TY - JOUR T1 - Bağımlılık ile genişletilmiş benlik arasındaki ilişkiyi akıllı mobil telefonu üzerinden incelemek TT - Examining the relationship between addiction and extended self via smart mobile phone AU - Tan, Hakan PY - 2024 DA - December Y2 - 2024 DO - 10.31795/baunsobed.1449150 JF - Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi JO - BAUNSOBED PB - Balıkesir Üniversitesi WT - DergiPark SN - 1301-5265 SP - 507 EP - 524 VL - 27 IS - 52 LA - tr AB - Benlik, bireyin hem kendisiyle (ruhu, idi, egosu, süper egosu) hem sahip olduğu nesne ve imgelerle hem de toplumsal yapılarla olan iletişim, iş birliği, katılım, paylaşım ve etkileşim süreci içerisinde oluşmaktadır. Bireylerin sahip olduğu, özdeşleştiği, kimliğine ve benliğine kattığı nesne ve imgeler genişletilmiş benlik olarak açıklanmaktadır. Çalışma bağlamında akıllı mobil telefon bireylerin genişletilmiş benliğidir. Bağımlılık kavramı bireyin bir nesne, ürün ve imgeye önlenemez bir istek, ilgi ve arzuyla yönelmesi; kontrolünün altına girmesi, doymak bilmez bir iştah ile tüketmesi olarak açıklanmaktadır. Genişletilmiş Benlik düzeyleri yüksek bireylerin Akıllı Mobil Telefon Bağımlılığının boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Bu çalışma bireyin yaşamının merkezinde olan, genişletilmiş benliğin bir aracı ve nesnesi olan akıllı mobil telefonların bireyler için anlamı, deneyimlenen yapısını, bağımlılık kavramı ve olgusu çerçevesinde genişletmeyi amaçlamaktadır. Çalışmada iletişim ve sosyal bilimlerin araştırma, yöntem ve tekniklerinden kantitatif (nicel) araştırma yöntemi olan survey (tarama) kullanılmaktadır. Araştırmanın sonuçlarına göre Genişletilmiş Benlik düzeyi yüksek kişiler ile Akıllı Mobil Telefon Bağımlılığının Gündelik Yaşam Bozuklukları, Olumlu Beklenti, Yoksunluk Hissi, Sanal Yönelimli İlişki, Aşırı Kullanım ve Dayanma boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Çalışmanın bulgularına göre akıllı mobil telefon bireylerin hem genişletilmiş benliğidir hem de genişletilmiş benliği yüksek olan kişiler ile akıllı mobil telefon bağımlılığın boyutları arasında anlamlı bir ilişki bulunmaktadır. Araştırmanın hipotezleri kabul edilmiştir. Araştırmanın, akıllı mobil telefonunun, kişilerde yarattığı genişletilmiş benliği ve bağımlılığı incelemesi ve açıklaması açısından önemli olduğunu düşünmekteyiz. KW - Genişletilmiş benlik KW - Bağımlılık KW - Akıllı mobil telefon KW - Benlik N2 - The self is formed through the process of communication, cooperation, participation, sharing, and interaction between the individual and him/herself (soul, id, ego, superego), the objects and images he/she owns, and social structures. The objects and images that individuals own, identify with, and add to their identity and self are described as extended self. In the work context, the smartphone is the extended self of individuals. The concept of addiction is explained as the individual's tendency towards an object, product, or image with an irrepressible desire, interest, and desire, as well as taking it under control and consuming it with an insatiable appetite. There is a significant relationship between the dimensions of Smart Mobile Phone Addiction of individuals with high Extended Self levels. This study aims to expand the meaning and experienced structure of smart mobile phones, which are at the center of the individual's life and a tool and object of the extended self, within the framework of the concept and phenomenon of addiction. In the study, the survey, a quantitative research method from the research, methods, and techniques of communication and social sciences, is used. According to the results of the research, there is a significant relationship between people with high Extended Self levels and the Daily Life Disorders, Positive Expectation, Feeling of Deprivation, Virtual Oriented Relationship, Overuse, and Tolerance dimensions of Smart Mobile Phone Addiction. According to the findings of the study, smart mobile phones are both the extended self of individuals and there is a significant relationship between people with high extended self and the dimensions of smartphone addiction. The hypotheses of the research were accepted. We think that the research is important in terms of examining and explaining the extended self and addiction that smart mobile phones create in people. CR - Ada, S., & Tatlı, H. (2013). Akıllı telefon