TY  - JOUR
T1  - Kadın Hemşirelerin Cinsel Yaşam Kalitesinin Çalışma Koşulları ve Biyolojik Ritim Bağlamında Değerlendirilmesi: Kesitsel Araştırma
TT  - Evalution of The Quality of Sexual Life of Female Nurses in the Context of Working Conditions and Biological Rhythm: Cross- Sectional Research
AU  - Özer Karadeniz, Kübra
AU  - Elmas, Semra
AU  - Yeginoğlu, Gülay
PY  - 2025
DA  - August
Y2  - 2024
DO  - 10.53490/egehemsire.1426539
JF  - Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi
JO  - EGEHFD
PB  - Ege Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-3463
SP  - 269
EP  - 278
VL  - 41
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Başlık: Cinsel Yaşam Kalitesinin Çalışma Sistemi ve Biyolojik Ritim Bağlamında Değerlendirilmesi: Kesitsel AraştırmaÖz: Bu çalışmada; kadın hemşirelerin cinsel yaşam kalitelerinin, çalıştıkları vardiya şekilleri ve biyolojik ritim bağlamında etkilenme durumlarının ve aralarındaki ilişkinin belirlenmesi amaçlanmaktadır. Bu araştırma tanımlayıcı ve kesitsel tiptedir. Trabzon’da bir üniversite hastanesinde çalışan toplam 378 evli kadın hemşire araştırmanın evrenini, 193’ü örneklemini oluşturmuştur. Verilerin elde edilmesinde Sosyodemografik Bilgi Formu, Biyolojik Ritim Değerlendirme Görüşmesi Ölçeği, Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın kullanılmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde sayı ve yüzde, nicel verileri ise ortalama ve standart sapma değerleri, çarpıklık, basıklık, minimum ve maksimum değerleri verilmiştir. Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın ve Biyolojik Ritim Değerlendirme Görüşmesi Ölçeği ile hemşirelerin sosyodemografik verilerinin karşılaştırmalarında tek yönlü varyans analizi, Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın ile Biyolojik Ritim Değerlendirme Görüşmesi Ölçeği arasındaki ilişki de pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. Vardiya şekli ile Biyolojik Ritim Değerlendirme Görüşmesi Ölçeği toplam puanı arasında anlamlı bir farklılık olduğu belirlenmiştir (p=0.001). Dönüşümlü vardiya şeklinde çalışan hemşirelerin sürekli gündüz çalışan hemşirelere göre daha fazla biyolojik ritim düzensizliği yaşadığı saptanmıştır. Vardiya şekli ile Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın toplam puanı arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır (p=0.730). Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın toplam puan ortalaması 61.87∓14.57’dir. Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği-Kadın toplam puanı ile Biyolojik Ritim Değerlendirme Görüşmesi Ölçeği toplam puanı arasında anlamlı, orta düzeyde ve negatif yönlü bir ilişki olduğu saptanmıştır (p=0.001). Çalışmaya katılan hemşirelerin cinsel yaşam kalitesinin iyi olduğu ancak biyolojik ritimdeki düzensizlikten olumsuz yönde etkilendiği saptanmıştır. Hemşirelerin yapılan sağlık taramaları kapsamına cinsel sağlık ve danışmanlık hizmetinin de dahil edilmesi, sağlık kavramı içinde bütüncül değerlendirme yapılması ve vardiya şekillerinin bu sorunlar dikkate alınarak düzenlenmesi önerilebilir.Anahtar Kelimeler:  Biyolojik ritim; cinsel yaşam kalitesi; hemşirelik; vardiyalı çalışma.Destekleyen kurumlar: -
KW  - Biyolojik ritim
KW  - cinsel yaşam kalitesi
KW  - hemşirelik
KW  - vardiyalı çalışma
N2  - Evaluation of Sexual Quality of Life in the Context of Working System and Biological Rhythm: Cross-Sectional ResearchAbstractIn this study; It is aimed to determine the sexual life quality of female nurses, their effects in the context of the shift patterns they work and biological rhythm, and the relationship between them. This research is descriptive and cross-sectional. A total of 378 married female nurses working in a university hospital in Trabzon constituted the population of the research, and 193 of them were the sample. Sociodemographic Information Form, Biological Rhythm Assessment Interview Scale, Sexual Quality