TY  - JOUR
T1  - 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Merkezli Depremlerin Psiko-Sosyal ve Ekonomik Etkilerinin Keşfedilmesine İlişkin Nitel Bir Çalışma
TT  - A Qualitative Study on Exploring the Psycho-Social and Economic Impacts of the February 6, 2023, Kahramanmaraş-Centred Earthquakes
AU  - Yanardağ, Rauf
AU  - Toper, Ferhat
AU  - Yağar, Fedayi
PY  - 2025
DA  - January
Y2  - 2025
DO  - 10.17233/sosyoekonomi.2025.01.25
JF  - Sosyoekonomi
PB  - Sosyoekonomi Derneği
WT  - DergiPark
SN  - 1305-5577
SP  - 551
EP  - 573
VL  - 33
IS  - 63
LA  - tr
AB  - Türkiye’de 6 Şubat 2023 tarihinde meydana gelen Kahramanmaraş merkezli depremler, son yılların en yıkıcı depremlerindendir. Elli binden fazla insanın hayatını kaybettiği, 100 binden fazla insanın yaralandığı ve milyonlarca insanın evsiz kaldığı bu depremler, Türkiye Cumhuriyeti tarihinin görmüş olduğu en şiddetli ve en fazla kaybın yaşandığı depremlerdir. Bu çalışmanın amacı meydana gelen bu depremlerden doğrudan etkilenen deprem mağdurlarının deprem anında ve sonrasında yaşadıklarını açığa kavuşturmak ve sorunlarını araştırmaktır. Araştırmada nitel araştırma desenlerinden biri olan olgubilim yaklaşımından yararlanılmıştır. Araştırma grubu 36 bireyden oluşmaktadır. Veriler yarı yapılandırılmış görüşme formu aracılığıyla toplanmıştır. Elde edilen bulgular depremden sonra yaşanan zorluklar, depremin psikososyal etkileri ve ülkemizin deprem konusundaki eksikleri olmak üzere üç ana temadan oluşmaktadır. Katılımcılar, deprem sonrasında başta barınma olmak üzere birçok temel ihtiyaca erişmede zorluklar yaşamışlardır. Sonuç olarak, katılımcılar deprem sonrasında sosyal çevreden uzaklaşarak yalnızlaştıklarını, depremin derin izler bıraktığını ve bu izlerin uzun yıllar silinmeyeceğini düşündüklerini ifade etmişlerdir.
KW  - Deprem
KW  - Psiko-Sosyal Etki
KW  - Ekonomi
KW  - Sosyal Hizmet
N2  - The earthquakes centred in Kahramanmaraş on February 6, 2023, are among the most devastating in recent years. These earthquakes, which claimed the lives of over 50 thousand people, injured more than 100 thousand and left millions homeless, are the most severe and loss-heavy earthquakes in the history of the Republic of Türkiye. This study aims to shed light on the experiences of earthquake survivors directly affected by these earthquakes, both during and after the events, and to investigate their problems. The study employs the phenomenological approach, one of the qualitative research designs. The research group comprises 36 individuals, and data were collected through a semi-structured interview. The findings are categorised under three main themes: the challenges faced after the earthquake, the psychosocial impacts of the earthquake, and the shortcomings of our country in addressing earthquake-related issues. Participants reported significant difficulties in accessing many basic needs, notably shelter, in the aftermath of the earthquake. As a result, the participants stated that after the earthquake, they moved away from the social environment and became lonely, that the earthquake left deep scars and thought these scars would not be erased for many years.
CR  - Adhikari-Baral, I. & K.C. Bhagawati (2019), “Post traumatic stress disorder and coping strategies among adult survivors of earthquake, Nepal”, BMC Psychiatry, 19, 118.
CR  - AFAD (2018), Türkiye’de Afet Yönetimi ve Doğal Kaynaklı Afet İstatistikleri, Ankara: AFAD.
CR  - AFAD (2023), 6 Şubat 2023 Kahramanmaraş Depremleri Saha Çalışmaları Ön Değerledirme Raporu, Ankara: İçişleri Bakanlığı Afet Acil Durum Yönetimi Başkanlığı.
CR  - Arslankoç, S. vd. (2024), “Deprem Bölgesindeki Psiko-Sosyal Hizmetlerin Değerlendirilmesi”, Afet ve Risk Dergisi, 7(1), 108-127.
CR  - Arslanlı, S.E. et al. (2024), “Exploring the disaster experiences and psychosocial support needs of children affected by the Kahramanmaras earthquake in Turkey through drawing narratives”, Journal of Pediatric Nursing, 78, 260-269.
