitim seviyesinde ve %60’ı evlidir. Bireylerin yaklaşık %70’i gelir durumunun giderine eşit veya daha fazla olduğunu beyan etmiştir. Bireylerin ortalama BEOTÖ skoru 76.4±17.6’tür. Skor bekarlarda daha yüksektir (p
KW  - Besin etiketi okuma
KW  - tüketici davranışları
KW  - Besin Etiketi Okuma Tutum Ölçeği
N2  - Aim: Food labels (FL) is not only an information tool for interpreting the nutritional value and function of food, but also a strategy for the prevention of obesity and related chronic diseases. Therefore, it is important to understand attitudes and behaviors towards FL.  The aim of this study was to determine the attitudes and behaviors of adults towards reading FL and to evaluate the factors affecting FL reading habits. Method: This descriptive and cross-sectional study was conducted with 1063 adult volunteers aged 18-64 years with at least high school education living in Türkiye.  An online questionnaire consisting of the Food Label Reading Attitude Scale (FLRAS) was administered to individuals to determine their general characteristics and FL reading attitudes and behaviors.  Individuals' weight and height measurements were self-reported. Body mass index (BMI) values were calculated by the researcher. Results: Approximately 75% of the participants had undergraduate/graduate level education and 60% were married. Approximately 70% of the individuals reported that their income was equal to or more than their expenses. The average FLRAS score of the individuals was 76.4±17.6. The score was higher in singles (p
CR  - Topuzoğlu A, Hıdıroğlu S, Ay P, Önsüz F, İkiışık H. Tüketicilerin Gıda Ürünleri Ile Ilgili Bilgi Düzeyleri Ve Sağlık Risklerine Karşı Tutumları. TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni. 2007;6(4):253-258.
CR  - Güneş FE, Aktaç Ş, Korkmaz BİO. Tüketicilerin Gıda Etiketlerine Yönelik Tutum Ve Davranışları. Akademik Gıda. 2014;12(3):30-37.
CR  - Graham DJ, Laska MN. Nutrition Label Use Partially Mediates the Relationship between Attitude toward Healthy Eating and Overall Dietary Quality among College Students. J of the Academy of Nutrition and Dietetics. 2012;112(3):414-418.
CR  - Asouzu N, Iheme G. Influence of  Consumers' Label Knowledge and Perception on Utilization in Abakaliki Local Government Area, Ebonyi State, Nigeria. J of Dietitians Association of Nigeria (JDAN). 2020;11(2):72-82.
CR  - De Vriendt T, Matthys C, Verbeke W, Pynaert I, De Henauw S. Determinants of Nutrition Knowledge in Young and Middle-Aged Belgian Women and the Association with Their Dietary Behaviour. Appetite. 2009;52(3):788-792.
CR  - Kızılaslan N, Kızılaslan H. Knowledge Level and Attitudes of the Consumers Related to the Food Products They Buy (Tokat City Example). Journal of Agricultural Faculty of Uludağ University (Turkey). 2008.
CR  - Liao Y, Yang J. Status of Nutrition Labeling Knowledge, Attitude, and Practice (Kap) of Residents in the Community and Structural Equation Modeling Analysis. Frontiers in Nutrition. 2023;10:1097562.
CR  - Gearhardt AN, Bragg MA, Pearl RL, et al. Obesity and Public Policy. Annual Review of Clinical Psychology. 2012;8:405-430.
CR  - Cebeci A, Güneş FE. Türkiye Ve Avrupa'daki Tüketicilerin Gıda Etiketi Okuma Tutumlarını Etkileyen Faktörlerin Değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):261-267.
CR  - Van der Horst K, Bucher T, Duncanson K, Murawski B, Labbe D. Consumer Understanding, Perception and Interpretation of Serving Size Information on Food Labels: A Scoping Review. Nutrients. 2019;11(9):2189.
CR  - Besler HT, Buyuktuncer Z, Uyar MF. Consumer Understanding and Use of Food and Nutrition Labeling in Turkey. J  of Nutrition Education and Behavior. 2012;44(6):584-591.
CR  - TUIK. Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim Adresi: https://Data.Tuik.Gov.Tr/Bulten/Index?P=Adrese-Dayal%C4%B1-N%C3%Bcfus-Kay%C4%B1t-Sistemi-Sonu%C3%A7lar%C4%B1-2022-49685&Dil=1 (Erişim Tarhi: 15.05.2023). 2022.
