TY  - JOUR
T1  - EGE BÖLGESİNDE YER ALAN ÜNİVERSİTELERİN TURİZM VE OTEL İŞLETMECİLİĞİ ÖN LİSANS BÖLÜMLERİNİN VERİ ZARFLAMA ANALİZİ İLE ETKİNLİKLERİNİN ÖLÇÜMÜ
TT  - EFFICIENCY MEASUREMENT OF TOURISM AND HOTEL MANAGEMENT ASSOCIATE DEGREE DEPARTMENTS OF UNIVERSITIES IN THE AEGEAN REGION WITH DATA ENVELOPMENT ANALYSIS
AU  - Vural, İlker
AU  - Bengül, S. Süreyya
PY  - 2024
DA  - October
Y2  - 2024
DO  - 10.17130/ijmeb.1487113
JF  - Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi
JO  - ijmeb
PB  - Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2147-9208
SP  - 290
EP  - 307
VL  - 20
IS  - ICMEB'24 Özel Sayı
LA  - tr
AB  - Turizm sektörü, dünyada oldukça yoğun rekabetin yaşandığı ve sürekli değişen, yenilenmesi gerekendinamik bir yapıdadır. Bu nedenle istihdam edilecek iş gücünün nitelikleri çok daha önemli ve hassas bir konuhaline gelmiştir. Turizm sektörünün ihtiyaç duyduğu ara elemanları yetiştiren Turizm ve Otelcilik ön lisansbölümleri de sektörün ihtiyaçlarına uygun yetişmiş kalifiye eleman sağlayan önemli kaynaklardan biridir. Bubağlamda, eğitim kurumlarında bu alandaki programların etkinliğini değerlendirmek amacıyla veri zarflamaanalizi (VZA) önemli bir araç haline gelmiştir. Bu çalışmanın amacı, Ege bölgesinde yer alan meslekyüksekokullarının Turizm ve Otel İşletmeciliği ön lisans bölümlerinin etkinliğinin ölçülmesidir. Bu amaçla verizarflama analizi kullanılarak etkinlik ölçümü gerçekleştirilmiştir. Analiz için 3 girdi ve 1 çıktı değişkenindenfaydalanılmıştır. Girdiler kayıtlı öğrenci sayısı, akademik personel sayısı, idari personel sayısı, çıktı ise 2022 yılımezun sayısı olarak belirlenmiştir. 27 Turizm ve Otel İşletmeciliği bölümünden 4 tanesinin performansı etkinolarak bulunmuştur.
KW  - Veri Zarflama Analizi
KW  - Etkinlik Ölçümü
KW  - Turizm ve Otel İşletmeciliği Ön Lisan Bölümleri.
N2  - The tourism sector has a dynamic structure in which intense competition is experienced in the world andwhich is constantly changing and needs to be renewed. For this reason, the qualifications of the labour force tobe employed have become a much more important and sensitive issue. Tourism and Hotel Management associatedegree departments, which train the intermediate staff needed by the tourism sector, are one of the importantsources that provide qualified staff trained in accordance with the needs of the sector. In this context, dataenvelopment analysis (DEA) has become an important tool to evaluate the effectiveness of programmes in thisfield in educational institutions. The aim of this study is to measure the efficiency of Tourism and HotelManagement associate degree programmes of vocational schools in the Aegean region. For this purpose,efficiency measurement was carried out using data envelopment analysis. For the analysis, 3 input and 1 outputvariables were used. The inputs are the number of enrolled students, the number of academic staff, the number ofadministrative staff, and the output is the number of graduates in 2022. The performance of 4 out of 27 Tourismand Hotel Management departments was found to be efficient.
CR  - Abankina, I., Aleskerov, F., Belousova, V. Y., Bonch-Osmolovskaya, A., Petruschenko, V., Ogorodniychuk, D.,
... & Zinkovsky, K. (2012). University efficiency evaluation with using its reputational component. Lecture
Notes in Management Science, 4, 244-253.
CR  - Abankina, I., Aleskerov, F., Belousov, V. Y., Zinkovskiy, K., & Petruschenko, V. (2013). Evaluation of
effectiveness of universities using shell DEA-method analysis. Educational Studies, 2, 15-48.
