TY  - JOUR
T1  - TÜRK DİLLERİNDE SÜRÜNGEN ADLARI
TT  - Reptile Names in Turkic Languages
AU  - Perçin Bostan, Başak
PY  - 2024
DA  - November
Y2  - 2024
DO  - 10.20427/turkiyat.1379530
JF  - Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları (HÜTAD)
PB  - Hacettepe Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1305-5992
SP  - 215
EP  - 240
IS  - 41
LA  - tr
AB  - Bu çalışmanın konusunu sürüngen türlerinden kaplumbağa, kertenkele ve yılan oluşturmaktadır. Ayrıca amfibi olmasına rağmen sürüngenlerle benzer özellikler göstermesi sebebiyle kurbağalar da aynı başlık altında değerlendirilmiştir. Sürüngenler Türk kültüründe kurt, at veya kartal gibi hayvan türleri kadar önemli ve kutsal bir yere sahip olmasalar bile hem olumlu hem de olumsuz yanları ile çeşitli Türk toplumlarını tarih boyunca etkilemişlerdir. Bu çalışmada ise sürüngenler hem kültürel hem de dil bilgisel bakış açısıyla incelenmeye çalışılmıştır. Kaplumbağa, Kertenkele, Kurbağa ve Yılan olmak üzere dört ana başlıkta değerlendirilen bu hayvan türlerinin öncelikle Türk kültür ve inanç sistemindeki yerlerinden daha sonra her bir hayvan adının tarihi ve modern Türk dillerindeki biçimlerinden bahsedilmiş, gerekli görülen yerlerde etimolojik açıklamalarına yer verilmiştir. Aynı zamanda sürüngen ve amfibi adları konusunda daha önce yapılmış olan çalışmalardan da kısaca bahsedilmiştir.
KW  - Sürüngen adları
KW  - tarihi Türk dilleri
KW  - modern Türk dilleri
KW  - etimoloji
KW  - Türk kültürü.
N2  - This paper focus on the cultural and grammatical impact of reptiles like turtles, to turkic languages. Moreover frogs, although amphibians, are included in our study as they share similar characteristics with reptiles. Even though reptiles do not share the important and sacred a place in Turkish culture of other species such as wolves, horses or eagles, they have indeed influenced various Turkish societies throughout history exhibiting both positive and negative aspects. Previous studies on these animal species are evaluated under four main headings: Turtle, Lizard, Frog and Snake, firstly analyzing their importance in the Turkish culture and belief system and then the history of each animal name and its forms in modern Turkish languages, and etymological explanations where necessary.
CR  - Aalto, P. (2000). Orhon Yazıtlarındaki At İsimleri Üzerine. Türk Dili, 453-457.
CR  - Abik, A. D. (2009). Kül Tigin Yazıtındaki Er At Kelimesi Üzerine. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, 33, 63-85.
CR  - Abik, A. D. (2009). Kutadgu Bilig’de Hayvan Adları. Türklük Bilgisi Araştırmaları, 33(1), 1-32.
CR  - Ahmerov, K. Z., Baişev, T. G., Bikmurzin, A. M., Kayumova, U. M., Sayargaleev, B. S. ve Teregulova, R. N. (1958). Başkirsko-Russkiy slovar. Moskova.
CR  - Akalın, Ş. H. (2019). Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Aksoy, Ö. A. ve Baş, K. (2019a). Derleme Sözlüğü I (A-B). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Aksoy, Ö. A. ve Baş, K. (2019b). Derleme Sözlüğü II (C-D). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Aksoy, Ö. A. ve Baş, K. (2019c). Derleme Sözlüğü III (E-H). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Aksoy, Ö. A. ve Baş, K. (2019ç). Derleme Sözlüğü IV (I-N). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Aksoy, Ö. A. ve Baş, K. (2019d). Derleme Sözlüğü V (O-T). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Aksoy, Ö. A. ve Koçak, G. A. (2019e). Derleme Sözlüğü VI (U-Z) Ekler. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Aljiganova, O. P., Baskakov, N. A. ve Bargoyakov, M. İ. (2006). Hakassko-Russkiy slovar. Novosibirsk Nauka.
