TY - JOUR T1 - Kamusal mekândaki dijital medya tasarımlarının “zaman” ve “mekân” kavramları üzerinden incelenmesi TT - Analyzing digital media designs in public spaces through the concepts of “time” and “space” AU - Aksu İşlek, Işıl AU - Kolsal, Fatma PY - 2025 DA - October Y2 - 2025 DO - 10.37246/grid.1492615 JF - GRID - Architecture Planning and Design Journal JO - GRID PB - Çankaya Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2619-9556 SP - 671 EP - 699 VL - 8 IS - 2 LA - tr AB - Geçmişten günümüze zamanın ruhuyla değişip dönüşen mimarlık, 21.yüzyıl’da da çağın özelliklerinden etkilenmektedir. Mekân ve zaman kavramlarını deneyimleme şeklimizi değiştiren dijital medya tasarımları, kentsel kamusal alanlarda sıklıkla uygulanmaktadır.. Medya tasarımları aynı zamanda kamusal alan ve kentlerde, kentsel kimlik ve belleğin yeni biçimlerde oluşumunu gündeme getirmektedir. Kamusal mekânla bütünleşmiş olan dijital tasarımlar, geleneksel kentlerde deneyimlenen durağan yapıların zamansız formuna karşılık; esnek mekânsal yaklaşımlarıyla hızlı, hareketli ve etkileşimli mimari tasarımların zaman benzeri formuyla var olmaktadır. Zaman benzeri mimari kavramı, mimariyi statik bir varlık olarak değil, zaman içinde değişen, dönüşen ve değişimlere tepki veren bir organizma olarak ele almaktadır.Bu çalışma, dijital medya tasarımlarının dönüşümünü analiz etmektedir. Çalışmada, Senagala’nın (2002) “zaman benzeri mimari” kavramından yararlanılarak bir kavramsal çerçeve geliştirilmiştir. Çalışmada kullanılan değişim, geçicilik ve farklılık kavramları, Senagala’nın yaklaşımından esinlenilerek yazarlar tarafından kavramsallaştırılmıştır. Çalışma kapsamında farklı coğrafyalardan seçilen örnekler bu kavramsal özellikler çerçevesinde analiz edilmiştir. Çalışma sürecinde, medya tasarımlarına dair internet üzerindeki videolar ve çevrimiçi materyaller incelenmiş ve tasarımlar sanal ortamda deneyimlenmiştir. Bu deneyimler, analiz sürecine destek sağlayarak yönteme katkıda bulunmuştur. Bu çalışma kamusal mekânda kendine yer edinen zaman benzeri mimarilerin yakın ve uzak gelecekte kent ve kentli için olumlu etkilerini ortaya koyarken, olumsuz yönlerini de eleştirel bir bakış açısıyla değerlendirmektedir. KW - Kamusal mekân KW - medya tasarımları KW - dijital mekân KW - zaman benzeri mimari N2 - Architecture, which has evolved with the spirit of the times from the past to the present, continues to be influenced by the characteristics of the 21st century. Digital media designs, which alter the way we experience the concepts of space and time, are frequently implemented in urban public spaces. Media designs also bring to the fore the formation of new forms of urban identity and memory in public spaces and cities. Digital designs integrated into public spaces exist in a time-like form with their flexible spatial approaches, as opposed to the timeless form of static structures experienced in traditional cities. The concept of time-like architecture treats architecture not as a static entity, but as an organism that changes, transforms, and responds to changes over time. This study analyzes the transformation of digital media designs. A conceptual framework was developed using Senagala's (2002) concept of “time-like architecture.” The concepts of change, transience, and difference used in the study were conceptualized by the authors, inspired by Senagala's approach. Examples selected from different geographical locations were analyzed within the framework of these conceptual characteristics. During the study process, videos and online materials related to media designs were examined, and the designs were experienced in a virtual environment. These experiences supported the analysis process and contributed to the methodology. This study reveals the positive effects of time-like architectures that have found their place in public space on cities and city dwellers in the near and distant future, while also critically evaluating their negative aspects. CR - Aksu, I. (2022). Mimarlıkta etkileşimli medya tasarımlarının fayda potansiyellerinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Eskişehir: Eskişehir Teknik Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. CR - Arendt, H. (1994). İnsanlık durumu (B. S. Şener, Çev.). İstanbul: İletişim Yayınları. CR - Aristoteles. (2005). Fizik (S. Babür, Çev.). İstanbul: Yapı Kredi Yayınları. CR - Başaran, D. (2016). Medya cepheleri ve mimarlık ilişkisinin incelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. CR - Baudrillard, J. (1998). The Consumer Society: Myths and Structures. Sage. CR - Bauman, Z. (2007). Consuming Life. Polity Press. CR - Castells, M. (2010). The rise of the network society. Wiley-Blackwell. CR - Claudel, P. (1913). Art poétique: Connaissance du