TY  - JOUR
T1  - OTOMOTİV SEKTÖRÜ 2017-2023: KÜRESEL BİR ANALİZ VE TÜRKİYE
TT  - Automotive Sector 2017-2023: A Global Analysis and Türkiye
AU  - Sabır Taştan, Nalan
AU  - Taştan, Kürşat
PY  - 2023
DA  - September
DO  - 10.54993/syad.1326969
JF  - Stratejik Yönetim Araştırmaları Dergisi
JO  - JOSMR
PB  - Kubilay ÖZYER
WT  - DergiPark
SN  - 2636-7793
SP  - 120
EP  - 143
VL  - 6
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Otomotiv endüstrisi, küresel ekonomide kritik bir rol oynamaktadır. Çalışmada, 2017 yılından itibaren otomotiv sektörünün karşılaştığı temel değişiklikler ve zorluklar araştırılarak, bunların hem küresel piyasa hem de Türk otomotiv endüstrisi için etkileri analiz edilmektedir. Çalışmada nitel analiz yöntemlerinden doküman analiz yöntemi kullanılarak Forbes Global 2000 Dünyanın En Büyük Şirketleri listesindeki otomotiv firmalarının durumu değerlendirilmekte, 2017, 2018, 2019, 2020, 2021 yılları Otomotiv Sanayi Derneği Otomotiv Sanayii Küresel Değerlendirme Raporları analiz edilerek sektörün genel durumu resmedilmekte ve Türkiye’nin belirtilen zaman aralığındaki otomotiv üretimi, dünya ülkeleri arasındaki yeri ve iç pazar satışları incelenerek 2016 yılı verileri ile karşılaştırılmaktadır. Çalışmada, özellikle COVİD 19 salgını ile birlikte dünya genelinde alınan önlemler ve diğer kısıtlamalar karşısında, bütün sektörlerde olduğu gibi otomotiv sektöründe de bir durgunluk ve gerileme yaşandığı, 2022 yılı Forbes Global 2000 listesinin ilk 200 sıralamasında 10 otomotiv firması bulunduğu, Toyota’nın listedeki ilk otomotiv firması olarak yerini koruduğu, Toyota’yı sırası ile Volkswagen Grup, Daimler, Ford Motor ve BMW Grup’un takip ettiği; Türkiye’nin yerli markası TOGG ile elektrikli otomobil pazarına hızlı bir giriş yapmak istediği, dünyanın en büyük ekonomileri arasında 2022 yılında 19. sıraya gerilediği ve dünya sıralamasındaki gerilemesine rağmen otomotiv üreten ülkeler sıralamasında 13. sıraya yükseldiği, artan üretimin 2022 yılı satış verilerine göre iç pazar satışlarına yansıdığı sonuçlarına ulaşılmıştır.
KW  - Otomotiv
KW  - Otomotiv Sektörü
KW  - Yerli Türk Otomobili
KW  - TOGG
KW  - Elektrikli Otomobil
N2  - The automotive industry plays a crucial role in the global economy. This study examines the main changes and challenges facing the automotive industry since 2017 and analyses their impact on both the global market and the Turkish automotive industry. Using the document analysis method, one of the qualitative analysis methods, the study evaluates the status of automotive companies in the Forbes Global 2000 World's Largest Companies list and analyzes the Automotive Industry Association's Automotive Industry Global Assessment Reports for 2017, 2018, 2019, 2020, 2021. In addition, the study compares Turkey's automotive production, ranking among global countries, and domestic market sales in the specified period with 2016 data. The study states that there is stagnation and decline in the automotive sector, as in all sectors, especially in the face of the measures and other restrictions taken worldwide with the COVID-19 outbreak. And also states that there are 10 automotive companies in the top 200 of the Forbes Global 2000 list for 2022, Toyota maintains its place as the first automotive company in the list, Volkswagen Group, Daimler, Ford Motor and BMW Group follows Toyota. In addition, Türkiye's is set to make a rapid entry into the electric car market with its domestic brand TOGG states. In 2022, Turkey ranked 19th among the world's largest economies, and despite its decline in the global rankings, it has risen to 13th among automobile producing countries, and the increase in production is reflected in domestic market sales according to 2022 sales data.
CR  - Akkaya, M., & Canöz, İ. (2018). Sektör Analizi. Içinde Finansal İktisat (ss. 383-428). Orion.