CR  - Abbasi, M., & Ghomashi, A. (2019). A recurrent neural network model for solving CCR model in data
envelopment analysis. Iranian Journal of Optimization, 11(1), 1-7.
CR  - Abbott, M., & Doucouliagos, C. (2003). The efficiency of Australian Universities: A data envelopment
analysis. Economics of Education Review, 22(1), 8.
CR  - Abiri, T. (2023). Türkiye'deki devlet üniversitelerinin pandemi öncesi ve pandemi sürecindeki performanslarının
veri zarflama analizi ile ölçülmesi ve karşılaştırılması (Yayımlanmamış Doktora Tezi). Marmara
Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
CR  - Aliyu, A., & Bello, K. (2018). Data envelopment analysis of rubber smallholders: BCC and CCR models and
bootstrapping technique. International Journal of Research, 6(5), 346-368.
CR  - Arslan, A. E., & Güven, Ö. Z. (2018). Veri zarflama analizi ile üniversite etkinliklerinin belirlenmesine yönelik
bir çalışma: Türkiye örneği, Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 3(6), 86-105.
CR  - Babacan, A. (2006). Türkiye’deki üniversitelerde VZA yöntemiyle verimlilik analizi (Yayımlanmamış Doktora
Tezi). Sivas Cumhuriyet Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sivas.
CR  - Bakırcı, F., & Babacan, A. (2010). İktisadi ve idari bilimler fakültelerinde ekonomik etkinlik. Atatürk Üniversitesi
İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(2), 215-234.
CR  - Bal, V. (2013). Vakıf üniversitelerinde veri zarflama analizi ile etkinlik belirlenmesi. Manas Sosyal Araştırmalar
Dergisi, 2(1), 1-20.
CR  - Baysal, M., Alçılar, B., Çerçioğlu, H., & Toklu, B. (2005). Türkiye'deki devlet üniversitelerinin 2004 yılı
performanslarının, veri zarflama analizi yöntemiyle belirlenip buna göre 2005 yılı bütçe tahsislerinin
yapılması. Sakarya University Journal of Science, 9(1), 67-73.
CR  - Breu, T. M., & Raab, R. L. (1994). Efficiency and perceived quality of the nation's “top 25” National Universities
and National Liberal Arts Colleges: An application of data envelopment analysis to higher
education, Socio-Economic Planning Sciences, 28(1), 33-45.
CR  - Breezy, S. (2022). BCC research. The Charleston Advisor, 23(3), 10-16.
CR  - Charnes, A., Cooper, W. W., & Rhodes, E. (1978). Measuring the efficiency of decision making units, European
Journal of Operational Research, 2(6), 429-444.
CR  - Çağlar, M., & Gürler, C. (2020). Türkiye’deki araştırma ve aday araştırma üniversitelerinin etkinliklerinin veri
zarflama analizi ile ölçümü. The Journal of International Scientific Researches, 5(2), 143-157.
CR  - Çınaroğlu, E., & Avcı, T. (2018). The performance comparison of Turkish majorairports in domestic and
international lines. Business & Management Studies: An International, 5(4), 55-75.
CR  - Çınaroğlu, E., Doruk, N., & Tunahan, A. (2018). Erciyes Üniversitesi fakültelerinin veri zarflama analizi
yöntemiyle etkinlik analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 14(4), 1025-1043.
CR  - Doğan, N. Ö., & Ersoy, Y. (2017). Efficiency measurement: A case study of a firm in the textile sector. Hitit
University Journal of Social Sciences Institute, 10, 35-44.
CR  - Doğan, A., & Bekmezoğlu, H. N. (2023). Devlet ve vakıf üniversitelerindeki yönetim bilişim sistemleri
bölümlerinin karşılaştırmalı etkinlik analizi. Sosyal Mucit Academic Review, 4(1), 21-43,
CR  - Dikmen, F. C. (2008). Veri zarflama analizi ile üniversitelerin etkinliğinin ölçülmesi. Kocaeli Üniversitesi İktisadi
ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(6), 1-22.
CR  - Erdem, A. R. (2006). Dünyadaki yükseköğretimin değişimi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi,
15, 299-314.
