TY  - JOUR
T1  - Bingöl Kent Merkezinde Açık ve Yeşil Alanlar Konusunda Halkın Yaklaşımlarının Belirlenmesi
TT  - Determining People's Approaches to Open and Green Spaces: The Case of Bingöl
AU  - Dağ, Veysel
AU  - Mansuroğlu, Sibel
AU  - Kösa, Selma
PY  - 2024
DA  - December
Y2  - 2024
DO  - 10.53433/yyufbed.1483562
JF  - Yüzüncü Yıl Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi
JO  - YYUFBED
PB  - Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 1300-5413
SP  - 998
EP  - 1011
VL  - 29
IS  - 3
LA  - tr
AB  - Kentsel açık ve yeşil alanlar insanların fiziksel ve ruhsal sağlığını geliştirme, kentsel estetiği iyileştirme, boş zaman ve eğlence için alanlar sağlama ve bireyler arasında etkileşimi destekleme gibi işlevlere sahiptir. Kentlerdeki açık ve yeşil alanların (parklar, ormanlık alanlar, bahçeler, yeşil yollar vb.) değeri, kent yöneticileri ve sakinleri tarafından genel anlamda bilinmekle birlikte, ülkemizde bu alanlara verilen önem oldukça sınırlıdır. Kentsel açık ve yeşil alanların oluşturulmasında ve kalitesindeki yetersizlikler ile sürdürülebilirliğine ilişkin kaygılar, kentlere olan yoğun göç sonucu kentsel alanların kontrolsüz büyümesi, hızlı betonlaşma, kentlerde büyümeye bağlı çöküş sorunlarını ortaya çıkarmaktadır. Yakın gelecekte bu sorunların daha da artacağı düşünüldüğünde yaşanabilir kentler yaratma açısından açık ve yeşil alanların varlığı önem kazanmaktadır. Konuyla ilgili çeşitli çalışmalar kentlerde açık ve yeşil alan varlığı yanında kalitesinin de değerlendirilmesinin gerekliliğine işaret etmektedir. Bu çalışmada kentlerde açık ve yeşil alanların planlama ve tasarım çalışmalarında, bu alanları kullanan halkın görüşlerinin saptanması ve elde edilen verilerin söz konusu çalışmalarda ve uygulamada kullanılmasının önemi vurgulanmıştır. Açık ve yeşil alanların bulunduğu yörenin doğal ve kültürel özellikleri ile kent halkının görüş ve taleplerine göre şekillenmesi amacıyla, Doğu Anadolu Bölgesinde önemi gün geçtikçe artan ve kentsel dönüşüm çalışmaları devam eden Bingöl kent merkezinde yaşayanların açık ve yeşil alan gereksiniminin belirlenmesi için bir anket çalışması yapılmıştır. Çalışma sonucunda halkın kentteki açık ve yeşil alanları nitelik ve nicelik açısından yetersiz bulduğu, bu alanlara yeterli önemin verilmediği ve kentsel açık ve yeşil alanların artırılmasına yönelik taleplerinin olduğu saptanmış, sorunlara yönelik bazı öneriler geliştirilmiştir.
KW  - Açık ve yeşil alan
KW  - Bingöl
KW  - Kentleşme
N2  - Urban open and green spaces have functions such as improving people's physical and mental health, improving urban aesthetics, providing areas for leisure and recreation, and supporting interaction between individuals. Although the value of open and green areas (parks, woodlands, gardens, greenways) in cities is generally recognised by city administrators and residents, the importance given to these areas in our country is limited. Concerns about the creation, quality, and sustainability of open and green urban areas reveal the problems of uncontrolled growth due to intense migration to cities, rapid concretion, and collapse due to city growth. Considering that these problems will increase soon, the presence of open and green areas gains importance in creating livable cities. Various studies have been carried out on creating livable cities and pointed to the necessity of evaluating the quality and presence of open and green spaces in cities. This study emphasises the importance of determining the opinions of the people who use these areas in the planning and design studies of open and green areas in cities and using the data obtained in these studies and practices. In order to shape open and green areas according to the natural and cultural characteristics of the region and the opinions and demands of the city people, a survey was conducted to determine the open and green area needs of the people living in Bingöl city centre, which is becoming increasingly important in the Eastern Anatolia Region and urban transformation works are continuing. As a result of the study, it was determined that the people find the open and green areas in the city insufficient in terms of quality and quantity, that these areas are not given enough importance and that they have demands for increasing urban open and green areas, and some suggestions were developed for the problems.