CR  - Alfalahi, K. (2021). Why the future of the automotive industry is connected cars. World Economic Forum. https://www.weforum.org/agenda/2021/07/why-the-future-for-cars-is-connected/
CR  - Arikan, A., Kayaduman, A., Polat, S., Şimşek, Y., Dikmen, I. C., Bakir, H. G., Karadaǧ, T., & Abbasov, T. (2018). Otonom araçlar için kontrol yöntemi simülasyonu ve uygulaması. 2018 International Conference on Artificial Intelligence and Data Processing, IDAP 2018. https://doi.org/10.1109/IDAP.2018.8620918
CR  - Automotive Industry Exporters’ Association (OİB). (2023). Türkiye Automotıve Industry Sustaınabılıty Actıon Plan. https://doi.org/10.1007/978-3-642-01169-6_46
CR  - Avcı, İ. (2020). Yerli Markalı Otomobil Satın Alma Niyetinde Etnosentrizm, Ülke İmajı ve Yenilikçiliğin Etkisi: Türkiye’nin Otomobili (TOGG) Bağlamında Bir Araştırma. Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20, 439-466. https://doi.org/10.29029/BUSBED.731882
CR  - Aydogan, Y. (2021). Transformation of the Turkish Automotive Sector: The Electric Vehicle Challenge. Içinde Electric Vehicles and the Future of Energy Efficient Transportation (ss. 243-263). https://doi.org/10.4018/978-1-7998-7626-7.ch010
CR  - Bakan, S., & Selci, H. (2019). Türkiye’nin Seçilmiş Beş Avrupa Birliği Ülkesiyle Otomotiv Sektöründe Endüstri İçi Ticaretinin İncelenmesi (2008-2017). ASSAM Uluslararası Hakemli Dergi, 6(13), 30-53.
CR  - Basmaci, G., Aydın, B., & Özdemir, A. (2022). International Congress on Social Sciences & Humanities. Içinde M. Mutluer & A. Erdoğan (Ed.), Tedarik Zincirinde Yaşanan Küresel Mikroçip Kıtlığına Kısıtlar Teorisi Yaklaşımı. İksad Global Publishing House.
CR  - Batur, I., Dirks, A. C., Mondal, A., Bhat, C. R., & Pendyala, R. M. (2023). Does Ridehailing Use Affect Vehicle Ownership or Vice Versa? An Exploratory Investigation of the Relationship Using a Latent Market Segmentation Approach. Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board. https://doi.org/10.1177/03611981231179470
CR  - CEIC Data. (2023). Iran Motor Vehicle Production, 1999 – 2023. www.ceicdata.com. https://www.ceicdata.com/en/indicator/iran/motor-vehicle-production
CR  - Coşkun, İ. T. (2022). Subjektif ve Objektif Karar Verme Teknikleri ile Elektrikli Araç Seçiminde Etkili Olan Kriterlerin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, December 2022. https://doi.org/10.51945/cuiibfd.1215799
CR  - Çalış, N., & Sakarya, Ş. (2022). Covid-19 Döneminde ve Öncesinde Firmaların Finansal Performanslarının CRITIC Temelli CoCoSo Yöntemi ile Analizi; BİST Otomotiv Sektörü Üzerine Bir Uygulama. Içinde Bingöl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi (C. 6, Sayı 2). https://doi.org/10.33399/biibfad.1142744
CR  - Çelik, A. K., Kabakuş, N., & Tortum, A. (2023). Influential Factors of Household Car and Vehicle Ownership in Urban Areas of Turkey. Transportation Research Record: Journal of the Transportation Research Board, 2677(6), 218-240. https://doi.org/10.1177/03611981221145138
CR  - Deloitte US. (2023). 2023 Global Automotive Consumer Study. https://www.deloitte.com/global/en/Industries/automotive/perspectives/global-automotive-consumer-study.html
CR  - Dey, I. (2003). Qualitative Data Analysis. Routledge. https://doi.org/10.4324/9780203412497
CR  - Ertuğral, S. M. (2012). Otomotiv Sektörü ve Gümrük Bi̇rli̇ği̇ Sonrası Geli̇şmeleri̇. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 75-83. https://dergipark.org.tr/tr/pub/iusosbil/issue/9499/118702
CR  - European Commission. (2023). Automotive industry. Internal Market, Industry, Entrepreneurship and SMEs. https://single-market-economy.ec.europa.eu/sectors/automotive-industry_en
CR  - FORBES. (2017). The World’s Biggest Public Companies. www.forbes.com. https://www.forbes.com/lists/global2000
CR  - FORBES. (2023a). Forbes Global 2000 List 2022: The Top 200. www.forbes.com. https://www.forbes.com/sites/forbesstaff/2022/05/12/forbes-global-2000-list-2022-the-top-200/?sh=3810fe6b3290
CR  - FORBES. (2023b). The Global 2000 2022. www.forbes.com. https://www.forbes.com/lists/global2000/?sh=4e2742225ac0
CR  - Gabaçlı, N., & Uzunöz, M. (2017). IV.Sanayi Devrimi: Endüstri 4.0 ve Otomotiv Sektörü. 3nd International Congress on Political, Economic and Social Studies (ICPESS), 149-174.
