@article{article_1424996, title={Lazistan (Rize) Sancağında Son Osmanlı Meclisi Mebusan Seçimleri}, journal={Vakanüvis - Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi}, volume={9}, pages={1028–1053}, year={2024}, DOI={10.24186/vakanuvis.1424996}, author={Bilgin, Taner and Dalardıç, Tuba}, keywords={Lazistan, Rize, İntihap, Mebus, Meclis-i Mebusan, 1919 Seçimleri}, abstract={I. Dünya Harbi, Osmanlı Devleti için Mondros Mütarekesi’nin imzalanması ile son buldu. İktidarı elinde bulunduran İttihatçı liderler ise ülkeyi terk etmek zorunda kaldı. Buna mukabil meclisin çoğunluğu yine de İttihatçı kadroların elindeydi. İtilaf Devletleri bu durumdan rahatsızdı. Son Padişah Vahdettin de meclisi kendisi için tehdit olarak görmekteydi. Bu nedenle 21 Aralık 1919’da işgalleri gerekçe göstererek Meclis-i Mebusanı feshetti. Mustafa Kemal Paşa, 1919 yılı Mayıs ayında Samsun’a çıkarak kongreler sürecini başlattı ve Milli Mücadele ateşini yaktı. Aradan geçen dokuz aylık zaman zarfında seçimler henüz yapılmamıştı. Mustafa Kemal Paşa, kararların meclis tarafından alınması sayesinde Millî Mücadele hareketinin Türk halkı üzerinde meşruiyet sağlayacağının farkındaydı. Bu nedenle Sivas Kongresi sonrasında Millî Mücadele karşıtı Damat Ferit Paşa Hükümetinin istifası ve seçim kararının alınması amacıyla bütün Anadolu şehirlerinden, İstanbul ile iletişimin kesilmesini istedi. Yaşanan bu hadiseler hiç şüphesiz padişah üzerinde baskı oluşturdu ve 1 Ekim 1919 tarihinde Damat Ferit Paşa istifa etmek zorunda kaldı. Yeni kabineyi kurmakla görevlendirilen Ali Rıza Paşa, ilk icraat olarak Meclis-i Mebusanın yeniden açılması için seçim kararı aldı. Böylece Bütün Anadolu şehirlerinde hummalı bir seçim çalışması başladı. 1919 yılında Trabzon Vilayetine bağlı olan Lazistan’da da ekim ayı ortasından itibaren seçim süreci başladı. Yaklaşık üç ay süren seçimlerde Lazistan’dan birçok aday seçilebilmek için kıyasıya yarıştı. Neticede Mustafa Asım ve Osman Nuri Beyler Lazistan mebusu seçildi. Bu çalışmada, Lazistan Sancağında gerçekleşen seçim süreci ele alınarak yaşanan olaylar üzerinde durulacaktır.}, number={2}, publisher={Serkan YAZICI}