TY  - JOUR
T1  - The Parody of Myth/Metaphysics and Estrangement Effect in Efrâsiyâb’ın Hikâyeleri (Efrasiyab’s Tales)*  by İhsan Oktay Anar
TT  - İhsan Oktay Anar’ın Efrâsiyâb’ın Hikâyeleri’nde Mit/Metafizik Gülünçlemesi ve Yabancılaştırma Etkisi
AU  - Aşkaroğlu, Vedi
AU  - Ashimova, Dinara
AU  - Dyussenov, Nurzat
PY  - 2023
DA  - November
DO  - 10.22559/folklor.2506
JF  - Folklor/Edebiyat
JO  - folk/ed
PB  - Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1300-7491
SP  - 1197
EP  - 1212
VL  - 29
IS  - 116
LA  - en
AB  - Every age has its own dynamics as regards politics, social life, culture, powerrelations, and perception of art. Accordingly, the twenty-first century is a periodwhen postmodern view of the world forms the central, dominant approach inliterature. The novel is no longer “created” but “produced” through such newconcepts as parody, pastiche, collage, intertextuality, and metafiction with a desireto incorporate a polyphonic worldview, create the effect of alienation, and showthe relative nature of what has been called “real(ity)”. In this article, first a brieftheoretical discussion of the postmodern parody, which is achieved through the useof intertextuality and irony, is presented. The theoretical basis of such narrativetechniques are constructed, pertaining to how they can be handled, evaluated, usedin literary analysis through the formation, and the maintenance of new discoursesmight be clearly understood. Then, the use of “parody” and “irony” in “Efrasiyab’sTales” is analyzed and how the mythical, metaphysical beliefs, ideas, and valuesare parodied in the newly created context is reflected. Through the analysis, it isindicated that postmodern texts, as exemplified in “Efrasiyab’s Tales”, presentvarious appearances of what is accepted as real(ity) and lead the reader intoquestioning and (re-)evaluating it from different perspectives. In the article, howthe author uses and parodies so many mythological stories, names, scripts fromthe holy books of Judaism, Christianity, İslam and even Buddhism is discussedin relation to the main texts. Some ideas, beliefs, rituals and practices are handledin an ironic way and parodied so that the reader is forced to re-evaluate all s/he has as ideology, belief, religion, culture (or anything belonging to culture andcivilization) in the modern world.
KW  - Efrâsiyân'in hikâyeleri
KW  - postmodernizm
KW  - parodiy
KW  - estranggement
KW  - myth
KW  - metaphysics
N2  - Her çağın siyaset, sosyal yaşam, kültür, güç ve iktidar ilişkileri ile buna uygunbiçimde ortaya çıkan sanat anlayışını yansıtan kendine özgü bir yapısı bulunmaktadır. Buna göre, 21. yüzyıl, sanat ve edebiyatta 20. yüzyılın ikinci yarısında ortayaçıkan postmodern dünya algısının merkezde olduğu ve baskın eğilim gösterdiği birdönemdir. Bu dönemde, diğer türlerin yanında, özellikle roman türü çoksesli dünyaalgısını sunmak, sorgusuzca kabul edilen kavramlar, düşünceler, inançlar ve değerlerin yabancılaştırılmasını sağlamak ve gerçek(lik) adı verilen her türlü algınıngöreceli doğasını göstermek amacıyla gülünçleme (parodi), ironi, kolaj, metinlerarasılık ve üstkurmaca gibi tekniklerle (“yaratılmaz”) “üretilir”. Bu makalede ilkolarak metinlerarasılık ve ironi kullanımıyla elde edilen postmodern gülünçlemenin (parodi) kısa kuramsal bir tartışması yapılmış, daha sonra ise, “Efrâsiyâb’ınHikâyeleri”nde gülünçleme ve ironi kullanımı irdelenmiştir. Romandaki mitsel,metafizik inançların, düşüncelerin ve değerlerin yeni oluşturulan bağlamlarda nasılgülünçleştirildiği çalışmamızda sunulmuştur. Çözümleme yoluyla, “Efrâsiyâb’ınHikâyeleri” ile örneklemi oluşturulan postmodern metinlerin “gerçek(lik)” olarakkabul edilen şeyin çeşitli görüngülerini ne şekilde sunduğu irdelenmiştir. Metninokuru sorgulamaya ve “gerçek(lik)i” farklı yönlerden yeniden değerlendirmeyenasıl yönlendirdiği ortaya konulmuştur. Makalede halk hikâyeleri ve hatta mitolojik anlatıların bir derlemesi olarak da görülebilecek olan İhsan Oktay Anar’ınMusevilik, Hristiyanlık, İslamiyet ve Budizm gibi inançların metinlerinden / kutsalkitaplardan alınan pek çok mitolojik hikâye, isim ve anlatıyı nasıl şakacı / alaycı bir şekilde kullandığı ele alınmaktadır. Bazı fikir, inanç, ritüel ve uygulamalarironik bir şekilde ele alınmış ve parodisi yapılmıştır. Böylece okuyucu günümüzinsanının sahip olduğu ideoloji, inanç, din (ya da kültür ve medeniyete ait herhangi bir şey) olgularını yeniden değerlendirmeye zorlanmaktadır. Romanın sunduğubağlamdan yola çıkarak makalede yer alan tartışma ve değerlendirme sonucunda,dinsel/metafizik inançların yüzyıllar boyunca hem Doğu’da hem de Batı’da güçve otoriteye sahip olanlar tarafından, sunulan yapılandırılmış mitolojik ve dinselsöylem kullanılarak güç ve iktidarın hizmetinde taraflı ve tek yanlı olarak inşaedildiği ortaya çıkmaktadır. Romanda, doğaüstü olayların ve metafizik varlıklarınyer aldığı hikâyelerin söylemlere nasıl dönüştürülüp dinleyicilere sunulduğu ortaya konulmaktadır. Bu nedenle makale, okuyucuların dikkatini insan yapımı mitikve dinî inançlara çekmekte ve onları “gerçek” olarak kabul edilen her şeyin aslındainsan toplulukları arasında insanlar tarafından söylemlerle oluşturulduğunu ortayakoymaktadır.
CR  - Aktulum, K. (2011). Metinlerarasılık/göstergelerarasılık, Kanguru.
CR  - Anar, İ.O. (2012).Efrâsiyâb’ın hikâyeleri, İletişim.
CR  - Aytaç, G.(2003).Genel edebiyat bilimi, Say.
CR  - Best, S.and Kellner, D. (1991). Postmodern theory: critical interrogations. Guilford.
CR  - Ecevit, Y. (2014). Türk romanında postmodernist açılımlar, İletişim.
CR  - Golden, K. (1985)Myth, psychology and Marlowe’s Dr. Faustus, College Literature,12 (3) 202-210.
CR  - Harvey, D. (2012). Postmodernliğin durumu. (translated by Sungur Savran). Metis.
CR  - Hutcheon, L.(1987). The politics of postmodernism: parody and history, Cultural Critique, 5, 179-207.
CR  - Lucy, N. (2003). Postmodern edebiyat kuramı. (translated by Aslıhan Aksoy) Ayrıntı.
CR  - Maturana, H. R. and Varela, F. J. (1972). Autopoiesis and cognition: the realization of the living. Boston
studies in the philosophy and history of science (1 ed.) Reidel.
CR  - Sakallı, C. (2006). Karşılaştırmalı yazınbilim ve yazınlararasılık/sanatlararasılık üzerine. Seçkin.
CR  - Toth, T.(2009). Homage and a kind of thumbed nose to a very old tradition: John Fowles’s “the ebony
tower””, Eger Journal of English Studies, 9, 21-31.
CR  - Willett, J. (1964). Brecht on theatre. Hill and Wang.
UR  - https://doi.org/10.22559/folklor.2506
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3512227
ER  -