TY - JOUR T1 - Eosen Yaşlı Çeltek Formasyonunun Çeltek (Amasya) ve Sorgun (Yozgat) Sahalarındaki Organik Jeokimyasal İncelemeleri ve Hidrokarbon Üretme Potansiyelleri AU - Erdoğan, Ebru AU - Sarı, Ali AU - Murat, Abdurrahman PY - 2024 DA - August Y2 - 2024 DO - 10.17824/yerbilimleri.1395438 JF - Yerbilimleri PB - Hacettepe Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1301-2894 SP - 133 EP - 153 VL - 45 IS - 2 LA - tr AB - Bu çalışmada, Çeltek (Amasya) ve Sorgun (Yozgat) sahalarındaki Eosen yaşlı bitümlü şeyllerin organik jeokimyasal özellikleri yardımıyla, bölgenin çökelim ortam koşullarının ve hidrokarbon potansiyellerinin değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla da örneklerde; Rock-Eval piroliz, özütleme, Gaz Kromatografisi (GC), Modified Fischer Assay (MFA) ve organik fasiyes analizleri yapılmıştır. Mükemmel kaynak kaya özelliğine sahip olan bitümlü şeyllerin TOC değerleri Çeltek (Amasya) sahasında ortalama %9,71 ve Sorgun (Yozgat) sahasında ise ortalama %6,19’dur. HI, HI-OI, HI-Tmax, S2-TOC, S2/S3 parametreleri ve organik petrografik verilere göre kerojen tipleri; Çeltek (Amasya) sahasında Tip-I ve Tip-II, Sorgun (Yozgat) sahasında ise Tip-II’dir. Çeltek (Amasya) ve Sorgun (Yozgat) sahalarına ait örneklerin Tmax ortalamaları sırasıyla 439,6℃ ve 435,04℃’dir. Olgunlaşma ve Bitümen İndeksi değerlerine göre Çeltek (Amasya) sahasında örnekler atım başlangıcında iken Sorgun (Yozgat) sahasında ise hidrokarbon atımının olmadığı tespit edilmiştir. MFA analizine göre Çeltek (Amasya) sahasına ait örneklerin % petrol verimleri ortalama %5,13 olup orta ekonomik bir potansiyelde iken Sorgun (Yozgat) sahasında ise örneklerin ortalama % 2,20 petrol verimi ile ekonomik bir petrol potansiyellerinin olmadığı belirlenmiştir. KW - Bitümlü Şeyl KW - Organik Madde KW - Kerojen KW - Fischer Assay KW - Organik Fasiyes KW - Hidrokarbon Potansiyeli CR - Arı, F. ve Yılmaz, V. 2023. Türkiye’de ve Dünyada enerji kaynaklarının genel görünümü ve alternatif enerji kaynaklarının önemi, Düsbed, 34, 496-519. CR - Akçay, A. E. ve Beyazpirinç, M. 2017. Sorgun (Yozgat)-Yıldızeli (Sivas) Önülke Havzası'nın jeolojik evrimi, havzada etkin olan volkanizmanın petrografik, jeokimyasal özellikleri ve jeokronolojisi, MTA, (155), 1-32. CR - Atalay, Z. 2001. Amasya yöresindeki linyitli Çeltek Formasyonu'nun stratigrafisi, fasiyes ve çökelme ortamı özellikleri. Türkiye Jeoloji Bülteni, 44(2), 1-22. CR - Blumenthal, M. M. 1937. Amasya vilayetine tabi Çeltek'teki linyitli arazinin jeolojik teşekkülatı hakkında rapor. MTA, Der. No: 157. CR - Büyük, F. ve Sarı, A. 2021. Bozcahüyük (Seyitömer/Kütahya) Havzasındaki bitümlü marnların organik jeokimyasal özellikleri, çökelme ortamı ve hidrokarbon potansiyeli. MTA dergisi. 164:55-77. CR - Büyük, F. 2024. Çankırı Havzasındaki (Bayramören KF’su) Orta Eosen yaşlı Ilıca Formasyonunun biyo-jeokimyasal özelliklerinin incelenmesi (İç Anadolu, Türkiye). Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi. Org. Jeo. Analiz Sonuçları (Yayınlanmamış). CR - Cicioğlu, E. 1995. Sorgun (Yozgat) kömürlerinin kimyasal ve petrografik özelliklerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi. UR - https://doi.org/10.17824/yerbilimleri.1395438 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3557213 ER -