temps; Traité de la connaissance au monde et de soi-même; Développement de l'église (8th ed.). Mercure de France. CR - Debord, G. (2006). Gösteri toplumu (A. Ekmekçi & O. Taskent, Çev.). İstanbul: Ayrıntı. CR - Featherstone, M. (2005). Postmodernizm ve tüketim kültürü (M. Küçük, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. CR - Gegeoğlu, F., & Aydınlı, S. (2016). Mimarlık üretimi üzerine bir iç hesaplaşma: Tüketim dinamiklerinin uzantısında mimari bir duruş. Tasarım + Kuram, 10(17), 54-74. https://doi.org/10.23835/Tasarimkuram.239604 CR - Güvenç, B. (2008). Mimarlık: Zaman, mekân ve değişim. In Zaman-Mekân (pp. 108-117). İstanbul: Yem Yayın. CR - Harvey, David (2010), Postmodern Durum, Çev. Sungur Savran, İstanbul, Metis Yayınları. CR - Haeusler, M. H. (2009). Media facades: History, technology, content. Avedition. CR - Ibelings, H. (Ed.). (2000). The artificial landscape. NAI Publishers. CR - Jenkins, H. (2006). Convergence culture: Where old and new media collide. NYU Press. CR - Lefebvre, H. (1979). Space: Social product and use value. In J. Freiberg (Ed.), Critical sociology: European perspective. London: Irvington Publishers. CR - Madanipour, A. (2010). The changing nature of public space in city centres. In Whose public space? International case studies in urban design and development (pp. 1-17). New York: Routledge. CR - McLuhan, M. (1964). Medyayı anlamak: İnsanın uzantıları. The Signet Book. CR - McQuire, S. (2008). The media city: Media, architecture and urban space. SAGE Publications. CR - Moore, W. E. (1963). Social change. Prentice-Hall. CR - Pontgratz, C., et al. (1999). Natural born CAADesigners: Young American architects. Birkhäuser. CR - Senagala, Mahesh (2000), Architecture, Speed, and Relativity: On the Ethics of Eternity, Infinity, and Virtuality · 2. Akleman, E., Chen, J. and Meric, B. · 3. CR - Senagala, M. (2002). Time-like architectures: The emergence of post-spatial parametric worlds. In Proceedings of the 20th Conference on Education in Computer Aided Architectural Design in Europe (pp. 254–261). Warsaw University of Technology. CR - Sennett, R. (1996). Kamusal insanın çöküşü (S. Durak & A. Yılmaz, Çev.). İstanbul: Ayrıntı Yayınları. CR - Sevinç, T. (2013). Zaman-mekân kavramının mimarlığa etkileri (Yüksek Lisans Tezi). İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü. CR - Stein, A. (2010). Interactive architecture: Adaptive world. Birkhäuser. CR - Tafuri, M. (1976). Architecture and utopia: Design and capitalist development. MIT Press. CR - Tekin, N. (2014). Tüketim temelli hayat tarzları ve gösteri mekânı olarak kentler. Galatasaray Üniversitesi İletişim Dergisi, 68-84. CR - Vatandaş, S. (2020). Zamanın ve mekânın sanallaşması (Felsefe ve bilimin nesnel gerçekliğinden, dijital çağın sanallığına: Zaman ve mekânın yapısal ve işlevsel değişimi). Yalova Sosyal Bilimler Dergisi, 10(20), 115-137. CR - Virilio, P. (1986). Speed and politics: An essay on dromology. Semiotext(e). CR - Virilio, P. (2003). Enformasyon bombası (K. Şahin, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları. CR - Yırtıcı, H. (t.y.). Küreselleşen sermayenin mekânsal organizasyonları. (Tam tarih ve yayın bilgisi bulunmamaktadır, ancak ilgili metin bu kaynaktan derlenmiştir). https://www.academia.edu/14660621/K%C3%BCreselle%C5%9Fen_Sermayenin_Mekansal_Organizasyonlar%C4%B1 CR - İnternet Kaynakları CR - http-1 : https://christojeanneclaude.net/artworks/wrapped-reichstag/ Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-2 : https://christojeanneclaude.net/artworks/arc-de-triomphe-wrapped/ Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-3 : https://momentfactory.com/work/all/all/montreal-signe-ode-a-la-vie Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-4 : https://sozluk.gov.tr/(Erişim tarihi: 09.06.2025) CR - http-5 : https://www.oosterhuis.nl/nsa-muscle-centre-pompidou-paris/Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-6 : http://www.decoi-architects.org/2011/10/Hyposurface/ Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-7 : https://awards.mediaarchitecture.org/mab/project/355 Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-8 : https://www.scmp.com/magazines/style/lifestyle/leisure/article/3259331/what-goes-hong-kongs-landmark-m-facade-tech-allowing-pipilotti-rist-create-images-real-time-yang Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-9 : https://awards.mediaarchitecture.org/mab/project/393 Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-10 : https://www.studioroosegaarde.net/project/waterlicht Erişim Tarihi: 09.06.2025 CR - http-11 : https://momentfactory.com/work/all/all/augmented-games Erişim Tarihi: 09.06.2025 UR - https://doi.org/10.37246/grid.1492615 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3967602 ER -