CR  - Fandel, G. (2007). On the performance of Universities in North Rhine-Westphalia, Germany: Government’s
redistribution of funds judged using DEA efficiency measures, European Journal of Operational
Research, 176(1), 521-533.
CR  - Flegg, A. T., Allen, D. O., Field, K., & Thurlow, T. W. (2004). Measuring the efficiency of British Universities:
A multi‐period data envelopment analysis, Education Economics, 12(3), 231-249.
CR  - Gualandi Filho, P. E., Sousa, E. F. D., Carmo, C. T. D., & Gonçalves, T. J. M. (2023). Evaluation of efficiency of
Brazilian Federal Universities: An approach through data envelopment analysis, Avaliação: Revista da
Avaliação da Educação Superior (Campinas), 28, e023018.
CR  - Gianfranco, F., Michele, C., & Patrizia, S. (2020). Data envelopment analysis for the assessment of road safety in
urban road networks: A comparative study using CCR and BCC models. Case Studies On Transport Policy,
8(3), 736-744.
CR  - Günay, A., Dulupçu, M. A., & Oruç, K. O. (2017). Türkiye’de devlet üniversitelerinin etkinlik ve verimlilik
analizi: Veri zarflama analizi ve malmquıst toplam faktör verimlilik endeksi uygulamaları. Bolu Abant İzzet
Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(3), 85-113.
CR  - Gündüz , O., Ceyhan, V., & Esengün, K. (2013). Farklı üniversitelerin meslek yüksekokullarının etkinlik
düzeylerinin karşılaştırılması üzerine bir araştırma. Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal ve
Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 2, 67-77.
CR  - Işıldak, M. S., Köksal, İ., Çiçek, A., & Yılmaz, Y. (2020). 1992 ve 2006 yıllarında kurulan devlet üniversitelerinin
veri zarflama analizi ile etkinlik ölçümü, Beykoz Akademi Dergisi, 8(1), 97-116.
CR  - Kırda, K. (2014, Ekim). Veri zarflama analizi ile Türkiye’deki devlet üniversitelerinin performanslarının
değerlendirilmesi. Sosyal Bilimler – Artvin Çoruh Üniversitesi Hopa Uluslararası Sosyal Bilimler “İktisat,
Siyaset Ve Toplum Üçgeninde Küreselleşmenin Yerel Dinamikleri” Konferansı’nda sunulmuş bildiri,
Artvin Çoruh Üniversitesi, Artvin.
CR  - Kocakoç, İ. D. (2016). Veri zarflama analizindeki ağırlık kısıtlamalarının belirlenmesinde analitik hiyerarşi
sürecinin kullanımı. Dokuz Eylül Üniversitesi İktisadi İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 18(2), 1-12.
CR  - Köksal, G., & Nalçaci, B. (2006). The relative efficiency of departments at a Turkish Engineering College: A data
envelopment analysis. Higher Education, 51, 173-189.
CR  - Kuah C. T., Wong, K. Y., & Behrouzi F.(2010). A review on data envelopment analysis (DEA), Fourth Asia
International Conference on Mathematical/Analytical Modelling and Computer Simulation, Kota
Kinabalu, Malaysia, 168-173.
CR  - Kutlar, A., & Kartal, M. (2004). Cumhuriyet Üniversitesinin verimlilik analizi: Fakülteler düzeyinde veri zarflama
yöntemiyle bir uygulama. Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 8, 49-79.
CR  - Kutlar, A., & Babacan, A. (2008). Türkiye’deki kamu üniversitelerinde CCR etkinliği ölçek etkinliği analizi: DEA
tekniği uygulaması, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 15(1), 148-172.
CR  - Madden, G., Savage, S., & Kemp, S. (1997). Measuring public sector efficiency: A study of economics
departments at Australian Universities, Education Economics, 5(2), 153.
CR  - Oruç, K. O., Güngör, İ., & Demiral, M. F. (2009). Üniversitelerin etkinlik ölçümünde bulanık veri zarflama analizi
uygulaması. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 22, 279-294.
CR  - Özcan, A. İ., & Anıl, N. K. (2006). Manisa’daki meslek yüksekokullarının verimlilik ölçümü. Review of Social,
Economic & Business Studies, 7(8), 349-358.