CR  - Altaylı, S. (2018a). Azerbaycan Türkçesi Sözlüğü I. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Altaylı, S. (2018b). Azerbaycan Türkçesi Sözlüğü II. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Argunşah, M. ve Güner, G. (2015). Codex Cumanicus. İstanbul: Kesit Yayınları.
CR  - Arıkan, İ. (2006). Ermeni Harfleriyle Yazılmış Kıpçakça Zebur Metin-Dizin (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). 
Gaziantep Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Gaziantep.
CR  - Arıkoğlu, E. (2005). Örnekli Hakasça-Türkçe Sözlük. Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Arıkoğlu, E. ve Kuular, K. (2003). Tuva Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Aşmarin, N. İ. (1994). Slovar Çuvaşskogo Yazıka, Tom 1-2. İzdatelstvo Russika.
CR  - Ata, A. (1997). Nasırü d-din Bin Burhanü d-din Rabguzi Kısasü l-Enbiya (Peygamber Kıssaları) II Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Ata, A. (1998). Nehcü’l-feradis, Uştmahlarnıng Açuk Yolı, Cennetlerin Açık Yolu III Dizin-Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Ata, A. (2002). Harezm-Altın Ordu Türkçesi. Türk Dilleri Araştırmaları Dizisi: 36. İstanbul: Kitap Matbaası.
CR  - Ata, A. (2004). Türkçe İlk Kur’an Tercümesi (Ryland Nüshası), Karahanlı Türkçesi (Giriş-Metin-Notlar-Dizin). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Ayaz, D., Akçiçek, E. ve Arıkan, H. (2022). Kaplumbağalar. İzmir: Ege Üniversitesi Basımevi.
CR  - Aydemir, H. (2015). Yılan Sözcüğünün Etimolojisi Üzerine Bir Not. A. Mirsultan, M. Tursun Aydın ve E. Aydın (Ed.), Eski Türkçeden Çağdaş Uygurcaya içinde (ss. 43-51). Konya: Kömen Yayınları.
CR  - Aydın, E. (2016). Eski Türk Yazıtlarında Bitkiler ve Hayvanlar. Türk Kültürü Araştırmaları Dergisi, 1, 1-51.
CR  - Aydın, E. (2019). Orhun Yazıtları (Köl Tigin, Bilge Kağan, Tonyukuk, Ongi, Küli Çor). İstanbul: Bilge Kültür-Sanat.
CR  - Aydoğanlar, E. (2019). Irk Bitig’de Hayvan Adları ve Hayvanlarla İlişkili Kavramlar. International Journal of Social and Economic Sciences, 2(1), 27-30. 20.10.2023 tarihinde https://ijses.org/index.php/ijses/article/view/53 adresinden erişildi.
CR  - Baran, İ. (2021). Türkiye Amfibi ve Sürüngenleri. Ankara: Palme Yayınevi.
CR  - Baskakov, N. A. (1964). Russko-Altayskiy slovar. Moskova: İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya.
CR  - Baskakov, N. A. ve İnkijekova-Grekul, A. İ. (1953). Hakassko-Russkiy slovar. Moskova: Ministerstvo Kulturıy 
SSSR, Glavizdat, Gosudarstvennoe İzdatelstvo İnostrannıh i Natsionalnıh Slovarey.
CR  - Battal, A. (1998). İbnü Mühenna Lugati. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Bayat, F. ve Çınar, M. A. (2020). Eski Türkçe Sözlük. İstanbul: Ötüken Neşriyat.
CR  - Bayatlı, H. K. (1996). Irak Türkmen Türkçesi. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Bayram, B. (2007). Çuvaş Türkçesi-Türkiye Türkçesi Sözlük. İzmir.
CR  - Bektaev, K. (t.y.). Bolşoy Kazahsko-Russkiy Russko-Kazahskiy Slovar.
CR  - Bıyıklı, M. (2019). Türklerde At Kültürü ve Türk Mitolojisinde Atın Yeri ve Önemi. International Congress on 
Afro-Eurasian Research V, 19-22, April / Lefkoşa TRNC içinde (ss. 404-417). Kütahya: Academia Publishing.
CR  - Biray, N. (2013). Terim Dünyamızda Yılan: Kavram, Anlam ve Yapı Bakımından. Avrasya Terim Dergisi, 1(2), 
95-113. 12 Ağustos 2023 tarihinde https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejatd/issue/5150/70126 adresinden erişildi.