CR  - Seçkin S. Üniversite Öğrencilerinin Besin Etiketi Okuma Alışkanlıklarının Ve Tutumlarının Saptanması. Eastern Mediterranean University (EMU)-Doğu Akdeniz Üniversitesi (DAÜ) 2019.
CR  - Meijer GW, Detzel P, Grunert KG, Robert M-C, Stancu V. Towards Effective Labelling of Foods. An International Perspective on Safety and Nutrition. Trends in Food Science & Technology. 2021;118:45-56.
CR  - Özenoğlu A, Çevik E, Çolak H, Altıntaş T, Alakuş K. Changes in Nutrition and Lifestyle Habits During the Covid-19 Pandemic in Turkey and the Effects of Healthy Eating Attitudes. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism. 2021;14(3):325-341.
CR  - Raghupathi V, Raghupathi W. The Influence of Education on Health: An Empirical Assessment of Oecd Countries for the Period 1995–2015. Archives of Public Health. 2020;78(1):1-18.
CR  - Kumar N, Kapoor S. Do Labels Influence Purchase Decisions of Food Products? Study of Young Consumers of an Emerging Market. British Food Journal. 2017;119(2):218-229.
CR  - Vijaykumar S, Lwin MO, Chao J, Au C. Determinants of Food Label Use among Supermarket Shoppers: A Singaporean Perspective. J of Nutrition Education and Behavior. 2013;45(3):204-212.
CR  - Ponnudurai NA, Ghazi HF, Hasan TN, Qader MAA, Baobaid MF. Usage of Food Label Information among Supermarket Shoppers in Shah Alam, Malaysia. Int J of Medical Toxicology & Legal Medicine. 2019;22(1and2):118-124.
CR  - Dimassi H, Hassan HF. Usage and Understanding of Food Labels among Lebanese Shoppers. Int J of Consumer Studies. 2017;41:570-575.
CR  - Lubman N, Doak C, Jasti S. Food Label Use and Food Label Skills among Immigrants from the Former Soviet Union. Journal of Nutrition Education and Behavior. 2012;44(5):398-406.
CR  - Aygen FG. Tüketicilerin Besin Etiketi Incelenmesi Konusundaki Tutum Ve Davranışları. İşletme Araştırmaları Dergisi. 2012;4(3):28-54.
CR  - Tsuji M, Arima H, Ohkubo T, et al. Socioeconomic Status and Knowledge of Cardiovascular Risk Factors: Nippon Data2010. Journal of Epidemiology. 2018;28(3):46-52.DOI: 10.2188/jea.JE20170255.
CR  - Kwasnicka D, Dombrowski SU, White M, Sniehotta FF. ‘It’s Not a Diet, It’sa Lifestyle’: A Longitudinal, Data-Prompted Interview Study of Weight Loss Maintenance. Psychology & Health. 2019;34(8):963-982.
CR  - Bryła P. Who Reads Food Labels? Selected Predictors of Consumer Interest in Front-of-Package and Back-of-Package Labels During and after the Purchase. Nutrients. 2020;12(9):2605.
CR  - Çalık G, Kaner Tohtak G, Yalçın T. Tip 2 Diyabetli Bireylerin Besin Etiketi Okuma Alışkanlıkları Ve Etiket Okuma Alışkanlıklarının Besin Satın Alma Davranışları Üzerine Etkisinin İncelenmesi. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.2020;5(3):255-262.
CR  - Chopera P, Chagwena D, Mushonga N. Food Label Reading and Understanding in Parts of Rural and Urban Zimbabwe. African Health Sciences. 2014;14(3):576-584.
CR  - Hess R, Visschers VH, Siegrist M. The Role of Health-Related, Motivational and Sociodemographic Aspects in Predicting Food Label Use: A Comprehensive Study. Public Health Nutrition. 2012;15(3):407-414.
CR  - Gül F, Dikmen D. Kadın Tüketicilerde Besin Etiketi Okuma Alışkanlıkları Ve Alerjen Bilgi Düzeyinin Saptanması. Beslenme ve Diyet Dergisi. 2018;46(2):157-165.DOI: 10.33076/2018.BDD.300.
CR  - Abasiz N, BayramoĞLu A, CeceloĞLu D, Cirit H. Artvin Çoruh Üniversitesindeki Kadın Akademisyenlerin Beslenme Alışkanlıkları. Osmangazi Tıp Dergisi. 2019;41(3):235-242.DOI: 10.20515/otd.453211.
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/mersinsbd/issue//1321809
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3239912
ER  -