CR  - GE Digital. (2023). The Future of the Automotive Industry. www.ge.com. https://www.ge.com/digital/blog/future-automotive-industry
CR  - Görener, A., & Görener, Ö. (2008). Türk Otomotiv Sektörünün Ülke Ekonomisine Katkıları ve Geleceğe Yönelik Sektörel Beklentiler. Jurnal of Yaşar University, 3(10), 1213-1232.
CR  - IEA. (2021). Global EV Outlook 2021. https://www.iea.org/reports/global-ev-outlook-2021
CR  - İçingür, Y., & Çengelci, A. (2016). Türkiye’ de Otomotiv Endüstrisinin Sektörel Analizi. Selçuk-Teknik Online Dergisi, 1(3-2001), 1-8.
CR  - İnançlı, S., & Konak, A. (2011). Türkiye’de İhracatın İthalata Bağımlılığı: Otomotiv Sektörü. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İİBF Dergisi, 6(2), 343-362.
CR  - Kamacı, K. (2022). Uluslararası Tı̇carette Yaşanan Tedarı̇k Sorunlari: Otomotı̇v Sektörü Üzerı̇ne Bı̇r İnceleme. Içinde H. S. Eti (Ed.), Sosyal, Beşerî ve İdari Bilimler Temel Alanında Akademik Çalışmalar -1 (ss. 61-70). Artikel Akademi.
CR  - Karagöz, K. (2021). Türkiye’ de Otomotiv Sektörünün Ekonomiye Etkisi: Ekonometrik Bir Analiz. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 6(12), 126-143.
CR  - Karamehmet, B., & Morgül, E. (2018). Tüketicilerin Elektrikli Araç Tercihleri: Literatür Taraması Ve Türkiye’de Tanıtımına Yönelik Öneriler. Karadeniz Uluslararası Bilimsel Dergi, 40, 246-260. https://doi.org/10.17498/kdeniz.425914
CR  - Katip, A., Karaer, F., & Özengin, N. (2014). Environmental Assessment of Automotive Sector. Uludağ University Journal of The Faculty of Engineering, 19(2), 51. https://doi.org/10.17482/uujfe.30948
CR  - Kıral, B. (2020). Nitel bir veri analizi yöntemi olarak doküman analizi. Siirt Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15, 170-189. http://orcid.org/0000-0001-5352-8552
CR  - Kocagöz, E., İğde, Ç. S., & Çetindağ, G. (2020). Elektrikli ve Akıllı, Yerli ve Milli: Türkiye’nin Otomobili Girişim Grubu’nun Tanıttığı Araçlara Yönelik Tüketicilerin İlk Değerlendirmeleri. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi XLIX, XLIX (December 2020), 55-74.
CR  - Koç Holding. (2023). Stellantis ve Koç Holding, Tofaş’ı Güçlendiriyor ve Türkiye’deki Ortaklığını Geliştiriyor. koc.com.tr. https://www.koc.com.tr/medya-merkezi/haberler/2023/stellantis-ve-koc-holding-turkiyedeki-ortakligini-buyuterek-tofasi-guclendiriyor
CR  - KPMG Global. (2023). Future of Automotive. https://kpmg.com/xx/en/home/insights/2023/03/future-of-automotive.html
CR  - KPMG. (2022). Otomotiv Sektöründe Gelişen Teknolojiler. https://kpmg.com/tr/tr/home/gorusler/2022/10/otomotiv-sektorunde-gelisen-teknolojiler. html#:~:text=K%C3%BCresel%20ekonominin%20yakla%C5%9F%C4%B1k%20y%C3%BCzde%203,yapay%20zek%C3%A2%20teknolojileri%20dikkat%20%C3%A7ekiyor.
CR  - Li, Y. (2023). The Development of Vehicle Ownership and Urban Happiness in China. International Journal of Community Well-Being, 0123456789. https://doi.org/10.1007/s42413-023-00193-x
CR  - Miles, M. B., & Huberman, A. M. (2016). Genişletilmiş bir kaynak kitap: Nitel veri analizi (Çev. Ed. S. Akbaba Altun & A. Ersoy, Ed.). Pegem Akademi.