CR  - Biray, N. (2014). Söz Varlığımızda Yılan. Avrasya Terim Dergisi, 2(1), 25-49. 12 Ağustos 2023 tarihinde 
https://dergipark.org.tr/tr/pub/ejatd/issue/5151/70133 adresinden erişildi.
CR  - Borovkov, A. K. (2002). Orta Asya’da Bulunmuş Kur’an Tefsirinin Söz Varlığı (XII-XIII. Yüzyıllar) (H. İ. Usta ve E. 
Amanoğlu Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Bozkaplan, Ş. A. (1986). Türkiye Türkçesi Ağızlarındaki Kuş Adlarının Sistematiği. Yedinci Milli Türkoloji 
Kongresi, İstanbul, Eylül 1986, Türk Dili Araştırmaları Yıllığı Belleten 1987, 43-79.
CR  - Bozkaplan, Ş. A. (1987). Türkiye Türkçesi Ağızlarında Kuş İsimleri ve Onların Sistematiği. TDAY–B, 43–79.
CR  - Caferoğlu, A. (1931). Kitab al-İdrak li-lisan al-Atrak. İstanbul: Evkaf Matbaası.
CR  - Caferoğlu, A. (1961). Türk Onomastiğinde ‘Köpek Kültü’. TDAY–B, 1–11.
CR  - Caferoğlu, A. (1968). Eski Uygur Türkçesi Sözlüğü. İstanbul: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Caferoğlu, A. (2010). Türk Onomastiğinde “At” Kültü. Journal of Turkology, 10(0), 201-212. 
https://dergipark.org.tr/tr/pub/iuturkiyat/issue/18501/194890.
CR  - Clauson, G. (1972). An Etymological Dictionary of Pre-Thirteenth-Century Turkish. Oxford.
CR  - Çelik, Ü. (1993). Ali Şir Nevayi-Leyli vü Mecnun (Gramer-Metin-Dizin) (Basılmamış Doktora Tezi). Hacettepe 
Üniversitesi.
CR  - Dağlı, H. (2019). Gagavuz Türkçesinde Hayvan Adları ve Fonetik Görünümleri Üzerine Bir Araştırma. Takvim-i 
Vekayi, 7(2), 23-39.
CR  - Dankoff, R. (2013). Evliya Çelebi Seyahatnamesi Okuma Sözlüğü. Ankara: Yapı Kredi Yayınları.
CR  - Dankoff, R. ve Kelly, J. (1985). Compendium of The Turkic Dialects (Diwan Luyat at-Turk) Part III. Harvard 
University Printing Office.
CR  - Demirel, E. (2017). Orta Türkçe Sözlüklerinde Zetasizm/Rotasizm. Dil Araştırmaları, Güz 2017(21), 143-160.
CR  - Demirsoy, A. (1995). Yaşamın Temel Kuralları Omurgalılar/Anamniyota (Sürüngenler, Kuşlar ve Memeliler) 
Cilt III/Kısım-II. Meteksan A.Ş.
CR  - Devellioğlu, F. (2001). Osmanlıca-Türkçe Ansiklopedik Lugat. İstanbul: Aydın Kitabevi Yayınları.
CR  - Dilek, İ. (2021). Türk Mitoloji Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Doerfer, G. (1967). Türkische und Mongolische Elemente im Neupersischen Band III: Mongolische Elemente 
im Neupersischen. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag GMBH.
CR  - Doerfer, G. (1975). Türkische und Mongolische Elemente im Neupersischen Band IV: Mongolische Elemente 
im Neupersischen. Wiesbaden: Franz Steiner Verlag GMBH.
CR  - Doerfer, G. ve Tezcan, S. (1980). Wörterbuch Des Chaladsch (Dialekt Von Charrab). Budapest.
CR  - Doğan, A. T. (2015). Kitab-ı Tıbb-ı Hikmet’te Hayvan Adları ve Hayvan Ürünlerinin Tedavide Kullanımı. 
International Journal of Languages Education and Teaching, (Special Issue), 68-92.
CR  - Doğan, L. (2001). Türk Kültüründe Hayvanlar ve Hayvan İsimleri. Türk Dünyası Dil ve Edebiyat Dergisi, (12), 
615-659.
