TY - JOUR T1 - Üç Boyutlu İş Yorgunluğu Envanteri'nin (3B-İYE) Türkçe Versiyonu ve İlişkileri TT - Turkish Version of Three-Dimensional Work Fatigue Inventory (3D-WFI) and Its Relationships AU - Uysal, Dilek PY - 2024 DA - March Y2 - 2024 DO - 10.37989/gumussagbil.1410625 JF - Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi JO - Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi PB - Gümüşhane Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2146-9954 SP - 453 EP - 465 VL - 13 IS - 1 LA - tr AB - ÖZSon yüzyılda üzerinde durulan, karmaşık ve dinamik yapısı gereği tanımlanmaya çalışılan iş yorgunluğu modern toplumun başa çıkması gereken konuların içerisinde yer almaktadır. Bu çalışmada, Üç Boyutlu İş Yorgunluğu Envanteri (3B-İYE)’nin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğini test edilmesi ve sağlık profesyonellerinden hemşirelerin iş yorgunluğunun ilişkilerinin ortaya konulması amaçlanmıştır. Metodolojik ve tanımlayıcı tipte tasarlanan araştırmaya, bir üniversite hastanesinde çalışan 430 hemşire katılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, fiziksel iş yorgunluğu, zihinsel iş yorgunluğu, duygusal iş yorgunluğu ile iş stresi, iş performansı, iş kaygısı, işten ayrılma niyeti, iş yükü, tıbbi hata nedenleri arasında pozitif yönlü bir ilişki; iş tatmini, iş motivasyonu, keyifli çalışma ortamı arasında negatif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Duygusal İş Yorgunluğu ile görev becerikliliği arasında negatif yönlü bir ilişki, fiziksel iş yorgunluğu ile ekip çalışması arasında da pozitif yönlü bir ilişki tespit edilmiştir. Üç Boyutlu İş Yorgunluğu Envanteri (3B-İYE)’nin ölçek ortalaması 2,73±0,711, güvenilirlik katsayısı 0,94, olarak hesaplanmış, geçerli ve güvenilir olduğu tespit edilmiştir. Üç Boyutlu İş Yorgunluğu Envanterinin diğer sağlık çalışanları dahil olmak üzere tüm meslek gruplarının iş yorgunluk düzeylerini belirlemek üzere kullanılması, özellikle yorgunluk ile psikososyal faktörlerin değerlendirilmesi ile ilgili yapılacak çalışmalar ile alana katkı sağlayacağı düşünülmektedir. KW - İş yorgunluğu KW - Fiziksel iş yorgunluğu KW - Zihinsel iş yorgunluğu KW - Duygusal iş yorgunluğu KW - Ölçek N2 - ABSTRACTWork fatigue, which has been emphasized in the last century and tried to define the existence of a complex and dynamic structure, is among the issues that modern societies must deal with. This successful, testing the validity and reliability of the Three-Dimensional Work Fatigue Inventory (3D-UTI) in Turkish and continuing to reveal the relationships between work fatigue and patents from healthcare professionals. Expansions of methodological and descriptive type involved 430 Officials working in a university hospital. As a result of the analysis of the data, a positive relationship was found between physical work fatigue, mental work fatigue, emotional work fatigue and work stress, work performance, work anxiety, intention to leave work, workload, causes of treatment errors; A negative relationship was determined between job satisfaction, work motivation and comfortable working environment. A negative relationship was found between Emotional Work Fatigue and task skill, and a positive relationship was found between physical work fatigue and teamwork. Three-Dimensional Work Fatigue Inventory (3WFI) was found to be valid and reliable, with a scale of 2.73±0.711 