CR  - Miller, R. (2023). What can we expect from the auto industry in 2023? Automotive World. https://www.automotiveworld.com/articles/what-can-we-expect-from-the-auto-industry-in-2023/
CR  - Nova News. (2023). The state of the global automotive manufacturing market. www.agenzianova.com. https://www.agenzianova.com/en/news/the-state-of-the-global-automotive-manufacturing-market/
CR  - ODMD. (2017). 2016 Yılı (Ocak-Aralık) Perakende Satışlar (Yerli & İthal). www.odmd.org.tr. https://www.odmd.org.tr/web_2837_1/sortial.aspx?linkpos=9&target=categorial1&type=36&primary_id=&detail=single&sp_table=&sp_primary=&sp_fields=&sp_language=&sp_table_extra=&extracriteria=&language_id=1&search_fields=&search_values=
CR  - ODMD. (2022). Dünya Otomotiv Pazarı 2022/4. Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği. https://www.odmd.org.tr/folders/2837/categorial1docs/3387/Dünya%20Otomotiv%20Pazarı%202022%20Yılı%204.%20Çeyrek.pdf
CR  - ODMD. (2023). 2022 Yılı (Ocak-Aralık) Perakende Satışlar (Yerli & İthal). Otomotiv Distribütörleri ve Mobilite Derneği. www.odmd.org.tr. https://www.odmd.org.tr/web_2837_1/wf_docudownload.aspx?primary_id=3355&type=36&target=categorial1&detail=single&sp_table=&sp_primary=&sp_table_extra=&openfrom=sortial&downloadfirst=yes
CR  - OECD (Organisation for Economic and Cooperation Development). (2019). Global Growth Weakening as Some Risks Materialise. https://www.oecd.org/economy/outlook/global-growth-weakening-as-some-risks-materialise-OECD-interim-economic-outlook-handout-march-2019.pdf
CR  - OICA. (2023). 2022 statistics. www.oica.net. https://www.oica.net/category/production-statistics/2022-statistics/
CR  - OSD. (2017). Otomotiv Sanayii 2016 Yılı Küresel Değerlendirme Raporu. Otomotiv Sanayii Derneği. https://www.osd.org.tr/saved-files/PDF/2022/02/03/OSD_Kuresel_Degerlendirme_Raporu_2016.pdf
CR  - OSD. (2018). Otomotiv Sanayii 2017 Yılı Küresel Değerlendirme Raporu. Otomotiv Sanayii Derneği. https://www.osd.org.tr/saved-files/PDF/2022/02/02/OSD_Kuresel_Degerlendirme_Raporu_2017.pdf
CR  - OSD. (2019). Otomotiv Sanayii 2018 Yılı Küresel Değerlendirme Raporu. Otomotiv Sanayii Derneği. https://www.osd.org.tr/saved-files/PDF/2022/02/02/OSD_Kuresel_Degerlendirme_Raporu_2018.pdf
CR  - OSD. (2020). Otomotiv Sanayii 2019 Yılı Küresel Değerlendirme Raporu. Otomotiv Sanayii Derneği. https://www.osd.org.tr/saved-files/PDF/2022/02/02/OSD_Kuresel_Degerlendirme_Raporu_2019.pdf
CR  - OSD. (2021). Otomotiv Sanayii 2020 Yılı Küresel Değerlendirme Raporu. Otomotiv Sanayii Derneği. https://www.osd.org.tr/saved-files/PDF/2022/02/02/OSD_Kuresel_Degerlendirme_Raporu_2020.pdf
CR  - OSD. (2022a). Otomotiv Sanayii 2021 Yılı Küresel Değerlendirme Raporu. Otomotiv Sanayii Derneği. https://www.osd.org.tr/saved-files/PDF/2022/09/01/2021%20Küresel%20Değerlendirme%20Raporu.pdf
OSD. (2022b). Otomotiv Sanayii Üretim Bülteni Aralık 2022 (Sayı December). Otomotiv Sanayii Derneği. https://www.osd.org.tr/saved-files/PDF/2023/01/16/Otomotiv_Sanayii_Uretim_Bulteni_2022.12.pdf
CR  - Ökde, B. (2022). Differences Between Turkey and Eu Countries on Taxation Policy for Electric Vehicles. Muhasebe ve Vergi Uygulamaları Dergisi, 15(2), 415-435. https://doi.org/10.29067/muvu.1005088
CR  - Özdemir, M. (2010). NİTEL Veri Anali̇zi̇: Sosyal Bi̇li̇mlerde Yöntembi̇li̇m Sorunsalı Üzeri̇ne Bi̇r Çalışma. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11(1), 323-343.