of Life Scale-Female were used to obtain the data. In the evaluation of the data, number and percentage and quantitative data mean and standard deviation values, skewness, kurtosis, minimum and maximum values are given. One-way analysis of variance was used in the comparisons of Sexual Quality of Life Scale-Female and Biological Rhythm Assessment Interview Scale and nurses' sociodemographic data, and the relationship between Sexual Quality of Life Scale-Female and Biological Rhythm Assessment Interview Scale was analyzed using pearson correlation analysis. It was determined that there was a significant difference between the shift type and the Biological Rhythm Assessment Interview Scale total score (p=0.001). It was determined that nurses working in alternating shifts experienced more biological rhythm irregularities than nurses working constantly during the day. There was no significant difference between the type of shift and the total score of Sexual Quality of Life Scale-Female (p=0.730). The total mean score of Sexual Quality of Life Scale-Female is 61.87∓14.57. It was determined that there was a significant, moderate and negative correlation between the total Sexual Quality of Life Scale-Female score and the Biological Rhythm Assessment Interview Scale total score (p=0.001). It was determined that the quality of sexual life of the nurses participating in the study was good, but it was negatively affected by the irregularity in the biological rhythm. It can be suggested to include sexual health and counseling services within the scope of health screenings of nurses, to make a holistic evaluation within the concept of health, and to arrange shift patterns by taking these problems into account.Keywords: Biological rhythm; quality of sexual life; nursing; shift work.
CR  - Ak, F. (2007). Vardiyalı Çalışmanın Hemşirelerin Fiziksel Sağlığı Üzerine Etkileri. (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Alcan, E. (2019). Vardiyalı Çalışma Sisteminin ve Sirkadyen Özelliklerin uyku kalitesine etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). İç Hastalıkları Hemşireliği Anabilim Dalı, Tekirdağ.
CR  - Ardekani, ZZ., Kakooei, H., Ayattollahi, SM., Choobineh, A., Seraji, GN. (2008). Prevalence of mental disorders among shift work hospital nurses in Shiraz, Iran. Pak J Biol Sci, 11(12), 1605-1609. DOI: 10.3923/pjbs.2008.1605.1609.
CR  - Aydemir, Ö., Sücüllüoğlu-Dikici, D., Akdeniz, F., Kalaycı, F., Akkaya, C., Altınbaş, K., Vahip, S. (2012). Biyolojik Ritim Değerlendirme Görüşmesinin Türkçe sürümünün güvenilirliği ve geçerliliği. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 13, 256-261.
CR  - Bay, B. (2018). Vardiyalı Çalışmanın Ebe ve Hemşirelerin Sosyal Yaşamları Üzerine Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bolu.
CR  - Bilge, C., Mecdi Kaydırak, M., Gür Avcı, D., Hotun Şahin, N. (2020). Effect of shift working on depression prevalence and sexual life of female nurses: A correlational study in Turkey. International Journal of Sexual Health, 32(4), 357-364. DOI:10.1080/19317611.2020.1819502
CR  - Brody, S. (2010). The relative health benefits of different sexual activities. J Sex Med, 7(4), 1336–1361. DOI: 10.1111/j.1743-6109.2009.01677.x
CR  - Çalık, Y. K., Aktaş, S., Bulut, K. H., Anahar, Ö. E. (2015). Vardiyalı ve nöbet sistemi şeklindeki çalışma düzeninin hemşireler üzerine etkisi, HSP, 1(1), 33-45. DOI:10.17681/hsp.31345
CR  - Di Lorenzo, L., De Pergola, G., Zocchetti, C., L’Abbate, N., Basso, A., Pannacciulli, N., et al. (2003). Effect of shift work on body mass index: results of a study performed in 319 glucose-tolerant men working in a Southern Italian industry. Int J Obes Relat Metab Disord, 27(11), 1353-1358. DOI: 10.1038/sj.ijo.0802419
CR  - Edyta, B., Małgorzata, K., Bogusława, R. (2015). The impact of shift work on sexual satisfaction perceived by nurses. Indian J Med Res, 4, 30–31.