CR  - Doğan, İ. ve Usta, Z. (2014). Eski Uygur Türkçesi Söz Varlığı Sözlük-Gramatikal Dizin. Ankara: Altınpost 
Yayıncılık.
CR  - Durbilmez, B. ve Tekin, F. (2020). Kazan-Tatar Türklerinin Halk Anlatılarında ‘Yılan’, ‘Ejderha’ ve ‘Yuha’. Türk 
Dünyası Araştırmaları, 124, 307-326.
CR  - Durmuş, O. (2014). 18. Yüzyıl Çuvaşçasının Söz Varlığı. Çanakkale: Paradigma Akademi.
CR  - Dybo, A. V. (2013). Etimologiçeskiy slovar’ Tyurkskih yazıkov. Аstana: Tyurkskaya Akademiya.
CR  - Ehmetyanov, R. (2014). Türkçe-Tatarca Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Eraslan, K. (2012). Eski Uygur Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Ercilasun, A. B. (1991). Karşılaştırmalı Türk Lehçeleri Sözlüğü Dizin. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları.
CR  - Eren, H. (1959). Oveyik. TDAY–B, 105.
CR  - Eren, H. (1999). Türk Dilinin Etimolojik Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Ergüzel, M. (2009). Kitab-ı Baz-name-i Padişahi-İnceleme-Metin-Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Ermers, R. (1999). Arabic Grammars of Turkic, The Arabic Linguistic Model Applied to Foreign Languages and 
Translation of Abu Hayyan Al-andalusi’s Kitab al-idrak li-lisan al-atrak. Leiden-Boston: Brill.
CR  - Filiz, G. (2019). Kitab-ı Dede Korkut’ta Hayvan ve Bitki Adları (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Pamukkale 
Üniversitesi. Denizli.
CR  - Gabain, A. (2007). Eski Türkçenin Grameri (M. Akalın, Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Garrett, J., Lastowka, G., Muhammetmuradova, A., Myradova, J., Naahielua, K., Pallipamu, M., Rustamov, M., 
Sharipova, M. ve Yaylymova, A. (1996). Turkmen- English Dictionary.
CR  - Gaydarji, G. A., Koltsa, E. K., Pokrovskaya, L. A. ve Tukan, B. P. (1973). Gagauzko-Russko-Moldavskiy slovar. 
Moskova: İzdatelstvo Sovetskaya Entsiklopediya.
CR  - Georg, K. ve Zieme, P. (1976). Berliner Turfantexte VII, Fragmente Tantrischer Werke in Uigurischer 
Ubersetzung. Berlin: Akademie Verlag.
CR  - Gül, B. (2010). Moğol Atasözleri. Ankara: Türk Kültürünü Araştırma Enstitüsü.
CR  - Gülensoy, T. (2007). Türkiye Türkçesindeki Türkçe Sözlerin Köken Bilgisi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu 
Yayınları.
CR  - Gülsevin, S. (2020). Karay Türklerinin Dili (Troki Diyalekti). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Gündoğdu, V. K. (2018). Tuva Türkçesi Grameri. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Hauenschild, I. (1998). Türksprachıge Benennungen Für Eıdechsen. Acta Orientalia Academiae Scientiarum 
Hungaricae, 51(1/2), 131-158. 20.10.2023 tarihinde http://www.jstor.org/stable/43391684 adresinden erişildi.
CR  - Hauenschild, I. (2008). Lexicon Jakutischer Tierbezeichnungen. Turcologica Band 77. Wiesbaden: Harrassowitz Verlag.
CR  - Hazai, G. ve Zieme, P. (1971). Berliner turfantexte I, Fragmente der uigurischen Version des Jin gangjing mit 
den Gathas des Meister Fu. Nebst einem Anhang von T. Inokuchi. Berlin: Akademie Verlag.
CR  - Kanar, M. (2011). Eski Anadolu Türkçesi sözlüğü. İstanbul: Say Yayınları.
CR  - Kaplankıran İ., Kaplankıran D. (2017). Kazak Türkçesinde Geçen Kuş Adları ve Onların Sistematiği Üzerine. Turkish Studies (Elektronik), 12(5), 217-250.
