TY - JOUR T1 - Alman Federal Mahkemesi’nin Yabancı Hakem Kararının Üçüncü Kişilere Karşı Tenfizi Talebinin Reddine İlişkin 9 Mart 2023 Tarihli Kararı ve Güncel Gelişmeler Işığında Tahkim Anlaşmasına Uygulanacak Hukuk TT - The Law Applicable to Arbitration Agreements in Light of the Decision of the German Federal Court Dated 9 March 2023 on the Refusal to Enforce A Foreign Arbitral Award Against Third Parties and Recent Developments AU - Şit Köşgeroğlu, Banu PY - 2025 DA - March Y2 - 2024 DO - 10.26650/ppil.2024.44.2.1470988 JF - Public and Private International Law Bulletin JO - PPIL PB - İstanbul Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2651-5377 SP - 517 EP - 551 VL - 44 IS - 2 LA - tr AB - Bu çalışmada tahkim anlaşmasına uygulanacak hukukun belirlenmesi bakımından zımnî hukuk seçimi ve esas sözleşmeye uygulanacak hukukun rolü ele almaktadır. Son dönemde çeşitli hukuk düzenlerinde yüksek mahkemeler bu konuya ilişkin olarak birbirinden farklı eğilimler göstermiştir. Alman Federal Mahkemesi tarafından 9 Mart 2023 tarihinde verilen bir karar bu anlamda dikkat çekicidir. Kararda tahkim anlaşmasına uygulanacak hukukun zımnen seçildiği kabul edilmiş olup, benzer kararlar İngiliz Yüksek Mahkemesi tarafından da daha önce verilmiştir. Diğer bazı hukuk düzenlerinde de zımnî hukuk seçimi ve/veya en sıkı ilişkili hukuk değerlendirmeleri yapılarak tahkim anlaşmasına uygulanacak hukukun belirlendiği görülmektedir. Son dönemde İngiliz Hukuk Komisyonu tarafından zımnî hukuk seçimini bertaraf eden bir yasa değişikliği önerisi getirilmiş olması, bu konuda hukukî kesinliğin öne çıkarılması gerektiğini ortaya koymaktadır. KW - Tahkim anlaşmasına uygulanacak hukuk KW - tahkim anlaşmasının üçüncü kişilere teşmili KW - grup şirketler KW - zımnî hukuk seçimi N2 - This study covers the implied choice of law and the role of the law applicable to the main contract in determining the law to be applied to the arbitration agreement. Recently, high courts in various legal systems have shown different tendencies regarding this issue. A decision made by the German Federal Court on March 9, 2023 is remarkable in this sense. In the decision, it was accepted that the law applicable to the arbitration agreement was implicitly chosen, and the English Supreme Court previously gave similar decisions. In some other legal systems, it is observed that the law applicable to the arbitration agreement is determined by making implied choice of law and/or the most closely connected law evaluations. The fact that the English Law Commission has recently proposed a law change that eliminates the implied choice of law reveals that legal certainty should be emphasized in this regard. CR - Akıncı, Z., Milletlerarası Tahkim, B. 5 (İstanbul 2020). google scholar CR - Avşar, M., Milletlerarası Usul Hukukunda Mahkemelerin Yetkisinin Belirlenmesinde Tarafların İrade Serbestisi (İstanbul 2021). google scholar CR - Aydın, E.: “Yabancı Bir Devletin Tahkim Yeri Olarak Kararlaştırıldığı Hallerde Tahkim Anlaşmasının Geçerliliğine İlişkin Türk Mahkemelerinin Yapacağı İnceleme ve Uygulanacak Hukuk” (2019) 39(1) Public and Private International Law Bulletin 33-61. google scholar CR - Bayata Canyaş, A., “Roma I Tüzüğü ile Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun Uyarınca Sözleşmeden Doğan Borç İlişkilerinde Örtülü Hukuk Seçimi” (2011) 1(1) HÜHFD 110-121. google scholar CR - Born, G., International Commercial Arbitration 3rd ed. (Kluwer Law International 2020). google