TY - JOUR T1 - Humik maddelerin sahil çamı fidanlarının büyüme ve toprak özellikleri üzerine etkisi (İzmit Orman Fidanlığı Örneği) TT - The effect of humic substances on the growth and soil properties of maritime pine saplings (Izmit Forest Nursery Example) AU - Yavuz, Zühal AU - Tuğrul, Dilek AU - Özbay, Selin AU - Çüçen, Muhsin Göksel PY - 2024 DA - December Y2 - 2024 DO - 10.17568/ogmoad.1455868 JF - Ormancılık Araştırma Dergisi JO - Forest PB - Orman Genel Müdürlüğü WT - DergiPark SN - 2149-0783 SP - 112 EP - 121 VL - 11 IS - 2 LA - tr AB - Bu çalışmada, 1+0 yaşlı sahil çamı (Pinus pinaster Ait.) fidanlarına artan dozlarda verilen humik maddelerin, fidanların gelişimleri, beslenme durumları ve toprak özellikleri üzerine etkisi araştırılmıştır. İzmit-Kerpe orijinli tohumların kullanıldığı araştırma İzmit Orman Fidanlığında rastlantı parselleri deneme desenine göre üç tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Leonardit, metrekareye 30-60-100-150 g, leonarditten üretilen sıvı humik asit ve mineralli humik asit 30-60-100-150 ml dozlarında uygulanmıştır. Leonardit serpilerek, humik asit ve mineralli humik asit sulandırılarak topraktan verilmiştir. Fidanların morfolojik özelliklerini belirlemek için fidan boyu (FB), kök boğazı çapı (KBÇ), gürbüzlük indisi (Gİ) ve Dickson kalite indeksi (DKİ) belirlenmiş, veriler varyans analizi ve Duncan testi ile değerlendirilmiştir. Humik maddelerin kullanımıyla fidan boy ve çap değerleri kontrole göre belirgin bir artış göstermiştir. Fidanların gövde ve köklerinde belirlenen besin element miktarları (ppm) ve toprak özellikleri üzerine işlemlerin etkisi farklı düzeylerde gerçekleşmiştir. KW - : Fidan boyu ve kök boğazı çapı KW - fidan kalitesi KW - besin elementleri KW - toprak özellikleri N2 - In this study, the effects of humic substances given in increasing doses to 1+0-year-old maritime pine (Pinus pinaster Ait.) saplings on their development, nutritional status, and soil properties were investigated. The research, which used seeds originating from the Izmit-Kerpe, was carried out in Izmit Forest Nursery using a randomized block design with three replications. Leonardite was applied in doses of 30, 60, 100, and 150 grams per square meter, while liquid humic acid and mineral humic acid derived from leonardite were applied in doses of 30, 60, 100, and 150 milliliters. Humic acid and mineral humic acid were diluted and applied to the soil, while leonardite was applied by sprinkling. To determine the morphological characteristics of the saplings, sapling height (SH), root collar diameter (RCD), robustness index (RI), and Dickson quality index (DQI) were determined, and the data were evaluated using analysis of variance and Duncan test. The use of humic substances resulted in a significant increase in sapling height and diameter compared to the control. The treatments had varying effects on the nutrient element amounts (ppm) in the trunks and roots of the saplings as well as on the soil properties. CR - Akman, Y., 1990. İklim ve biyoiklim (1. Basım). Ankara: Palme Yayınları. CR - Alagöz, Z., Yılmaz, E., Öktüren, F., 2006. Organik materyal ilavesinin bazı fiziksel ve kimyasal toprak özellikleri üzerine etkileri. Akdeniz Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19(2): 245-254 CR - Apholo, P.J., Rikala, R., 2003. Field performance of silver-birch planting-stock grown at different spacing and in containers of different volume. New Forests 25(2): 93–108 CR - Aslan, S., 1986. Kazdağı Göknarı (Abies equitrojani Aschers et Sinten)’nın Fidanlık Tekniği Üzerine Çalışmalar. Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No:157, Ankara CR - Ayrancı, A., Öner, M. N., 2019. Farklı orijinli Toros sediri (Cedrus libani A. Rich) tohumlarında bazı ön işlemlerin çimlenmeye etkisi. Anadolu Orman Araştırmaları Dergisi, 5(1), 61-70. CR - Bouyoucos, GJ., 1962. Toprakların parçacık boyutu analizlerini yapmak için geliştirilmiş hidrometre yöntemi 1. Agronomy dergisi, 54(5), 464-465. CR - Cleary, B.D., Greaves, R.R., 1979. Fidan. (Çeviren: Eyüboğlu, A.K.) Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(2): 3167, Ankara CR - Çeler, E., 2013. Çıplak Köklü Sarıçam ve Karaçam Fidanı Morfolojik Kalite Özelliklerine Leonarditin Etkileri.. Kastamonu Üniv. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek lisans Tezi. Kastamonu CR - Çetiner, Ş., 1997. Ordu-Gölköy yöresindeki diri örtü temizliği ve toprak işleme çalışmalarında mekanizasyon olanaklarının araştırılması. KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans tezi, Trabzon CR - Demir, M., Noyan, Ö. F., Oğuz, İ., 2012. Leonardit kullanımı ile birlikte azaltılmış azotlu gübre uygulamalarının bitki verim ve toprak özellikleri üzerine etkileri. Sakarya Üniversitesi Fen Edebiyat Dergisi, 14(1): 445-455 CR - Dickson, A., Leaf, A.L., Hosner, J.F., 1960. Quality appraisal of white spruce and white pine seedling stock in nurseries. Forestry Chronicle, 36(1):10-13 CR - Dönmez, F., 2018. Ultrasonik Ses Dalgası Uygulamalarının Ispanak Tohumlarında Çimlenme ve Çıkış Üzerine Etkileri. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi (Basılmamış) CR - Engin, V.T, Cöcen, E.İ., 2012. Leonardit ve humik maddeler. MT Bilimsel Sayı: 2: 13.20 CR - Ergönül, U., 2011. Ayçiçeği (Helianthus annuus L.) Çeşitlerine Uygulanan Humik Asit ve Leonarditin Verim, Verim Öğeleri Üzerine Etkileri. Ankara Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek Lisans Tezi. Ankara CR - Genç, M., 1992. Doğu Ladini (Picea orientalis (L.) Link) Fidanlarına Ait Bazı Morfolojik ve Fizyolojik Özelliklerle Dikim Başarısı Arasındaki İlişkiler. KTÜ, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora tezi, Trabzon CR - Gürlevik, N., Mercan, M., 2017. Azotlu ve kükürtlü gübrelemenin çıplak köklü Toros sediri (Cedrus Libani A. Rich) fidanlarının gelişimi üzerine etkileri. Türkiye Ormancılık Dergisi, 18(1): 21-29 CR - Kacar, B., 1993. Bitki ve Toprağın Kimyasal Analizleri III. Toprak Analizleri. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi. Eğitim, Araştırma ve Geliştirme Vakfı Yayın No:3.Ankara CR - Kuzugüdenli, E., 2020. Tohuma ait Bazı Önişlemlerin Karaçamın Çimlenme Özellikleri Üzerindeki Etkisi. U. Sevilmiş (Ed.), Tarım ve Hayvancılıkta Yapılan Çalışmalar ve Güncel Değişimler içinde (321-342. ss.). Ankara; Türkiye: İKSAD Yayınevi. CR - Manas, P., Castro, E., Heras, J., 2009. Quality of maritime pine (Pinus Pinaster) seedlings using waste materials as nursery growing media. New Forests, 37(3): 295-311 CR - MGM, 2019. Meteoroloji Genel Müdürlüğü, Kocaeli ili meteorolojik verileri, Kocaeli CR - Öküzcüoğlu, S., 2019. Leonardit Kullanımının Toprak Kriterlerine Etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek lisans tezi, Manisa CR - Özyazıcı, G., Özdemir, O., Özyazıcı, M. A., Üstün, G. Y., 2010. Bazı Organik Materyallerin ve Toprak Düzenleyicilerin Organik Fındık Yetiştiriciliğinde Verim ve Toprak Özellikleri Üzerine Etkileri, Türkiye IV. Organik Tarım Sempozyumu, 28 Haziran-1 Temmuz, Erzurum CR - Şengüler, İ., 2015. Leonardit: Özellikleri, önemi ve ekonomik değeri, MTA Doğal Kaynaklar ve Ekonomi Bülteni, sayı: 19:101-106 CR - Thompson, B.E., 1985. Seedling Morphological Evaluation: What You Can Tell By Looking, In: Evaluating Seedling Quality: Principles, Procedures, and Predictive Ability of Major Tests. (Duryea, M.L.: edt.), Workshop Proceedings. Oregon State University, Corvallis, s55–71. ISBN 0-87437-000-0 CR - TS 2265/Şubat 1988. İğne Yapraklı Ağaç Fidanları Standardı., Ankara CR - TS 8335 ISO 10693, 1996. Toprak Kalitesi-Karbonat Muhtevası Tayini- Volumetrik Metot CR - TS 8336, 1990. Toprakta Organik Madde Tayini CR - TS 8338, 1990. Toprakta Fosfor Tayini (Modifiye Bray ve Kurtz No. 1 Metodu) CR - TS 8340/Nisan 1990. Toprakta Fosfor Tayini (Olsen ve Ark. Metodu). CR - TS ISO 10390, 2013. Toprak Kalitesi- Ph Tayini. (Yerine Geçen: TS ISO 10390 :2021; Ziyaret tarihi: 22.03.2024) CR - TS ISO 11265, 1996. Toprak Kalitesi- Elektriksel Öziletkenlik Tayini CR - Tunçtaner, K., Tulukçu, M., Toplu, F., 1985. Kuzey Amerika Karakavaklarının (Populus deltoides Bartr.) Marmara ve Ege Bölgelerine En Uygun Orijinlerinin Seçimi Üzerine Araştırmalar. Kavak ve Hızlı Gelişen Yabancı Tür Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü, Yıllık Bülten 21: 1-42, İzmit CR - Ürgenç, S., 1998. Ağaçlandırma Tekniği. İ.Ü Orman Fakültesi, İ.Ü Rektörlük Yayın No: 3994, Orman Fakültesi Yayın No: 441, Emek Matbaacılık, İstanbul. 600 s. CR - Yahyaoğlu, Z., Genç, M., 2007. Fidan Standardizasyonu: Standart Fidan Yetiştirmenin Biyolojik ve Teknik Esasları. Süleyman Demirel Üniversitesi Yayın No: 75, Isparta, s3-11 CR - Yıldız, K.Y., 2019. Farklı Dozda Uygulanan Leonardit ve Vermicompostun Yaprağı Yenen Sebzelerde (Marul ve Ispanak) Verim ve Kalite Kriterlerine Etkisi. Manisa Celal Bayar Üniversitesi. Fen Bilimleri Enstitüsü. Yüksek lisans tezi, Manisa UR - https://doi.org/10.17568/ogmoad.1455868 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3808347 ER -