@article{article_1379551, title={Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun Tarihi}, journal={Edebiyat Dilbilim Eğitim ve Bilimsel Araştırmalar Dergisi}, volume={2}, pages={141–172}, year={2023}, author={Eyüboğlu, Dursun Can}, keywords={Dede Korkut, Begil, Emren, Mergen, Tarih}, abstract={Dede Korkut Kitabı’ndaki dokuzuncu boy Begil Oğlu Emren’in Boyu’dur. Begil Oğlu Emren’in Boyu’nda en eskisi tarihin derinliklerine uzanan birçok tarihi-destani-efsanevi-mitolojik tabaka bulunmaktadır. Begil Oğlu Emren’in Boyu’nda tarihi-coğrafi-edebi-kültürel olarak başlıca iki tabaka bulunmaktadır: Alt Tabaka ve Üst Tabaka. Alt Tabaka En Eski Devirler Tabakası, İskit/Saka-Hun-Kanglı-Usun Tabakası, Göktürk-Türgiş Tabakası, Oğuz Tabakası’ndan oluşmaktadır. Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun eski devirlere, Milattan Önceki birkaç binli yıllara uzanan bir en alt tabakası olabilir. Bu boyun en alt tabakasında Türk tarihinin en büyük dönemeçlerinden biri olan geyik kültüründen atlı kültüre geçişin bir yansıması yer alıyor olabilir. Begil Oğlu Emren’in Boyu’ndaki Emren, tarihin derinliklerinden gelen ve Orta Asya’da geniş yayılım gösteren Mergen destanlarının, efsanelerinin Dede Korkut varyantıdır. Semek-i Ayyar’da (y:1189) Ermen, Dede Korkut Kitabı’nda (y:15.-16. yy.) Begil Oğlu Emren’in Boyu’nda Emren ve ayrıca Emen, Türkmenistan varyantında (y:20. yy.) Imra Boyu’nda Imra, Korkut’un Kabri Kazıldı Boyu’nda Mergen olarak geçen bu adın hatıraları tarihin derinliklerinden gelmektedir. Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun İskit/Saka-Hun-Kanglı-Usun dönemine uzanan bir alt tabakası olabilir. Özellikle destanın İskit-Saka-Hun-Kanglı-Usun dönemine uzanan kökleri olan Köroğlu Destanı’yla olan ilgisi, Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun da bu döneme uzanan bir alt tabakası olduğunu düşündürmektedir. Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun bir alt tabakası Göktürk-Türgiş dönemiyle ilgilidir. Özellikle bu tabaka destanda önemli bir yere sahiptir. Begil Oğlu Emren’in Boyu açık bir şekilde, Türk Dünyası’nın en büyük destanlarından biri olan Köroğlu Destanı’yla ilgilidir. Semek-i Ayyar Hikâyesi, Dede Korkut’taki Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun ve aynı zamanda Türk destanları arasında önemli bir yeri olan Köroğlu Destanı’nın tespit edilmiş en eski varyantıdır. Begil Oğlu Emren’in Boyu ve Köroğlu Destanı, farklı Oğuz/Türk boylarının olaylara farklı bakış açılarını yansıtmaktadır. Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun bir alt tabakası Oğuz dönemiyle ilgilidir. Begil Oğlu Emren’in Boyu’ndaki Emren ile Dede Korkut’ta Dış Oğuz beyleri arasında adı geçen Büğdüz Emen destanın alt tarihi katmanlarında aynı kişidir. Aynı tip zamanla varyantlaşarak iki ayrı kişi haline gelmiştir. Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun Imra adlı bir Türkmenistan varyantının olması, boydaki birçok yer adı, bu boyun tarihi köklerinin Oğuzlar’ın Orta Asya’da bulundukları 10.-11. yüzyıllardan daha eski bir tarihe ait olduğunu göstermektedir. Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun en üst tabakası sonraki dönemlerle ilgilidir. Bu çalışmada Dede Korkut’taki Begil Oğlu Emren’in Boyu’nun tarihi incelenmiştir.}, number={2}, publisher={Başakşehir İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü}