@article{article_1393043, title={Kent İmgesi Bağlamında Şivlilik Geleneği}, journal={Milli Folklor}, volume={19}, pages={53–66}, year={2025}, DOI={10.58242/millifolklor.1393043}, author={Bunsuz, Halil}, keywords={Kent folkloru, gelenekler, geleneksel kutlamalar, şivlilik geleneği, kent imgesi}, abstract={İnsanoğlu, bireysel bir varlık olarak dünyaya gelse de dil, din, ırk, coğrafya, kültür, gelenek, görenek gibi çeşitli değerlerle toplumsal bir varlığa dönüşür. Bu değerler arasında gelenek, geçmişten aldığı güçle insanları bir arada tutar, ortak duygularla geleceğe hazırlar, birlikte yaşamanın kurallarını düzenler, kolay-laştırır ve uygular. Türk toplumu geçmişten günümüze tarihî derinliği, kültürel zenginliği ve konargöçer yapısıyla ulusal ve yerel ölçekte birbirinden farklı geleneklere sahip olmuştur. Bu anlamda sadece Konya kent merkezinde yaşatılan şivlilik geleneği birçok yönüyle dikkat çekmektedir. Kırdan kente taşınan veya uyarlanan bir gelenek olmayan şivlilik, başlangıcından beri sadece Konya kent merkezinde icra edilmekte-dir. Şivlilik, başrollerinde çocukların olduğu ancak toplumun her kesiminden ve her yaş grubundan kişilerin doğrudan veya dolaylı olarak katıldığı bir gelenektir. Geleneğin uygulamaları, İslam dininde kutsal kabul edilen ve üç aylar (Recep, Şaban, Ramazan) olarak adlandırılan zaman dilimindeki ilk kandil olan Regaip Kandili’nden önceki akşam başlar ve kandilin gündüzünde son bulur. Akşam başlayan kutlamalarda çocuk-lar, şehrin sokaklarında ateş yakarak üzerinden atlar, dilek fenerleri uçurur ve çeşitli oyunlar oynar. Kandil gününün sabahında ise günün ilk ışıklarıyla birlikte çocuklar, kapı kapı gezerek “şivlilik” adı verilen çeşitli yiyecek ve içecekleri büyük bir coşkuyla toplamaya başlar. Geleneklerin zayıflama, unutulma veya tüketim nesnesine dönüşme tehlikelerinin gündemde olduğu bir dönemde yerel bir gelenek olan şivliliğin önemi artmaktadır. Son yıllarda yerel yönetimlerin aktif ve kolektif bir şekilde rol almasıyla geleneğin bilinirliği artmış, kentte kutlanma süresi uzatılmış ve gelenek kent merkezinin haricindeki diğer ilçelerde de kutlan-maya başlanmıştır. Ayrıca yerel yönetimler, önce “Şivlilik ve Fener Alayı” kutlamaları, sonra “Şivlilik Çocuk Festivali”, son olarak ise “Şivlilik Çocuk Bayramı” adı altında birtakım etkinlikler düzenlemiş, yerel bir geleneği kent merkezinin dışında da bilinen ve kutlanan bir gelenek hâline dönüştürmüşlerdir. Bu çalış-mada, şivlilik geleneği hakkında genel hatlarıyla bilgi verildikten sonra geleneğin tarihsel süreçte geçirdiği değişim ve gelişim detaylıca ele alınmıştır. Ardından çalışmanın kaleme alınış amacını oluşturan yerel yönetimlerin yaptıkları çalışmalarla geleneğin yerelden ulusala yayılma ihtimali ve etkinliklerin geleneğe etkileri tartışılmıştır. Daha sonra yerel yönetimlerin gelenekle ilgili yaptıkları etkinlikler “Somut Olmayan Kültürel Mirasın Korunması Sözleşmesi”nin koruma ve yaşatma yaklaşımları kapsamında incelenmiştir. Sonuç olarak sadece Konya kent merkezinde bilinen şivlilik geleneğinin yerel yönetimlerin çalışmaları ve medyanın ilgisi ile bilinirliğinin arttığına, kent merkezinin dışında da kutlanmaya başlandığına, popülerleşti-ğine, önemli bir kent imgesi olarak ulusal hâle gelme sürecine girdiğine ve küreselleşebileceğine ulaşılmış-tır.}, number={147}, publisher={Geleneksel Yayıncılık}