@article{article_1452679, title={İstanbul Arkeoloji Müzeleri Eski Şark Eserleri Müzesindeki Nabatîler Dönemi 7664 Envanter Numaralı Güneş Saati Üzerine Bir Değerlendirme}, journal={Art-Sanat}, pages={1–30}, year={2025}, DOI={10.26650/artsanat.2025.24.0018}, author={Oğuzhan, İbrahim and Temir, Hakan}, keywords={İstanbul Arkeoloji Müzeleri, Eski Şark Eserleri Müzesi, Nabatîler, Romalılar, Medâin-i Sâlih, Güneş Saati}, abstract={Zamanın ölçülmesi, toplumsal düzenin sağlanması ve günlük yaşamın organize edilmesi açısından insanlık tarihi boyunca temel bir gereklilik olmuştur. Arkeolojik ve yazılı kaynaklar, Antik Dönem medeniyetlerinin bu ihtiyacı karşılamak amacıyla çeşitli zaman ölçüm araçları geliştirdiklerini göstermektedir. Bu bağlamda, Güneş’in gökyüzündeki konumuna bağlı olarak bir gölge milinin (gnomon) oluşturduğu gölgenin konumunu esas alan güneş saatleri, bilinen en eski kronometrik araçlar arasında yer almaktadır. Genellikle taştan imal edilen güneş saatleri dayanıklılıkları, uzun ömürlü kullanımları ve pratik olmaları sebebiyle tercih edilmiştir. Günümüzdeki saatlerin atası olarak da değerlendirilebilecek güneş saatleri, zamanı ölçmek için kullanılan en eski araçlardan biridir ve medeniyetlerin zaman kavramını anlamasında büyük rol oynamıştır. Bu çalışmada, Medâin-i Sâlih’te (Suudi Arabistan) keşfedilen ve İstanbul Arkeoloji Müzeleri Eski Şark Eserleri Müzesinde sergilenen 7664 (EŞEM) envanter numaralı Nabatî güneş saati incelenmiştir. Öncelikle Medâin-i Sâlih bölgesinin Antik Çağ’daki konumu, Roma’yla ilişkisi ve Batılı bilim insanlarının buraya yaptıkları seyahatler ele alınmıştır. Diğer yandan bahse konu güneş saatinin Nabatîlere aidiyeti mevzusu çözümlenmiştir. Güneş saatinin tipik Helen-Roma kadranı olması münasebetiyle Medâin-i Sâlih’e ithal olarak gelip gelmediği, Nabatî-Roma uygarlıkları arasında gerçekleşen bilgi ve teknoloji aktarımının imkânı çerçevesinde tartışılmıştır. Daha sonra saatin alt kısmında bulunan Aramice yazıt tahlil edilmiştir. Son bölümde ise Nabatîlerin astronomi, matematik, geometri ve coğrafya gibi ilimlerde ne kadar ileri oldukları, ilgili güneş saatinin çalışma prensipleri özelinde analiz edilmiştir.}, number={24}, publisher={İstanbul Üniversitesi}