CR  - Atalay, İ. (1983). Türkiye vejetasyon coğrafyasına giriş (1. Baskı). Ege Üniversitesi, İzmir.
CR  - Arıbaş, N. N. (2013). Kamuda stratejik planlamanın “katılımcılık” boyutu. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 4(1), 80-100.
CR  - Barton, J., & Pretty, J. (2010). What is the best dose of nature and green exercise for improving mental health? A multi-study analysis. Environmental Science & Technology, 44(10), 3947-3955. https://doi.org/10.1021/es903183r
CR  - Baş, T. (2003). Anket: anket nasıl hazırlanır?: Anket nasıl uygulanır?. Seçkin yayıncılık.
CR  - Bayraktar, A. (1973). İzmir şehrinin imarında peyzaj mimarisi ile ilgili problemler ve prensiplerin tespiti. Yalova Bahçe Kültürleri Araştırma ve Eğitim Merkezi, Yayın No: 33, Birlik Matbaası, Bornova, İzmir.
CR  - Berry, B. J. (2008). Urbanisation. In Marzluff J. M. et al. (eds) Urban Ecology. Springer, Boston, MA. https://doi.org/10.1007/978-0-387-73412-5_3
CR  - Dağ, V. (2022). Sürdürülebilir ulaşımda bisiklet yolu ağı oluşturulması için bir yöntem önerisi: Denizli kenti örneği. Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Antalya.
CR  - James, P., Tzoulas, K., Adams, M. D., Barber, A., Box, J., Breuste, J., Elmqvist, T., Frith, M., Gordon, C., Greening, K. L., Handley, J., Haworth, S., Kazmierczak, A. E., Johnston, M., Korpela, K., Moretti, M., Niemel, J., Pauleit, S., Roe, M. H., Sadler, J. P., & Ward Thompson, C. (2009). Towards an integrated understanding of green space in the European built environment. Urban Forestry & Urban Greening, 8, 65-75. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2009.02.001
CR  - Lalli, P. (1995). L’ecologia del pensatore dilettante. Rappresentazioni sociali della natura e dell'ambiente (Ecology of an amateur thinker. Social representations of nature and environment). Clueb, Bologna (in Italian).
CR  - Lerner, W., & Audenhove, V. F. (2012). The future of urban mobility: Towards networked, multimodal cities in 2050. International Association of Public Transport (UITP).
CR  - Li, J., Li, J., Shao, L., & Sun, S. (2021). Evaluation of spatial matching between urban green space and population: Dynamics analysis of winter population data in Xi’an. Journal of Urban Planning and Development, 147(2). https://doi.org/10.1061/(ASCE)UP.1943-5444.0000685
CR  - Lu, S., Wang, Y., & Shao, L. (2023). The change of green space well-being during rapid urbanization: A case study in Jinan, China, 2006-2018. PLoS ONE, 18(9), e0289480. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0289480
CR  - Luederitz, C., Brink, E., Gralla, F., Hermelingmeier, V., Meyer, M., Niven, L., Panzer, L., Partelow, S., Rau, A., Sasaki, R., Abson, D. J., Lang, D. J., Wamsler, C., & Von Wehrden, H. (2015). A review of urban ecosystem services: six key challenges for future research. Ecosystem Services, 14, 98–112. https://doi.org/10.1016/j.ecoser.2015.05.001
CR  - Mansuroğlu, S., & Dağ, V. (2016). Bingöl ilinin peyzaj potansiyelinin kırsal turizm olanakları (SWOT analizi yöntemi kullanılarak) açısından değerlendirilmesi. Mediterranean Agricultural Sciences, 29(1), 9-16.
CR  - Meteoroloji Genel Müdürlüğü. (2024). Resmi iklim istatistikleri. Erişim tarihi: 17 Mart 2024 https://www.mgm.gov.tr/veridegerlendirme/il-ve-ilceler-istatistik.aspx
CR  - Mumford, L. (2007). Tarih boyunca kent kökenleri, geçirdiği dönüşümler ve geleceği. İngilizceden çevirenler Gürol Koca & Tamer Tosun (Penguin Books/1991basımından çevrilmiştir). Ayrıntı Yayınları.
CR  - Okraszewska, R., Romanowska, A., Wołek, M., Oskarbski, J., Birr, K. & Jamroz, K. (2018). Integration of a multilevel transport system model into sustainable urban mobility planning. Sustainability, 10(2), 479. https://doi.org/10.3390/su10020479
CR  - Pamay, B. (1978). Kentsel peyzaj planlaması. İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İ.Ü. Yayın No: 2487, O.F. Yayın No:265.
CR  - Planlı Alanlar İmar Yönetmeliği. (2017). Resmî Gazete Tarihi: 03.07.2017; Sayısı: 30113 https://www.mevzuat.gov.tr/mevzuat?MevzuatNo=23722&MevzuatTur=7&MevzuatTertip=5
CR  - Sanesi, G., & Chiarello, F. (2006). Residents and urban green spaces: The case of Bari. Urban Forestry & Urban Greening, 4(3-4), 125-134. https://doi.org/10.1016/j.ufug.2005.12.001
CR  - Semeraro, T., Pomes, A., Del Giudice, C., Negro, D., & Aretano, R. (2018). Planning ground based utility scale solar energy as green infrastructure to enhance ecosystem services. Energy Policy, 117, 218–227. https://doi.org/10.1016/j.enpol.2018.01.050
CR  - Seto, K. C., & Shepherd, J. M. (2009). Global urban land-use trends and climate impacts. Current Opinion in Environmental Sustainability, 1(1), 89–95. https://doi.org/10.1016/j.cosust.2009.07.012
CR  - Stessens, P., Canters, F., Huysmans, M., & Khan, A. Z. (2020). Urban green space qualities: An integrated approach towards GIS-based assessment reflecting user perception. Land Use Policy, 91, 104319. https://doi.org/10.1016/j.landusepol.2019.104319
CR  - Turgut, Y. N. (2012). Çevre politikası ve hukuku (2. baskı). İmaj Yayınevi, Ankara. ISBN=978-975-8752-71-3
CR  - TÜBİVES. (2024). Türkiye bitkileri veri servisi.  Erişim tarihi: 20 Mart 2024. http://194.27.225.161/yasin/tubives/index.php?sayfa=210&name=12
CR  - TÜİK. (2024). Adrese dayalı nüfus kayıt sistemi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024 https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr
CR  - Vural, H., Meral, A., & Doğan, S. (2019). Kentsel gelişim ve yeşil alan planlama sürecinin katılımcı SWOT analizi yöntemi ile değerlendirilmesi: Bingöl Kenti. İdealkent, 10(28), 1069-1096. https://doi.org/10.31198/idealkent.607383
CR  - Vural, H. (2020a). Bingöl halkının yeşil alan kullanımı ve kent parkları yeterliliklerinin değerlendirilmesi. Bartın Orman Fakültesi Dergisi, 22(1), 79-90. https://doi.org/10.24011/barofd.671442
CR  - Vural, H. (2020b). Bingöl’ün yaşanabilir kent olma yolunda fiziki problemleri ve öncelikleri üzerine bir değerlendirme. OPUS International Journal of Society Researches, 15(1), 5006-5031. https://doi.org/10.26466/opus.672743
CR  - Vural, H., & Çelik, Ş. (2021). Bı̇ngöl kentı̇ yeşı̇l alt yapı performansının “sosyal tasarım yaklaşımı” doğrultusunda değerlendı̇rı̇lmesı̇. Turkish Journal of Forest Science, 5(1), 78-95.
CR  - Yaltırık, F. (1993). Dendroloji ders kitabı II Angiospermae (2. Baskı). İstanbul Üniversitesi Orman Fakültesi Yayınları, İstanbul.
CR  - Yavuz, F., Keleş, R., & Geray, C. (1978). Şehircilik, sorunlar-uygulama ve politika (gözden geçirilmiş ve genişletilmiş ikinci baskı). Ankara Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi Yayınları No: 415, Ankara Üniversitesi Basımevi.
CR  - WHO. (World Health Organization). (2017). Urban green spaces: a brief for action. Erişim tarihi: 17 Mart 2024. https://www.who.int/europe/publications/i/item/9789289052498
CR  - World Population Review. (2024). Largest Cities by Population 2024. Erişim tarihi: 17 Mart 2024. https://worldpopulationreview.com/world-cities
UR  - https://doi.org/10.53433/yyufbed.1483562
L1  - http://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3928113
ER  -