CR  - Field, N., Mercer, CH., Sonnenberg, P., Tanton, C., Clifton, S., Mitchell, KR., et al. (2013). Associations between health and sexual lifestyles in Britain: Findings from the third National Survey of Sexual Attitudes and Lifestyles (Natsal-3). Lancet, 382(9907), 1830–1844. DOI: 10.1016/S0140-6736(13)62222-9
CR  - Gao, Y.-Q., Pan, B.-C., Sun, W., Wu, H., Wang, J.-N., Wang, L. (2012). Anxiety symptoms among Chinese nurses and the associated factors: a cross sectional study. BMC Psychiatry, 12, 141. DOI: 10.1186/1471-244X-12-141
CR  - Geniş, B. (2017). Sağlık Çalışanlarında Vardiyalı Çalışma Sisteminin Uyku Kalitesi, Fiziksel Hastalıklar, Ruhsal Durum ve Yaşam Kalitesi Üzerindeki Etkileri. (Uzmanlık tezi). Gazi Üniversitesi Tıp Fakültesi Psikiyatri Anabilim Dalı, Ankara.
CR  - Geniş, B., Cosar, B., Taner, M. E. (2020). Sağlık çalışanlarında ruhsal durumu etkileyen faktörler ve vardiyalı çalışma sisteminin etkileri. J Psychiatric Nurs, 11(4), 275-283. DOI: 10.14744/phd.2020.60590.
CR  - Giglio, LM., Magalhães, PV., Andreazza, AC., Walz, JC., Jakobson, L., Rucci, P., et al. (2009). Development and use of a biological rhythm interview. J Affect Disord, 118(1-3), 161-5. DOI: 10.1016/j.jad.2009.01.018
CR  - Günday, F., Taş, A., Abacıgil, F., Arslantaş, H. (2022). Hemşirelerde iş doyumu ve iş yaşamı kalitesini etkileyen faktörler: Kesitsel bir çalışma. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 6(2), 216-232. DOI: 10.46237/amusbfd.918747
CR  - Ji, F., Jiang, D., Lin, X., Zhang, W., Zheng, W., Cheng, C., et al. (2017). Sexual life satisfaction and its associated socio-demographic and workplace factors among Chinese female nurses of tertiary general hospitals. Oncotarget, 8(33), 54472-54477. DOI: 10.18632/oncotarget.17664
CR  - Kalmbach, DA., Arnedt, JT., Pillai, V., Ciesla, JA. (2015). The impact of sleep on female sexual response and behavior: A pilot study. J Sex Med, 12(5), 1221–1232. DOI: 10.1111/jsm.12858
CR  - Karadeniz, KÖ. (2022). Vardiyalı çalışma sisteminin kadın hemşirelerin biyolojik ritimleri ve cinsel yaşam kaliteleri üzerindeki etkisi. (Yüksek Lisans Tezi). Avrasya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Trabzon.
CR  - Karakaş, SA., Gönültaş, N., Okanli, A. (2016). Vardiyalı çalışan hemşirelerde uyku kalitesi. Erciyes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 4(1), 17-26.
CR  - Kenan, H., Çamur, G. (2021). Sağlık sektöründe çalışan kadınlarda olası kariyer sonlandırma nedenleri. Samsun Sağlık Bilimleri Dergisi, 6(3), 671-690. DOI: 10.47115/jshs.1024122.
CR  - Khastar, H., Mirrezaie, SM., Chashmi, NA., Jahanfar, S. (2020). Sleep improvement effect on sexual life quality among rotating female shift workers: A randomized controlled trial. J Sex Med, 17(8), 1467-1475. DOI: 10.1016/j.jsxm.2020.03.003
CR  - Moćkun-Pietrzak, J., Gaworska-Krzemińska, A., Michalik, A. (2022). A cross-sectional, exploratory study on the impact of night shift work on midwives’ reproductive and sexual health. International Journal of Environmental Research and Public Health, 19(13), 8082.