kullanımını etkileyen faktörler üzerine bir araştırma. Akademik Bilişim 2013 – 15. Akademik Bilişim Konferansı Bildirileri (23-25 Ocak 2013, Akdeniz Üniversitesi, Antalya), 177-182. CR - Aktaş, H., & Yılmaz, N. (2017). Üniversite gençlerinin yalnızlık ve utangaçlık unsurları açısından akıllı telefon bağımlılığı. International Journal of Social Sciences and Education Research, 3(1), 85-100. CR - Alkış, L. (2022). Dijital oyun bağımlılığı ve ölçülmesi, Tarhan, N. & Ünal, A. T. (Ed.). Metaverse, dijital oyun psikolojisi, (İçinde s: 93-106.), Der Yayınları. CR - Ahuvia, A. (2005). Beyond the extended self: loved objects and consumers’ identity narratives. Journal of Consumer Research, 32(1), 171–184. https://doi.org/10.1086/429607 CR - Aydoğan, E.(2023). “Edward Said: Hümanizmi evcilleştirmek”. Temaşa Erciyes Üniversitesi Felsefe Bölümü Dergisi, sy. 20: 297-312. https://doi.org/10.55256/temasa.1388450. CR - Ayluçtarhan, M. G. (2021). Sosyal medya bağımlılığı ve depresyon, Tarhan, N. & Ünal, A. T. (Ed.). Sosyal medya psikolojisi, (İçinde s: 179-194.), Der Yayınları. CR - Bal, E., & Balcı, Ş. (2020). Akıllı cep telefonu bağımlılığı: Kişilik özellikleri ve kullanım örüntülerinin etkinliği üzerine bir inceleme. Erciyes İletişim Dergisi, 7(1), 369-394. CR - Belk, R. (1988). Possessions and the extended self, Journal Of Consumer Research, Vol.15. September. pp: 139-168. CR - Belk. R. (1989). Extended Self and Extending Paradigmatic Perspective, Journal Of Consumer Research, Vol. 16. June. pp: 129-132. CR - Belk, R. (2013). Extended self in a digital world, Journal Of Consumer Research, Vol.40. No.3. October. pp: 477-500. CR - Berger, A. A. (2012). Kültür eleştirisi, kültürel kavramlarına giriş, (Emir, Ö. Çev.) Pinhan Yayıncılık. CR - Clayton, R. B., Leshner, G., & Almond, A. (2015). The Extended iself: The impact of iphone separation on cognition, emotion, and physiology. Journal of Computer-Mediated Communication, 20(2), 119–135. https://doi.org/10.1111/jcc4.12109 CR - Cohen, J. B. (1989). “ An over – Extended self?” Journal Of Consumer Research, Vol. 16. No. 1. pp: 125-128. CR - Cohen, L, J. (2017). A’dan z’ye psikoloji, (Doğan, M. Çev.), Say Yayınları. CR - Ertürk, Y. D. (2011). Sosyal psikoloji ders notları. İstanbul Üniversitesi İletişim Fakültesi. CR - Ertürk, Y. D. (2017). Davranışlarımız ve biz: Sosyal psikoloji bakışıyla kalabalık içinde ben olmak. Pozitif Yayınları. CR - Erzincanlı, Y., Taş, H. G., Akbulut, G., Buladi Çubukcu, B., vd. (2023). Üniversite öğrencilerinin akıllı telefon bağımlılık düzeylerinin belirli değişkenlere göre değerlendirilmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 11(1), 1330-1343. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.1221538 CR - Fromm, E. (2015). Sahip Olmak ya da olmak, (Arıtan, A. Çev.) İstanbul Say Yayınları. (Özgün adı: To Have or To Be). CR - Günlü, A., & Uz Baş, A. (2020). Genişletilmiş benlik kuramı bağlamında nomofobi. İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(5), 3853-3873. https://doi.org/10.15869/itobiad.778313 CR - Güney, S. (2012). Sosyal psikoloji, Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. CR - Heersmink, R. (2020). Varieties of the extended self. Consciousness and Cognition, 85, 103001. https://doi.org/10.1016/j.concog.2020.103001 CR - Jain, V., Belk, R.W., Ambika, A. and Pathak-Shelat,M. (2021), Narratives selves in the digital world: An empirical investigation, Journal of Consumer Behaviour, Vol. 20 No. 2, pp. 368-380. CR - James, W. (2021). Bilinç akışı: Zihin ve deneyim, (Türer, C., Yılmaz, R., & Durmaz, N. Çev.), Fol Kitap. CR - Kağıtçıbaşı, Ç. & Cemalcılar, Z. (2015). Dünden bugüne insan ve insanlar, sosyal psikolojiye giriş. Evrim Yayınevi. CR - Kılıç, S. (2013). Örnekleme yöntemleri. Journal of Mood Disorders, 3(1), 44-6. https://doi.org/10.5455/jmood.20130325011730 CR - Kırnık, D., Susam, E., & Özbek, R. (2019). Öğretmen adaylarının internet bağımlılık düzeyi. İnönü Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 20(3), 976-986. https://doi.org/10.17679/inuefd.610723 CR - Kumcağız, H., Terzi, Ö., Koç, B., Terzi, M. (2020). Üniversite öğrencilerinde akıllı telefon bağımlılığı.