CR  - Polat, M. A. (2020). Türk Otomoti̇v Sektörünün Ekonomi̇k Büyümey Etki̇si̇: Karşilaştirmali Bi̇r Ekonometri̇k Anali̇z. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 504-521. https://doi.org/10.17755/esosder.598531
CR  - Sak, R., Şahin Sak, İ. T., Öneren Şendil, Ç., & Nas, E. (2021). Bir araştırma yöntemi olarak doküman analizi. Kocaeli Üniversitesi Eğitim Dergisi, 4(1), 227-256. https://doi.org/10.33400/kuje.843306
CR  - Semiz, S., Okay, Ş., & Sekmen, Y. (2004). İşletmelerde İleri Üretim Teknolojilerinin Kullanım Nedenleri ve Otomotiv Sektöründe Bir Alan Araştırması. Teknoloji, 7(4), 549-556.
CR  - Statista. (2023). International car sales 2022. statista.com. https://www.statista.com/statistics/200002/international-car-sales-since-1990/
CR  - Stellantis. (2023). About Us. www.stellantis.com. https://www.stellantis.com/en/company/about-us
CR  - Şimşek, A. (2019). Otomotiv Sektöründe Nesnelerin İnterneti Uygulamaları Üzerine Bir Derleme. Black Sea Journal of Engineering and Science, 2(2), 66-72. https://orcid.org/0000-0002-7423-1042
CR  - The World Bank. (2017). GDP (current US$) | Data. www.worldbank.org. http://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?contextual=default&end=2016&locations=US-CN-DE-JP-GB-FR-IN-IT-BR-CA-KR-RU-ES-AU-MX-ID-TR&start=2016&view=bar&year_high_desc=true
CR  - The World Bank. (2023). GDP (current US$) | Data. www.worldbank.org. https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD?end=2021&most_recent_value_desc=true&start=2021&view=map
CR  - Ticaret Bakanlığı. (2022). Ekonomik Görünüm Haziran 2022. https://ticaret.gov.tr/data/5e18288613b8761dccd355ce/Ekonomik%20Görünüm%20Haziran%202022.pdf
CR  - TOGG. (2023). Hakkımızda. togg.com.tr. https://www.togg.com.tr/about
CR  - Topal, O. (2023). Periodic Maintenance & Repair Approaches for Electric Vehicles. El-Cezeri Journal of Science and Engineering, 10(1), 66-80. https://doi.org/10.31202/ecjse.1161081
CR  - TÜİK Kurumsal. (2023). TÜİK Haber Bülteni. www.tuik.gov.tr. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Donemsel-Gayrisafi-Yurt-Ici-Hasila-IV.-Ceyrek:-Ekim---Aralik,-2022-49664
CR  - Uçan, O. (2005). Türkiye’de Otomotiv Sektörü Dış Ticaretinin Gelişimi. Sosyoekonomi, 2, 115-132.
CR  - Uzun, A., Kaşka, R. M., Bozdaş, A., & Çoruk, A. S. (2023). 2022 Yılı Otomotiv Sektör Raporu. Erdem&Erdem. https://www.erdem-erdem.av.tr/bilgi-bankasi/2022-yili-otomotiv-sektor-raporu
CR  - Vikipedi. (2023). Stellantis. wikipedia.org. https://tr.wikipedia.org/wiki/Stellantis
CR  - Wolcott, H. F. (1994). Transforming Qualitative Data. SAGE Publications.
CR  - Yayar, R., & Yılmaz, E. (2016). Dünya ve Türkiye Otomotiv Sanayi Üzerine Genel Bir Değerlendirme. Selçuk Üniversitesi Akşehir Meslek Yüksekokulu Sosyal Bilimler Dergisi, 2(7), 71-85.
CR  - Yılmaz, S., Taştan, K., Ecek, N., & Çınar, E. (2017). Otomotiv Sektörünün Dünyadaki ve Türkiye’deki Değişimi (Change of the Automotiv Sector in the World and in Turkey). Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(3), 685-695. http://dergipark.gov.tr/download/article-file/372677
CR  - Zou, Z. (2023). Shared Micro-mobility: A Panacea or a Patch for Our Urban Transport Problems? Urban Book Series, Part F270(June), 91-108. https://doi.org/10.1007/978-3-031-31746-0_6
UR  - https://doi.org/10.54993/syad.1326969
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3262312
ER  -