CR  - Özden, H. Ü. (2008). Veri zarflama analizi ile Türkiye’deki vakıf üniversitelerinin etkinliğinin ölçülmesi. İstanbul
Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2), 167-185.
CR  - Özel, G. (2014). Efficiency analysis of State Universities: A case of Turkey, Hacettepe Üniversitesi Eğitim
Fakültesi Dergisi, 29(3), 124-136.
CR  - Özkan, A. (2021). Veri zarflama analizinde ölçeğe göre getiri durumu: Üniversitelerin etkinlik ölçümü üzerine bir
uygulama. İnönü Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 264-275.
CR  - Öncel, A., & Şimşek, S. (2015). Türkiye’de bölgelerarası kaynak kullanım etkinliğinin veri zarflama analizi
yöntemiyle analizi. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 37, 87-119.
CR  - Pasin, O., & Ankaralı, H. (2022). Vakıf üniversitelerinin etkinliklerinin değerlendirilmesi: Türkiye
örneği. Uluslararası Afro-Avrasya Araştırmaları Dergisi, 7(13), 126-147.
CR  - Selim, S., & Bursalıoğlu, S. A. (2015). Efficiency of higher education in Turkey: A bootstrapped two-stage DEA
approach, International Journal of Statistics and Applications, 5(2), 56-67.
CR  - Selamzade, F. (2021). Türkiye’de 1992-1994 ve 2006-2008 yılları arasında kurulmuş devlet üniversitelerinin
etkinlik analizi: VZA ve tobit analizi uygulaması, MANAS Sosyal Araştırmalar Dergisi, 10(2), 1000-1021.
CR  - Şahin, H. (2019). Dumlupınar Üniversitesi meslek yüksekokullarının etkinliklerinin veri zarflama analizi ile
karşılaştırılması, Mühendislik Bilimleri ve Araştırmaları Dergisi, 1(1), 49-63.
CR  - Tomkins, C., & Green, R. (1988). An experiment in the use of data envelopment analysis for evaluating the
efficiency of UK University departments of accounting. Financial Accountability & Management, 4(2),
147-164.
CR  - Türkan, S., & Özel, G. (2017). Efficiency of state universities in Turkey during the 2014-2015 academic year and
determination of factors affecting efficiency, Education and Science, 42(191), 307-322.
CR  - Touati-Tliba, M. (2024). Comparative performance of Algeria's education districts: The influence of colonial
legacy through cultural capital, Socio-Economic Planning Sciences, 101763,1-12.
CR  - Talluri, S. (2000). Data envelopment analysis: Models and extensions, Decision Line, 31(3), 8-11.
CR  - Uzgören, E., & Şahin, G. (2013). Dumlupınar Üniversitesi meslek yüksekokullarının performanslarının veri
zarflama analizi yöntemiyle ölçümü. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 9(18), 91-110.
CR  - Yılmaz, G., Doğan, O., & Özkarabacak, B. (2015). A data envelopment analysis application for measuring
efficiency of university departments: A data envelopment analysis application for measuring efficiency of
university departments. Procedia Economics and Finance, 19, 226-237.
CR  - Yiğitoğlu, V. (2020). Veri zarflama analizi. İçinde H. Çetiner (Ed.). Turizm araştırmaları (s. 47-68). Ankara:
İksad.
CR  - Wildani, Z., Wibowo, W., Wulandari, S. P., & Dinanti, L. A. (2023). Data envelopment analysis for the efficiency
of higher education departments at Sepuluh Nopember Institute of Technology, Indonesia. European
Journal of Educational Research, 12(2), 1153-1169.
CR  - Yükseköğretim Kurulu (YÖK). YÖK Atlas. https://yokatlas.yok.gov.tr/onlisans-program.php?b=30108
sayfasından erişilmiştir. Erişim Tarihi: 22.05.2023.
CR  - Цзє, Ч. (2023). Parameters of monitoring the competitiveness of higher education ınstitutions, Управління
Розвитком Складних Систем, 55, 123-127.
UR  - https://doi.org/10.17130/ijmeb.1487113
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3943335
ER  -