@article{article_1448836, title={Yeni Bir Güç Kaynağı Olarak Osmanlı Ticari İşletmelerinde Elektrik}, journal={Recent Period Turkish Studies}, pages={283–304}, year={2025}, DOI={10.26650/YTA2025-1448836}, author={Damlıbağ, Fatih}, keywords={lektrik, Ticari İşletmeler, Aydınlatma, Madencilik, Makineleşme}, abstract={19. Yüzyılın son çeyreğine kadar buhar enerjisi, ticari işletmeler için eldeki tek güç kaynağıydı. Fakat bu güç büyük miktarlarda yatırıma ihtiyaç duymaktaydı. Bu gereklilik ise makineleşmenin yaygınlaşmasını sınırlamaktaydı. Fakat elektrik motorlarının icadı durumu değiştirdi. Osmanlı Devleti’nde elektrik sağladığı kullanım kolaylıklarıyla, birçok ticari işletmenin dikkatini çekmiştir. Eski buhar gücüne göre elektrik, ticari işletmelere hem kullanım kolaylığı ve hem de daha düşük maliyet fırsatı sağlamaktadır. Elektrik motorları sayesinde görece küçük işletmeler de makineleşme kararı alabildiler. Bu makalede faaliyetlerinde elektrikten faydalanmak isteyen altı sektörden örnekler gösterilmiştir. Girişimciler bu yeni teknoloji için; madencilik, lojistik, kuyumculuk, ulaştırma, çırçır ve değirmencilikte yatırımlar yaptılar. Girişimciler, elektrik yatırımları ile iletişim imkânı, daha güvenli çalışma ortamı, enerji verimliliği, daha iyi aydınlatma, uygulama kolaylığı, azalan maliyet ve artan üretkenlik gibi yedi avantaja ulaşmak istediler. Osmanlı hükümetinin bu müteşebbislere yaklaşımına gelince, yetkililer taleplerini her zaman hevesle karşılamadılar. Gümrük görevlilerinin çoğu, ülkeye elektrikli aletlerin kabulü noktasında isteksizdi. Fakat yine de sonuçta, girişimcilerin talepleri çoğunlukla devlet tarafından kabul edildi. Bu taleplerin kontrolü için Osmanlı Devleti, hem her talebin amacının hem de o talepten sorumlu olan kişinin açıkça belirlenmesini istemiştir.}, number={47}, publisher={İstanbul Üniversitesi}