CR  - Karamanlıoğlu, A. F. (1989). Seyf-i Sarayi Gülistan Tercümesi (Kitâb Gülistan bi't Türkî). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Karol, S., Suludere, Z. ve Ayvalı, C. (2010). Biyoloji Terimleri Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Kâşgarlı Mahmud, (2018). Divânü Lugâti’t-Türk (Giriş, Metin, Çeviri, Notlar, Dizin) (A. B. Ercilasun ve Z. 
Akkoyunlu Haz.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Koç, K., Bayniyazov, A. ve Başkapan, V. (2019a). Kazak Türkçesi-Türkiye Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil 
Kurumu Yayınları.
CR  - Koç, K., Bayniyazov, A. ve Başkapan, V. (2019b). Türkiye Türkçesi-Kazak Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil 
Kurumu Yayınları.
CR  - Kök, A. (2004). Karahanlı Türkçesi Satır-arası Kur’an Tercümesi (Giriş-İnceleme-Metin-Dizin) (Basılmamış 
Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi.
CR  - Kunos, I. (1902). Sejx Sulejman Efendi's Cagataj-Osmanisches Wörterbuch. Budapeşte.
CR  - Kurpeşko-Tannagaşeva, N. N. ve Aponkin, F. Y. (1993). Şorsko-Russkiy i Russko-Şorskiy Slovar. Kemerovskoe 
Knijnoe İzdatelstvo.
CR  - Kuru, M. (1999). Omurgalı Hayvanlar. Ankara: Palme Yayıncılık.
CR  - Kutadgu Bilig Dizini. 05.01.2023 tarihinde https://oguzhanbasibuyuk.files.wordpress.com/2015/08/kutadgubilig adresinden erişildi.
CR  - Lessing, F. D. (2017). Moğolca-Türkçe Sözlük (G. Karaağaç Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Levitskaya, L. S., Dıbo, A. V. ve Rassadin, V. İ. (1997). Etimologiçeskiy Slovar Tyurkskih yazıkov (K-Ḳ). Moskova: 
Rossiyskaya Akademia Nauk İnstitut yazıkoznaniya. İzdatelstva Nauka.
CR  - Li, Y. S. (1997). On the Origin of Baqa “Frog, Toad; Tortoise”. Central Asiatic Journal, 41(2), 250-269. 05.01.2023 
tarihinde http://www.jstor.org/stable/41928114 adresinden erişildi.
CR  - Marti, M. (t.y.). Khakas-English Dictionary. Central Asian Historical Server.
CR  - Muzafarov, N. ve Muzafarov, R. (2018). Kırım Tatar Türkçesi-Türkiye Türkçesi-Rusça Sözlük (N. Seyityahya 
(Seytagyayev), Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Naskali, E. G. ve Butanayev, V. (2007). Hakasça-Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Naskali, E. G. ve Duranlı, M. (2020). Altayca-Türkçe Sözlük. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Necip, E. N. (2008). Yeni Uygur Türkçesi Sözlüğü (İ. Kurban, Çev.). Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Nişanyan, S. (2021). Nişanyan Sözlük. Çağdaş Türkçenin Etimolojisi. İstanbul: Liberus Yayınevi.
CR  - Nuraliev, N. (2008). Kazakh-English Dictionary. Almatı.
CR  - Orkun, H. N. (1994). Eski Türk Yazıtları. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Ögel, B. (2022). Türk Kültür Tarihine Giriş Türklerde Ziraat Kültürü (Göktürklerden Osmanlılara) II. Ankara: Türk 
Tarih Kurumu Yayınları.
CR  - Ölmez, Z. (2015). Ebulgazi’ye Göre Oğuz Boylarının Damgaları ve Kuşları. T. Gündüz ve M. Cengiz (Ed.), 
Oğuzlar Dilleri, Tarihleri ve Kültürleri: 5. Uluslararası Türkiyat Araştırmaları Sempozyumu Bildirileri içinde (C.1, 
ss. 729-750).
CR  - Öner, E. (2008). Gevheri Divanı'nda Kuşlar. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi The Journal of 
International Social Research, 1(5), 554-575.
CR  - Öner, M. (2015). Kazan-Tatar Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Özgür, C. (2009). Kıpçak Sahasına Ait Sözlük ve Kaynaklarda At ve Atçılıkla İlgili Terminoloji. Turkish Studies, International Periodical for the Languages, Literature and History of Turkish or Turkic, 4(4), 891-905.