İnsan Ve Toplum Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 9(1), 13-39. https://doi.org/10.15869/itobiad.629737 CR - Kuss, D. J., & Griffits, M. D. (2020). Psikoterapide internet bağımlılığı, (Koruyucu, A. Çev.), Ayrıntı Yayınları. CR - Küçükesmen, E., Şimşek, A., & Türkoğlu, M. E. (2023). Dijital yerli(ler) yönetici adaylarının sosyal medya bağımlılık düzeyleri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 28(2), 155-179. CR - Kwon, M., Lee J-Y., Won W-Y., Park, J-W., Min J-A., vd. (2013). Development and validation of a smartfhone a scale –SAS., PloS ONE 8 (2): e56936.doi:10.1371/journal.pone.0056936 CR - Manolică, A., Cluci, M., & Roman, T. (2021). The consumer explained through the extended-self. Ovidius University Annals: Economic Sciences Series, 1, 572–581. https://ideas.repec.org/a/ovi/oviste/vxxiy2021i1p572-581.html CR - Marx, K. (1986). Kapital: Birinci cilt, (Bilgi, A. Çev.) Arpaz Matbaası. CR - McLuhan, M. & Powers, B. R. (1992). The global village, Oxford University Press. CR - Mirbabaie, M., Stieglitz, S., Brünker, F., Hofeditz, L., Roß, B., & Frick, N. R. J. (2020). Understanding collaboration with virtual assistants – The role of social ıdentity and the extended self. Business & Information Systems Engineering, 63(1), 21–37. https://doi.org/10.1007/s12599-020-00672-x CR - Myers, D. & Dewall, N. (2017). Psikoloji, (Batıgün, A, D. Çev.), Palme Yayıncılık. CR - Olson, E. T. (2011). The extended self. Minds and machines, 21(4), 481–495. https://doi.org/10.1007/s11023-011-9258-7 CR - Ögel, K. (2020). İnternet Bağımlılığı: İnternetin Psikolojisini anlamak ve bağımlılıkla başa çıkmak, Türkiye İş Bankası Yayınları. CR - Özer, S. (2014). Genişletilmiş benlik teorisi (The Extented Self Theory), Yağcı, İ. M ve Çabuk, S. (Ed.) Pazarlama Teorileri, (İçinde s: 418-455), MediaCat Kitapları. CR - Rabbanee, F. K., Roy, R., Roy, S. K., & Sobh, R. (2023). Consumers digital self-extension and pro-brand social media engagement – the role of culture. European Journal of Marketing, 57(9), 2199–2236. https://doi.org/10.1108/ejm-01-2022-0074 CR - Said, E. W. (2021). Şarkiyatçılık: Batı’nın şark anlayışı, (Yıldırım, B. Çev.), Metis Yayınları. CR - Sheth, J. N., & Solomón, M. R. (2014). Extending the extended self in a digital world. Journal of Marketing Theory and Practice, 22(2), 123–132. https://doi.org/10.2753/mtp1069-6679220201 CR - Sivadas, E. & Venkatesh, R. (1995). An examination of ındividual and object-spesific ınfluence on the extended self and ıts relation to attachment and satisfaction, Advances in Consumer Research. Vol. 22. pp: 406-412. CR - Solomon, M. & Wood, N. (2009), Introduction: Virtual social identity, welcome to the metaverse, in Wood, N. and Solomon, M. (Eds), Virtual Social Identity and Consumer Behavior, M.E. Sharpe, Armonk, NY, pp. 7-15. CR - Şafak, Z. (2014). Edward Said’in şarkiyatçılık eseri çerçevesinde postkolonyalizm’e bir bakış. Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 16(2), 355-367. CR - Şata, M, Çelik, İ., Ertürk, Z. & Taş, U. E. (2016). Akıllı telefon bağımlığı ölçeği’nin (ATBÖ) Türk lise öğrencileri için uyarlama çalışması. Eğitimde ve Psikolojide Ölçme ve Değerlendirme Dergisi. 7 (1), 156-169. CR - Tan, H. (2017). To examine reasons of social media usage through personal and brand image management, , İstanbul Aydın Üniversitesi, Communication and Technology Congress 2017 (Kasım), CTC Conference Proceedings Book Publiser; ISSN: 978-88-87729-44-3, Web of Science. DOI:10.7456/ctc_2017_08. Pp: 105-115. CR - Tan, H. (2019). Kişisel ve marka imaj yönetiminin sosyal medya dönüşümü (Yayımlanmamış Doktora Tezi). İstanbul Aydın Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü. CR - Tan, H. (2020). Digital cynicism, Karadag, G. (Ed.), Digital Diseases: Symptoms of the Internet Era, (İçinde), Peter Lang Publishing. CR - Tarhan, N. & Nurmedov, S. (2020). Bağımlılık, Timaş Yayınları. CR - Tian, K., & Belk, R. W. (2005). Extended self and possessions in the workplace. Journal of Consumer Research, 32(2), 297–310. https://doi.org/10.1086/432239 CR - Tiryaki, S. (2015). Sosyal medya ve facebook bağımlılığı, Literatürk Akademik. CR - Wong, P., Hogg, M. K., & Vanharanta, M. (2012). Consumption narratives of extended possessions and the extended self. Journal of Marketing Management, 28(7–8), 936–954. https://doi.org/10.1080/0267257x.2012.698632 CR - Yengin, D. & Bayındır, A. (2019). «Dijital bağ(ım)lı», Karadağ, G. (Ed.) Dijital Hastalıklar, (İçinde s: 85-117.), Der Yayınevi. UR - https://doi.org/10.31795/baunsobed.1449150 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3781428 ER -