TY  - JOUR
T1  - KLASİK TÜRK ŞİİRİNDE İKİ TABLOYU BİRBİRİNE KIYAS ETMENİN BİR YOLU
AU  - Demirciler, Ahmet Zahid
PY  - 2022
DA  - July
DO  - 10.33537/sobild.2022.13.2.1
JF  - Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi
JO  - AUSOBILD
PB  - Ankara Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2148-3434
SP  - 1
EP  - 9
VL  - 13
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Klasik Türk şiirinde beyitler çoğu zaman tek başına bir şiirdeğerinde oldukları için anlamlarının yoğun olmasına özengösterilirdi. Bu doğrultuda kullandıkları yöntemler belagat ve nakdteorilerinin terimleriyle tespit edilip açıklanagelmiştir. Bununlaberaber şairlerin beyitlerin inşasında kullandıkları bir yönteminhangi terimle ifade edileceği belirlenmemiştir. Bu, şairinmuhayyilesinde kıyasladığı tabloları sunarken bu tablolarınparçalarını karşılıklı birbirine karıştırarak vermesidir. Bu konudakihâkim yaklaşım sözü edilen parçaların tek başlarına yorumlanıpdeğerlendirilmesidir. Bu makalede, sözü edilen yapıların bir bütünolarak anlaşılıp yorumlanması gerektiği savunulmaktadır. Buamaçla öncelikle bu yapıların bütünlüklü yorumuna dair bazıgörüşler ve genellikle Farsça izafet şeklinde kendini gösterenkelime öbeklerinin anlamıyla ilgili eleştiriler ele alınmıştır. Yapılarınbütününü yorumlayan görüşler değerlendirilmiş, kelimeöbeklerinin ise her zaman tek başlarına bir anlamınınolmayabileceği tespit edilmiştir. Teşbih taraarının bazen birifadenin anlamının bütününden çekip çıkarılabileceği görüşünedayanarak, sözü edilen kelime öbeklerinin aslında birleşik birteşbihin unsurları olduğu savunulmuştur. Bu birleşik teşbihintaraarından her biri şairin muhayyilesinde kıyasladığı tablolaradenk gelmektedir. Bu tespitlerden sonra Türk belagat kitaplarınınteşbih taraarını işleyen bölümlerinden sözü edilen üsluba uyanörnek beyitler seçilerek bunlardaki teşbihler tartışılmış ve yenidenyorumlanmıştır. Makalede ortaya konan çözümün klasik şiirinbeyit yapısını tahlile ve beyitlerdeki kelime öbeklerininanlamlandırılmasına katkı sunacağı düşünülmektedir.
KW  - Şiirde üslup
KW  - Beyit yapısı
KW  - Birleşik
teşbih;
CR  - Abbâs Efendi-zâde Mehmed (2018). Haşmet Dîvânı. (M.
Arslan ve İ. H. Aksoyak, Yay. haz.) Kültür eserleri
dizisi. Ankara: T. C. Kültür ve Turizm Bakanlığı.
https://ekitap.ktb.gov.tr/Eklenti/57256,hasmetdivanipdf.pdf?0 adresinden erişildi.
UR  - https://doi.org/10.33537/sobild.2022.13.2.1
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3557834
ER  -