CR  - Özdemir, PG., Anıl, CÖ., Yılmaz, O. (2018). Vardiyalı çalışma bozukluğu ve vardiyalı çalışmanın ruhsal ve bedensel etkileri. Psikiyatride Güncel Yaklaşımlar, 10 (1), 71-83.
CR  - Özvurmaz, S., Öncü, AZ. (2018). Vardiyalı ve nöbet sistemi şeklinde çalışma düzeninin hemşireler üzerine etkisi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 2(1), 39-46.
CR  - Papantoniou, K., Pozo, OJ., Espinosa, A., Marcos, J., Castano Vinyals, G., Basagana, X., et al. (2015). Increased and mistimed sex hormone production in night shift workers. Cancer Epidemiol Biomarkers Prev, 24(5), 854–863. DOI: 10.1158/1055-9965.EPI-14-1271
CR  - Rao, S., Anand, NS. (2020). The influence of altered circadian rhythm on sleep quality and cognition among shift workers of KLE Hospital: A comparative study. Al Ameen J Med Sci, 13(3), 185-190.
CR  - Rosa, D., Terzoni, S., Dellafiore, F., Destrebecq, A. (2019). Systematic review of shift work and nurses’ health. Occupational Medicine, 69(4), 237-243. DOI: 10.1093/occmed/kqz063
CR  - Selvi, Y., Özdemir, PG., Özdemir, O., Aydın, A., Beşiroğlu, L. (2010). Sağlık çalışanlarında vardiyalı çalışma sisteminin sebep olduğu genel ruhsal belirtiler ve yaşam kalitesi üzerine etkisi. Düşünen Adam: Psikiyatri ve Nörolojik Bilimler Dergisi, 23, 238-43. DOI: 10.5350/DAJPN2010230403
CR  - Steinke, EE., Mosack, V., Hill, TJ. (2018). Depression, quality of life, physical activity, and the impact of drugs on sexual activity in a population-based sample, ages 20-59 years. Issues Ment Health Nurs, 39(6), 527-532. DOI: 10.1080/01612840.2017.1413463
CR  - St-Onge, M-P., Mikic, A., Pietrolungo, CE. (2016). Effects of diet on sleep quality. Adv Nutr, 7(5), 938-49. DOI: 10.3945/an.116.012336
CR  - Strzemecka, J., Pencula, M., Owoc, A., Szot, W., Strzemecka, E., Jablonski, M., et al. (2013). The factor harmful to the quality of human life: shift work. Ann Agric Environ Med, 20(2), 298-300.
CR  - Symonds, T., Boolell, M., Quırk, F. (2005). Development of questionnaire on sexual quality of life in women. J Sex Marital Ther, 31(5), 385-97. DOI: 10.1080/00926230591006502
CR  - Şimşekoğlu, N., Mayda, A. (2016). Bir üniversite hastanesinde görevli hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve sağlık kaygısı düzeyleri. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 6(1), 19-29.
CR  - T.C Sağlık Bakanlığı, Faaliyet Raporu. Erişim Adresi: https://sgb.saglik.gov.tr/Eklenti/42666/0/2021-faaliyet-raporupdf.pdf
. Erişim Tarihi: 27.12.2022
CR  - Togo, F., Yoshizaki, T., Komatsu, T. (2017). Association between depressive symptoms and morningness-eveningness, sleep duration and rotating shift work in Japanese nurses. Chronobiology International, 34(3), 349–359. DOI: 10.1080/07420528.2016.1273942
CR  - Tuğut, N., Gölbaşı, Z. (2010). Cinsel Yaşam Kalitesi Ölçeği - Kadın Türkçe Versiyonunun geçerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Tıp Dergisi, 32, 172-180.
CR  - Yuan, SC., Chou, MC., Chen, CJ., Lin, YJ., Chen, MC., Liu, HH., et al. (2011). Influences of shift work on fatigue among nurses. J Nurs Manag, 19(3), 339-45.
UR  - https://doi.org/10.53490/egehemsire.1426539
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3687492
ER  -