CR  - Özkan Kurt, F. (2022). Türkçede Hayvan Adlarının Metaforik Kullanımları. Korkut Ata Türkiyat Araştırmaları 
Dergisi, (8), 273-294. DOI: 10.51531/korkutataturkiyat.1130229.
CR  - Özşahin, M. (2017). Başkurt Türkçesi Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Paasonen, H. (1974). Tschuwaschisches Worterverzeichnis, Studia Uralo-Altaica IV. (A. Rona-Tas, Ed.). 
Szeged: Universitas Szegediensis De Attila Jôzsef Nominata.
CR  - Pekacar, Ç. (2011). Kumuk Türkçesi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Rahimi, F. (2018a). Fethali Kaçar’ın Çağatay Türkçesi Sözlüğü (Cilt I). Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Rahimi, F. (2018b). Fethali Kaçar’ın Çağatay Türkçesi Sözlüğü (Cilt II). Ankara: Akçağ Yayınları.
CR  - Räsänen, M. (1969). Versuch eines etymologischen Wörterbuchs der Türksprachen. Helsinki.
CR  - Rassadin, V. I. (2005). Tofalarsko-Russkiy i Russko-Tofalarskiy Slovar. Sankt. Peterburg: Drofa.
CR  - Ross, E. D. (1994). Kuş İsimlerinin Doğu Türkçesi, Mançuca ve Çince Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu 
Yayınları.
CR  - Roux, J. P. (2005). Orta Asya’da Kutsal Bitki ve Hayvanlar (A. Kazancıgil ve L. Arslan, Çev.). İstanbul: Kabalcı 
Yayınevi.
CR  - Ryumina-Sirkaşeva, L. T. (2000). Teleüt Ağzı Sözlüğü. (Ş. H. Akalın ve C. Turgunbayev, Çev.). Ankara: TDK 
Yayınları.
CR  - Sadıkov, T. ve Sarsembayev, B. (2011). Manas Destanı Kırgızca-Türkçe Büyük Dizin. Ankara: Türk Dil Kurumu 
Yayınları.
CR  - Sağol, G. (1995). Tarihî Şivelerde At Donları. E. Gürsoy Naskali (Ed.), Türk Kültüründe At ve Çağdaş Atçılık 
içinde (126-146). İstanbul: Türkiye Jokey Kulübü.
CR  - Sarıca, B. (2020). Türkçede Dişi At (Kısrak) İçin Kullanılan Sözcükler. Zeitschrift für die Welt der Türken Journal 
of World of Turks [Türklerin Dünyası], 12(1), 1‐17.
CR  - Sertkaya, O. F. (1995). Eski Türk Kültüründe At. E. Gürsoy Naskali (Ed.), Türk Kültüründe At ve Çağdaş Atçılık 
içinde (ss. 25-30). İstanbul: Türkiye Jokey Kulübü.
CR  - Seyidoğlu, B. (1998). Kültürel Bir Sembol: Yılan. Folkloristik: Prof. Dr. Dursun Yıldırım Armağanı içinde (ss. 86-
92). Ankara.
CR  - Shaw, R. B. (2014). Kaşgar ve Yarkent Ağzı Sözlüğü. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Sivri, M. ve Akbaba, C. (2018). Dünya Mitlerinde Yılan. Folklor/Edebiyat, 24(96), 53-64. DOI: 
10.22559/folklor.363.
CR  - Skvortsov, M. İ. (1985). Çuvaşsko Russkiy Slovar. Moskova: Russkiy Yazık.
CR  - Sümer, F. (1983). Türklerde At ve Atçılık. İstanbul: Türk Dünyası Araştırmaları Vakfı Yayını.
CR  - Sümer, N. (2016). Dinsel ve Mitolojik Bir Sembol Olarak Yılan. The Journal of Academic Social Science 
Studies, 43(Spring I), 275-288.
CR  - Şçerbak, A. M. (1995). At Kelimesi Üzerine Bazı Düşünceler. E. Gürsoy Naskali (Ed.), Türk Kültüründe At ve 
Çağdaş Atçılık içinde (ss. 31-33). İstanbul: Türkiye Jokey Kulübü.
CR  - Tavkul, U. (2007). Modern Etkileşim Açısından On İki Hayvanlı Türk Takviminin Yayılışı. Modern Türklük 
Araştırmaları Dergisi, 4(1), 26-45.
