TY  - JOUR
T1  - Orta Yaş Krizinin Gösterim Alanı Olarak Amerikan Güzeli Filmi: Ruh Sağlığı Bakış Açısıyla Bir Değerlendirme
AU  - Morsünbül, Ümit
PY  - 2024
DA  - August
Y2  - 2024
DO  - 10.51460/baebd.1442871
JF  - Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi
JO  - WAJES
PB  - Dokuz Eylül Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1308-8971
SP  - 819
EP  - 836
VL  - 15
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Orta yetişkinlik dönemi insan yaşamındaki en uzun gelişim evrelerinden biridir. Orta yaşa geçiş pek çok insan için zorlu olmakta ve bazı durumlarda orta yaş krizine dönüşebilmektedir. Orta yaş krizi, orta yetişkinlik dönemine geçilmesiyle birlikte bireylerin var olan rollerinden, yaşam amaçlarından ve yaşam yapılarından memnuniyetsizleri nedeniyle stresli ve zorlayıcı bir arayış dönemine girmesi olarak tanımlanabilmektedir. Orta yaş krizi bireylerin kaygı, depresyon, uyku bozuklukları, konsantrasyon sorunları, kişiler arası ilişkilerinde sorunlar yaşamalarına neden olabilmektedir. Bu çalışmada orta yaş krizi özelliklerinin değerlendirilmesi amacıyla sinema ve psikoloji alanlarının bakış açıları yan yana getirilmiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacı orta yaş krizi özelliklerinin yönetmenliği Sam Mendes tarafından yapılan Amerikan Güzeli filmi üzerinden incelenmesidir. Çalışmada nitel araştırma yöntemlerinden biri olan doküman incelemesi kullanılmıştır. Film analizi kariyer/meslek, sağlık, aile, ilişkiler, cinsellik, dünya görüşü ve kimlik kategorileri başlıkları altında yapılmıştır. Çalışmanın sonuçları Amerikan Güzeli filmi başkarakteri Lester’ın orta yaş krizini nerdeyse yaşamının tüm alanlarında deneyimlediğini göstermiştir. Sonuç olarak, orta yaş krizinin ruh sağlığı alanında çalışan uzmanlar tarafından bilinmesi, bu kriz esnasında zorluklar yaşayan danışanlarla çalışırken daha doğru müdahalelerde bulunmalarını sağlayabilir.
KW  - Orta Yaş Krizi
KW  - Amerikan Güzeli
KW  - Film Analizi
CR  - Berg-Cross, L., Jennings, P., & Baruch, R. (1990). Cinematherapy: Theory and application. Psychotherapy in Private Practice, 8(1), 135–156. https://doi.org/10.1300/J294v08n01_15
CR  - Crocetti, E., Rubini, M., & Meeus, W. (2008). Capturing the dynamics of identity formation in various ethnic groups: development and validation of a three-dimensional model. Journal of Adolescence, 31(2), 207-222. https://doi.org/10.1016/j.adolescence.2007.09.002
CR  - Çileli, M. (2000). Change in value orientations of Turkish youth from 1989 to 1995. Journal of Psychology, 134, 297-305. https://doi.org/10.1080/00223980009600869
CR  - Erikson, E. H. (1968). Identity: Youth and crisis. W.W. Norton.
CR  - Farrell, M. P., & Rosenberg, S. D. (1981). Men at midlife. Auburn House.
CR  - Gençöz, F. (2007). Psinema, Hekimler Yayın Birliği Yayınları, Ankara
CR  - Gençöz,  F. (2009). Sinema ve psikoloji. E-Sekans Dergisi, 1, 16-22.
CR  - Gençtan, E. (1998). Psikanaliz ve sonrası. Remzi Kitabevi.
CR  - Giuntella, O., McManus, S., Mujcic, R., Oswald, A. J., Powdthavee, N. & Tohamy, A. (2023). The midlife crisis. Economica, 90, 65-110. https://doi.org/10.1111/ecca.12452
CR  - Göregenli, M. (1995). Kültürümüz açısından bireycilik-toplulukçuluk eğilimleri: Bir başlangıç çalışması. Türk Psikoloji Dergisi, 10:1-14. https://doi.org/10.1501/Tarimbil_0000000862
CR  - Gramling, L. F. (2007). Women in young and mid-adulthood: Theory advancement and retroduction. Advances in Nursing Science, 30(2), 95-107. https://doi.org/10.1097/01.ANS.0000271101.49667.0c
CR  - Heyraud, J. K. (2000). American beauty. Directed by Sam Mendes. Psychological Perspectives, 40(1), 144-148. https://doi.org/10.1080/00332920008403382
CR  - Hiel, A. V., Mervielde, I. & De Fruyt, F. (2006). Stagnation and generativity: Structure, validity, and differential relationships with adaptive and maladaptive personality. Journal of Personality, 74(2), 543-574. https://doi.org/10.1111/j.1467-6494.2006.00384.x
CR  - Hofstede, G. (2001). Culture's consequences: Comparing values, behaviors, institutions, and organizations across nations. Sage
CR  - İnanç, B. & Yerlikaya, E. (2010). Kişilik kuramları. Pegem Akademi.