and parts calculated as 0.94. The use of the Three-Dimensional Work Fatigue Inventory to determine the work fatigue levels of all professional groups, including other healthcare professionals, contributes to the field, especially with the procedures related to the evaluation of fatigue and psychosocial observations. CR - 1. Winwood, P. C., Winefield, A. H., Dawson, D. and Lushington, K. (2005). "Development and Validation of a Scale to Measure Work-Related Fatigue and Recovery: The Occupational Fatigue Exhaustion/Recovery Scale (OFER)". Journal of Occupational and Environmental Medicine, 47 (6), 594–606. https://doi.org/10.1097/01.jom.0000161740.71049.c4 CR - 2. Frone M.R., Reis D. and Ottenstein C. A ( 2018). "German Version of the Three-Dimensional Work Fatigue Inventory (3D-WFI): Factor Structure, Internal Consistency, and Correlates". Stress Heal, 34 (5), 674-680. doi:10.1002/SMI.2828 CR - 3. Frone, M. R., and Tidwell, M.-C. O. (2015). "The Meaning and Measurementof Work Fatigue: Development and Evaluation of the Three-Dimensional Work Fatigue Inventory (3D-WFI)". Journal of Occupational Health Psychology, 20 (3), 273–288. https://doi.org/10.1037/a0038700 CR - 4. Min, A., Min, H. and Hong, H. C. (2019). "Work Schedule Characteristics And Fatigue Among Rotating Shift Nurses İn Hospital Setting: An İntegrative Review". Journal Of Nursing Management, 27 (5), 884–895. https://doi.org/10.1111/jonm.12756 CR - 5. Cho, H. and Steege, L. M. (2021). "Nurse Fatigue and Nurse, Patient Safety, and Organizational Outcomes: A Systematic Review. Western Journal of Nursing Research". 43 (12), 1157–1168. https://doi.org/10.1177/01939459219908926 CR - 6. Steege, L. M., Pinekenstein, B. J., Rainbow, J. G. and Arsenault Knudsen, É. (2017). "Addressing Occupational Fatigue in Nurses. JONA: The Journal of Nursing Administration". 4 7(10), 484–490. https://doi.org/10.1097/NNA.0000000000000519 CR - 7. Rogers, A. E., Hwang, W.-T. and Scott, L. D. (2004). "The Effects of Work Breaks on Staff Nurse Performance. JONA: The Journal of Nursing Administration". 34 (11), 512–519. https://doi.org/10.1097/00005110-200411000-0000 CR - 8. Dorrian, J., Lamond, N., van den Heuvel, C., Pincombe, J., Rogers, A. E. and Dawson, D. (2006). A Pilot Study of the Safety Implications of Australian Nurses’ Sleep and Work Hours. Chronobiology International, 23(6), 1149–1163. https://doi.org/10.1080/07420520601059615 CR - 9. Kudo, Y., Toyoda, T., Terao, R., Suzuki, S. and Tsutsumi, A. (2019). "Job Satisfaction And İntention To Remain On The Job Among Japanese Nursing Assistants. Journal Of Rural Medicine". 14(2), 181–190. https://doi.org/10.2185/Jrm.3009 CR - 10. Yıldız, S. Ve Görak, G. (1993). "Hemşirelikte Çalışma Şekillerinin Anksiyete Düzeyine Etkisi". https://avesis.iuc.edu.tr/yayin/93cf2d15-7bc7-4425-b79d-0aba2414bc35/hemsirelikte-calisma-sekillerinin-anksiyete-duzeyine-etkisi. CR - 11. Nielsen, K. and Abildgaard, J. S. (2012). "The Development And Validation Of A Job Crafting Measure For Use With Blue-Collar Workers". Work&Stress, 26 (4), 365–384. https://doi.org/10.1080/02678373.2012.733543. CR - 12. Erdem, İ. (2021). "Examining The Relationship Between Perceived Organisational Support and Job Crafting in Nurses". Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 8 (3), 377–387. https://doi.org/10.54304/SHYD.2021.70298. CR - 13. Barker, L. M. And Nussbaum, M. A. (2011). "Fatigue, Performance And The Work Environment: A Survey Of Registered Nurses". Journal Of Advanced Nursing, 67 (6), 1370–1382. https://doi.org/10.1111/j.1365-2648.2010.05597.x. CR - 14. Deniz, S. ve Çimen, M. (2021). "Hekimlere Güven Düzeyinin Belirlenmesine Yönelik Bir Araştırma". A Research on Determining the Level of Trust in Physicians. 8(1), 10–16. https://doi.org/10.34087/cbusbed. CR - 15. Lee, E. and Jang, I. (2020). "Nurses’ Fatigue, Job Stress, Organizational Culture, and Turnover Intention: A Culture–Work–Health Model". Western Journal of Nursing Research, 42 (2), 108–116. https://doi.org/10.1177/0193945919839189 CR - 16. Tei-Tominaga, M. (2013). "Factors Related To The İntention To Leave And The Decision To Resign Among Newly Graduated Nurses: A Complete Survey İn A Selected Prefecture İn Japan". Environmental Health and Preventive Medicine, 18(4), 293–305. https://doi.org/10.1007/S12199-012-0320-8/TABLES/5 CR - 17. Doğanlı, B. ve Demirci, Ç. (2014). "A Research On Determinant Factors Of Motivation Among Health Institutions’ Staff (Nurses)". Yönetim Ve Ekonomi, 24 (1), 47–60. CR - 18. Carlson, E. A. (2012). "Improving Patient Safety Through Improved Communication and Teamwork". Orthopaedic Nursing, 31 (3), 190–192. https://doi.org/10.1097/NOR.0b013e3182558db CR - 19. Yanchus, N. J., Ohler, L., Crowe, E., Teclaw, R. and Osatuke, K. (2017)." ‘You Just Can’t Do İt All’: A Secondary Analysis Of Nurses’ Perceptions of Teamwork, Staffing And Workload". Http://Dx.Doi.Org/10.1177/1744987117710305, 22(4), 313–325. CR - 20. Ertem, G., Oksel, E. ve Akbıyık, A. (2009). "Araştırma / Hatalı Tıbbi Uygulamalar (Malpraktis) ile İlgili Retrospektif Bir İnceleme". Dirim Tıp Gazetesi, 84 (1), 1–10. CR - 21. Nantsupawat, A., Kunaviktikul, W., Nantsupawat, R., Wichaikhum, O. A., Thienthong, H. and Poghosyan, L. (2017). "Effects Of Nurse Work Environment On Job Dissatisfaction, Burnout, İntention To Leave". International Nursing Review, 64 (1), 91–98. https://doi.org/10.1111/INR.12342 CR - 22. Akalin, H. E. (2004). "Hasta Güvenliği Kültürü: Nasıl Geliştirebiliriz?". ANKEM Dergisi, 18 (2), 12–13. www.qualityhealthcare.org/QHC/Topics/PatientSafety CR - 23. Keser, A. ve Bilir, B. Ö. (2019). "İş Tatmini Ölçeğinin Türkçe Güvenilirlik ve Geçerlilik Çalışması". Kırklareli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3 (3), 229–239. CR - 24. Efeoğlu, İ. E. ve Özgen, H. (2013). "İş-Aile Yaşam Çatışmasının İş Stresi, İş Doyumu ve Örgütsel Bağlılık Üzerindeki Etkileri: İlaç Sektöründe Bir Araştırma". Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (2), 237–254. http://dergipark.gov.tr/cusosbil/issue/4377/59983 CR - 25. Kerse, G. (2017)." İş Becerikliliği (Job Crafting) Ölçeğini Türkçe ye Uyarlama ve Duygusal Tükenme İle İlişkisini Belirleme". Journal of Business Research - Turk, 9 (4), 283–304. https://doi.org/10.20491/isarder.2017.332 CR - 26. Çöl, G. (2008). "Algılanan Güçlendirmenin İşgören Performansı Üzerine Etkileri". Doğuş Üniversitesi Dergisi, 1 (9), 35–46. https://doi.org/10.31671/dogus.2019.220. CR - 27. Gül, E. ve Koçak, D. (2021). 'İşle İlgili Kaygı Ölçeğinin Türkçe Uyarlaması ve Dönüştürücü Liderlik ile İş Performansı Arasındaki İlişki: İş Özerkliğinin Aracı ve İşle İlgili Kaygının Düzenleyici Rolü'. Eskişehir Osmangazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 16 (3), 821–841. https://doi.org/10.17153/oguiibf.973763 CR - 28. Örücü, E. ve Özafşarlıoğlu, S. (2013). 