CR  - Tavkul, U. (2020). Karaçay-Malkar Türkçesi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Tekin, T. (2020). Irk Bitig. Ankara: Türk Dil Kurumu Yayınları.
CR  - Tekin, T., Ölmez, M., Tekin, T., Ceylan, E., Ölmez, Z., Eker, S. (1995). Türkmence-Türkçe Sözlük. İstanbul: Simurg 
Yayıncılık.
CR  - Tenişev, E. R. (1997). Sravnitelno İstoriçeskaya Grammatika Turkskih Yazıkov i Leksika. Moskova: Rossiskaya 
Akademiya Nauk.
CR  - Tietze, A. (2016a). Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lügati (Birinci Cilt A-B). Ankara: Türkiye Bilimler 
Akademisi.
CR  - Tietze, A. (2016b). Tarihi ve Etimolojik Türkiye Türkçesi Lügati (Dördüncü Cilt 4). Ankara: Türkiye Bilimler 
Akademisi.
CR  - Toparlı, R. (2018). Ed-dürretü l-mudiyye fi l-lügati t-Türkiyye (Türk Dilindeki Parlak İnci). Ankara: Türk Dil 
Kurumu Yayınları.
CR  - Toparlı, R., Vural, H. ve Karaatlı, R. (2003). Kıpçak Türkçesi Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Toprak, F. (2013). Çağatay Şiirinde Vahşi Hayvanlar ve Yırtıcı Kuşlar. Turkish Studies-International Periodical 
For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic. 8(9), 105-124.
CR  - Tulum, M. (2011). 17. Yüzyıl Türkçesi ve Söz Varlığı. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Turan, F. (2017). Bahşayiş Bin Çalıca Bahşayiş Lügati. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Turan, F. (2019). Kelimetullâh Hâce Pâdişâh-Çağatayca Manzum Sözlük-Nisâb-ı Kutbiyye. Ankara: TDK 
Yayınları.
CR  - Uyanık, A. S. (2021). Irk Bitig’de Karakuş, Kartal, Garuda Üzerine. International Journal of Old Uyghur Studies, 
3(2), 217-238.
CR  - Uygur, C. V. (2020). Karakalpak Türkçesi Sözlüğü (Karakalpakça-Türkçe Sözlük). Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Ünlü, S. (2012a). Harezm-Altınordu Türkçesi Sözlüğü. Konya: Eğitim Yayınevi.
CR  - Ünlü, S. (2012b). Karahanlı Türkçesi sözlüğü. Konya: Eğitim Kitabevi.
CR  - Ünlü, S. (2013). Çağatay Türkçesi Sözlüğü. Konya: Eğitim Yayınevi.
CR  - Vasiliev, Y. (1995). Türkçe-Sahaca (Yakutça) Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Verbitskiy, V. (2005). Slovar Altayskavo Aladagskavo Nareçiy Turkskovo Yazıka. Gorno Altaysk: Akçeçek.
CR  - Wilkens, J. (2021). Handwörterbuch des Altuigurischen. (Altuigurisch - Deutsch - Türkisch) / Eski Uygurcanın 
El Sözlüğü, (Eski Uygurca - Almanca - Türkçe). Akademie der Wissenschaften zu Göttingen (Hrsg.). 
Universitatsverlag Göttingen.
CR  - Yudahin, K. K. (1985). Kirgizsko-Russkiy Slovar, Kniga (2); L-R. Moskova.
CR  - Yudahin, K. K. (1998a). Kırgız Sözlüğü (C. I) (A. Taymas, Çev.). Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Yudahin, K. K. (1998b). Kırgız Sözlüğü (C. II) (A. Taymas, Çev.). Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Yusupova, N. (2018). Türkçe-Özbekçe Sözlük. Ankara: TDK Yayınları.
CR  - Zemahşeri. (2014). Mukaddimetü l-edeb: Hvarizm Türkçesi ile Tercümeli Şuşter Nüshası. Ankara: Türk Dil 
Kurumu Yayınları.
CR  - Zieme, P. (1985). Berliner Turfantexte XIII, Buddhistische Stabreimdichtungen der Uiguren. Berlin: Akademie 
Verlag.
UR  - https://doi.org/10.20427/turkiyat.1379530
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3489522
ER  -