CR  - Jaques, E. (1965). Death and the midlife crisis. International Journal of Psychoanalysis, 46, 502 514.
CR  - Kağıtçıbaşı, Ç. (2005). Autonomy and relatedness in cultural context. Implications for self and family. Journal of Cross-Cultural Psychology, 36, 430-452. https://doi.org/10.1177/0022022105275959
CR  - Levinson, D. J., Darrow, C. N., Klein, E. B., Levinson, M. H., &  McKee, B. (1978). The seasons of a man’s life. Random House  Digital Inc.
CR  - Levinson, D. J. (1986). A conception of adult development. American Psychologist, 41(1), 3. https://doi.org/10.1037/0003-066X.41.1.3
CR  - McCrae, R. R. & Costa, P. T. (1990). Personality in adulthood. Guillford.
CR  - Morsünbül, Ü.  (2015). Bal, Süt ve Yumurta filmlerinin Erikson’un Psikososyal Gelişim Kuramı açısından değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 14:181-187.
CR  - Onur, B. (1997). Gelişim psikolojisi. İmge Kitabevi.
CR  - Petrov, N., Robinson, O. C. & Arnett, J. J. (2022). The Developmental Crisis Questionnaire (DCQ‑12): Psychometric development and validation. Journal of Adult Development, 29, 265-278. https://doi.org/10.1007/s10804-022-09403-w
CR  - Robinson, O. C., & Wright, G. R. (2013). The prevalence, types and  perceived outcomes of crisis episodes in early adulthood and midlife: A structured retrospective-autobiographical study. International Journal of Behavioral Development, 37(5), 407–416. https://doi.org/10.1177/0165025413492464
CR  - Santrock, J. W. (2012). Yaşam boyu gelişim (Çev. Ed. G. Yüksel).  Nobel Kitabevi.
CR  - Sharp C, Smith, J.V. & Cole, A. (2002). Cinematherapy: metaphorically promoting therapeutic change. Counseling Psychology Quarterly, 15(3), 269-276. https://doi.org/10.1080/09515070210140221
CR  - Super, D. E. (1980). A life-span, life-space approach to career development. Journal of Vocational Behavior, 16, 282–298. https://doi.org/10.1016/0001-8791(80)90056-1
CR  - Türkiye İstatistik Kurumu. (2024). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi sonuçları, 2023. Türkiye İstatistik Kurumu Haber Bülteni, Sayı 49684, Ankara.
CR  - Ulusoy, Y. (2020). Orta yaş dönemi bireylerin içinde bulundukları yaş dönemlerine ilişkin algılarının incelenmesi. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(74), 587-601. https://doi.org/10.17755/esosder.544967
CR  - Uzun, K. & Karataş, Z. (2021). Beliren ve orta yetişkinlik dönemindeki bireylerin minnettarlık ile ilgili görüşleri. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 23(3), 1235-1269. https://doi.org/10.16953/deusosbil.811831
CR  - Wedding, D. & Nıemıec, R.M. (2015). Sinema ve akıl sağlığı. Kaknüs Yayınları
CR  - Wethington, E. (2000). Expecting stress: Americans and the ‘midlife crisis’. Motivation and Emotion, 24, 85–103. https://doi.org/10.1023/A:1005611230993
CR  - Wethington, E., Kessler, R. C., & Pixley, J. E. (2004). Turning points  in adulthood. In O. G. Brim, C. D. Ryf, & R. C. Kessler (Eds.), How healthy are we? A national study of well-being at midlife (pp. 586–613). University of Chicago Press.
CR  - Whitbourne, S. K., Sneed, J. R., & Sayer, A. (2009). Psychosocial development from college through midlife: A 34-year sequential study. Developmental Psychology, 45, 1328-1340. https://doi.org/10.1037/a0016550
CR  - Yıldırım, A. & Şimşek,  H. (2006). Nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yüksel, M., Köse, N., & Bülbül Özen, Ö. (2023). Orta yetişkinlik dönemindeki öğretmenlerin öznel iyi oluşları ve iş doyumları arasındaki ilişkinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, 12(6), 745-757.
UR  - https://doi.org/10.51460/baebd.1442871
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3753762
ER  -