scholar CR - Chan, D./Teo, J. Y., “Ascertaining the Proper Law of an Arbitration Agreement: The Artificiality of Inferring Intention When There is None” (2020) 37(5) Journal of Int’l Arb. 635-648. google scholar CR - Czernich, D., “The Law Applicable to the Arbitration Agreement” (2015) Austrian Yearbook of International Arbitration 73-86. google scholar CR - Demirkol, B., Milletlerarası Yetki Anlaşmaları (İstanbul 2018). google scholar CR - Esen E., “Yetkili Kılınan Tahkim Kurumunun Mevcut veya Belirli Olmadığı Tahkim Anlaşmalarının Geçerliliği” (2017) UTTDER 75-148. google scholar CR - Girsberger, D./Voser, N., International Arbitration: Comparative and Swiss Perspectives, 3rd ed. (Zürih 2016). google scholar CR - Hay, S., “The Breakdown of the International Commercial Arbitration System: The Kabab-Ji Case” (2023) 14 Arbitration Law Review 1-16. google scholar CR - Karrer, P., “The Law Applicable to the Arbitration Agreement” (2014) 26 Singapore Academy of Law Journal 849-873. google scholar CR - Ling, A., “Neither express nor implied: Rethinking governing law of the arbitration agreement” (2023) Arb. Int’l 401-424. google scholar CR - Mario Giuliano and Paul Lagarde, Report on the Convention on the law applicable to contractual obligations, 1980, OJ C 282/17 (Giuliano-Lagarde Report). google scholar CR - Moses, M.L., “A New Framework: Choosing the Proper Law of the Arbitration Agreement Based on the Issue to be Decided” Arbitration, Contracts and International Trade Law, Essays in Honor of Giorgio Bernini (Milano 2021) 533-568. google scholar CR - Nazzini, R., “The Law Applicable to the Arbitration Agreement: Towards Transnational Principles” (2016) 63(3) ICLQ 681-703. google scholar CR - Özdemir Kocasakal, H., “Sözleşmelere Uygulanacak Hukukun MÖHUK m.24 Çerçevesinde Tespiti ve Üçüncü Devletin Doğrudan Uygulanan Kuralları” (2010) 30(1-2) MHB 2010 27-62. google scholar CR - Plavec, K., “The Law Applicable to the Interpretation of Arbitration Agreements Revisited” (2020) University of Vienna Law Review 82-127. google scholar CR - Redfern, A./Hunter, M., Redfern and Hunter on International Arbitration, 6th ed. (Oxford 2015). google scholar CR - Rubino-Sammartano, M., International Arbitration - Law and Practice, 3rd ed. (New York 2014). google scholar CR - Sarıöz Büyükalp, A. İ., “Uluslararası Tahkimde “Tahkim Anlaşmasının Hükümsüz, Tesirsiz veya İcrasının İmkânsız Olması” Kavramları” (2015) DÜHFD Prof. Dr. Hakan Pekcanıtez’e Armağan 2015-2061. google scholar CR - Schrerer, M./Jensen, O., “The Law Governing Arbitration Agreement: A Comparative Analysis of the United Kingdom Supreme Court’s Decision in Enka v. Chubb” (2021) IPRax 177-187. google scholar CR - Schrerer, M./Jensen, O., “Towards a Harmonized Theory of the Law Governing the Arbitration Agreement” (2021) 10(1) Indian Journal of Arbitration Law 4. google scholar CR - Şanlı, C./Esen, E./Ataman-Figânmeşe, İ., Milletlerarası Özel Hukuk, B. 10 (İstanbul 2023). google scholar CR - Tekin, S. E., Milletlerarası Tahkim Hukukunda Tahkim Anlaşmasının Esastan Geçerliliğine Uygulanacak Hukuk (İstanbul 2019). google scholar CR - Ulusu, A. E., “Tahkim Anlaşmasına Uygulanacak Hukukun Tespitinde Zımni Hukuk Seçimi ve Tahkim Anlaşmasının Bağımsızlığı Prensibi” Tahkim ve Uygulanacak Hukuk (Ed. Ziya Akıncı/ Berk Demirkol) (İstanbul 2021) 31-70. google scholar UR - https://doi.org/10.26650/ppil.2024.44.2.1470988 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3874030 ER -