'Örgütsel Adaletin Çalışanların İşten Ayrılma Niyetine Etkisi: Güney Afrika Cumhuriyetinde Bir Uygulama'. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10 (23), 335–358. CR - 29. Okan, T. ve Özbek, M. F. (2016). "İş Yükü Talebi, İş Tatminsizliği ve İşten Ayrılma Niyeti Arasındaki İlişkilerde İş-Aile Çatışması ve İş Stresinin Ara Değişken Rolü: Sağlık Çalışanları Örneği". Gumushane Universitesi Sosyal Bilimler Elektronik Dergisi, 7 (17). https://doi.org/10.17823/gusb.336 CR - 30. Akpolat, M. ve Işık, O. (2012). "Sağlık Çalışanlarının Duygusal Zeka Düzeylerinin Motivasyonlarına Etkisi". Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1 (32), 109–124. CR - 31. Yardımcı, F., Başbakkal, Z., Beytut, D., Muslu, G. ve Ersun, A. (2012). "Ekip Çalışması Tutumları Ölçeğinin Geçerlilik Ve Güvenilirlik Çalışması / A Reliability And Validity Study Of Teamwork Attitudes Questionnaire". Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13 (2), 131–137. CR - 32. Güleç, D. ve Seren-İntepeler, Ş. (2013). "Tıbbi Hatalarda Tutum Ölçeğinin Geliştirilmesi". Hemşrelikte Araştırma Geliştirme Dergisi, 15 (3), 26–41. CR - 33. Türe Yılmaz, A. ve Yıldırım, A. (2016). "The Validity And Reliability Of Turkish Version Of Job Satisfaction Scale For Nurses". Sağlık Ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 3, 158–168. https://doi.org/10.5222/SHYD.2016.158 CR - 34. Türkmen, E., Baykal, Ü., Seren, Ş. ve Altuntaş, S. (2011). "Hasta Güvenli̇ği̇ ve Kültürü Ölçeği̇nin Geli̇şti̇ri̇lmesi̇". Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 14(4), 38–46 CR - 35. Niu, S. F., Chung, M. H., Chen, C. H., Hegney, D., O’Brien, A. and Chou, K. R. (2011)." The Effect Of Shift Rotation On Employee Cortisol Profile, Sleep Quality, Fatigue, And Attention Level: A Systematic Review". Journal Of Nursing Research, 19 (1), 68–81. https://doi.org/10.1097/JNR.0B013E31820C1879 CR - 36. Eldevik, M. F., Flo, E., Moen, B. E., Pallesen, S. and Bjorvatn, B.(2013). "Insomnia, Excessive Sleepiness, Excessive Fatigue, Anxiety, Depression and Shift Work Disorder in Nurses Having Less than 11 Hours in-Between Shift"s. PLOS ONE, 8(8), e70882. https://doi.org/10.1371/JOURNAL.PONE.007088 CR - 37. Gök Balcı, U., Demir, Ş., Kurdal, Y., Koyuncu, G., Deniz, Y., Tereci, Ö., Mandus, F., Yalçınkaya, S. ve Öngel, K. (2013). "Hemşirelerde Tükenmişlik ve Yorgunluk Semptomları". Tepecik Eğitim Araştırma Hastanesi Dergisi, 23 (2), 83–87. CR - 38. Kalınkara, V. ve Kalaycı, I. (2018). "Sağlık Kurumların Çalışan Personelin İş Stresi, Yorgunluk ve Tütkenmişlik İlişkisi". Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, 6 (0), 125–136. https://doi.org/10.21923/jesd.369346 CR - 39. Rahayu, H. S. E., Rusdjijati, R. and Wijayanti, K. (2020). "Unimma Work Fatique Instrument (UWFI): Sebuah Instrument Baru Untuk Mengukur Kelelahan Kerja". Journal of Holistic Nursing Science, 7 (1), 39–45. https://doi.org/10.31603/nursing.v7i1.3051 CR - 40. Rahme, D., Lahoud, N., Sacre, H., Akel, M., Hallit, S., and Salameh, P. (2020). "Work fatigue among Lebanese community pharmacists: prevalence and correlates". Pharmacy Practice, 18 (2), 1844. https://doi.org/10.18549/PharmPract.2020.2.1844 UR - https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1410625 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3623539 ER -