@article{article_1396620, title={Metasezgisel yöntemlerle öznitelik sayısını azaltarak diyabetin erken dönemde tespiti}, journal={Pamukkale Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi}, volume={29}, pages={596–606}, year={2023}, author={Özmen, Tuğberk and Kuzu, Üzeyir and Koçyiğit, Yücel and Sarnel, Haldun}, keywords={Diyabet, Metasezgisel, Salp sürü, Yapay arı kolonisi, Balina Sürüsü, Karınca Kolonisi, Öznitelik seçimi}, abstract={Diyabet dünya çapında yaygın olarak görülen metabolik bir hastalıktır. Dünya genelinde her geçen yıl diyabet hastalığına yakalanan kişi sayısının artması beklenmektedir. Bu da hem kişilerin yaşam konforları hem de sağlık sistemi için olumsuz bir etki demektedir. Bu açıdan hastalığın erken dönemde teşhis edilmesi önem taşımaktadır. Teşhis amacıyla kullanılan verilerin yüksek boyutlu olması hesaplamanın maliyeti ve süresi üzerinde olumsuz etkiye sahiptir. Bunun önüne geçmek için, teşhis için en değerli olan özniteliklerin seçilmesi önem arz etmektedir. Bu çalışmada UCI (UCI Machine Learning Repository) veri deposundaki örnekler kullanılarak, Salp Sürü Algoritması, Yapay Arı Kolonisi Algoritması, Balina Optimizasyon Algoritması ve Karınca Kolonisi Algoritması kullanılarak öznitelik seçimi yapılmıştır. Seçilen özniteliklerin değerlendirilmesi için k-En Yakın Komşuluk (KNN), Naive Bayes (NB), Destek Vektör Makinası (DVM) ve Yapay Sinir Ağları (YSA) yöntemleri kullanılarak doğruluk, duyarlılık ve belirlilik parametreleri hesaplanmıştır. Diyabet hastası olma olasılığı için yapılan hesaplamalarda k-En Yakın Komşuluk yöntemiyle %99.04 doğruluk oranı elde edilmiştir.}, number={6}, publisher={Pamukkale Üniversitesi}