CR  - Artantaş, E. & H. Gürsoy (2024), “Depremin yıkıcı ve ekonomik etkilerini azaltmaya yönelik stratejiler ve Türkiye’nin deprem deneyimlerinden çıkarılacak dersler, Kahramanmaraş ve Gölcük depremleri örneği”, Ömer Halisdemir Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 17(2), 192-214.
CR  - Baker, C. et al. (1992), “Method slurring: the grounded theory/ phenomenology example”, Journal of Advanced Nursing, 17, 1355-1360.
CR  - Bal, H. (2016), Nitel Araştırma Yöntem ve Teknikleri (Uygulamalı-Örnekli), İstanbul: Sentez Yayıncılık.
CR  - Bell, C.J. et al. (2017), “Earthquake Brain: Altered Recognition and Misclassification of Facial Expressions Are Related to Trauma Exposure but Not Posttraumatic Stress Disorder”, Frontiers in Psychiatry, 8, 278.
CR  - Bertinelli, L. et al. (2023), “Earthquakes and mental health”, World Development, 169, 106283.
CR  - Boztas, M.H. et al. (2019), “Post traumatic stress disorder among adults in the aftermath of 2011 Van-Ercis earthquake in Turkey”, Turkish Journal of Clinical Psychiatry, (22), 380-388.
CR  - Büyükkaragoz, A. & R. Cantürk (2018), “Sanayi Yapılarındaki Yapısal Olmayan Elemanların Deprem Etkisi Altındaki Davranışı”, Gazi University Journal of Science Part C: Design and Technology, 6(2), 426-435.
CR  - Cao, X. et al. (2013), “Family functioning and its predictors among disaster bereaved individuals in China: eighteen months after the Wenchuan earthquake”, PLoS ONE, 8(4), e60738.
CR  - Clarke, M. & B.W. Parris (2019), “Understanding disasters: managing and accommodating different worldviews in humanitarian response”, Journal of International Humanitarian Action, 4(19), 1-9.
CR  - Creswell, J.W. (2015), Nitel Araştırma Yöntemleri, (Çev. M. Bütün & S.B. Demir), Siyasal Kitabevi.
CR  - Creswell, J.W. (2017), Nitel Araştırmacılar İçin 30 Temel Beceri, (Çev. H. Özcan), Ankara: Pegem Akademi.
CR  - Çetin-Dağlı, S.Ç. vd. (2018), “Van depremini yaşayan tıp fakültesi öğrencileri üzerinde depremin uzun dönem etkileri”, Van Tıp Dergisi, 25(3), 296-301.
CR  - Dahal, H.R. et al. (2018), “Prevalence and Risk Factors of Post-Traumatic Stress Disorders among the Survivors of 2015 Nepal Earthquake, in Dhading, Nepal”, Sleep and Hypnosis, 20(2), 128-139.
CR  - duPont Iv, W. et al. (2015), “The long-run socio-economic consequences of a large disaster: The 1995 earthquake in Kobe”, PloS ONE, 10(10), e0138714.
CR  - Ehrenreich, J.H. & S. McQuaide (2001), Coping with disasters: A guidebook to psychosocial intervention, New York: Mhwwb.
CR  - Farooqui, M. et al. (2017), “Posttraumatic stress disorder: a serious post-earthquake complication”, Trends in Psychiatry and Psychotherapy, 39(2), 135-143.
CR  - Forkus, S.R. et al. (2022), “The Posttraumatic Stress Disorder (PTSD) Checklist for DSM-5: A Systematic Review of Existing Psychometric Evidence”, Clinical Psychology: Science and Practice, 30(1), 110-121.
CR  - Görgü, G. & Ö. Gökdemir (2023), “Posttraumatic Stress Disorder: After the earthquake”, The Journal of Turkish Family Physician, 14(4), 242-251.
CR  - Greasley, K. & P. Ashworth (2007), “The phenomenology of ‘approach to studying’: The university student’s studies within the lifeworld”, British Educational Research Journal, 33(6), 819-843.
CR  - Güder, N. & Z. Uluer (2006), STK’lar İçin Gönüllülük ve Gönüllü Yönetimi Rehberi, Ankara: STGM.
CR  - Hussain, E. et al. (2023), “Preconditioning the 2023 Kahramanmaraş (Türkiye) earthquake disaster”, Nature Reviews Earth & Environment, 4(5), 287-289.
CR  - Jasper, M.A. (1994), “Issues in phenomenology for researchers of nursing”, Journal of Advanced Nursing, 19, 309-314.
CR  - Kartal, R.F. vd. (2014), “Deprem aktivitesinin bölgenin Neotektoniği ile ilişkisi”, 67. Türkiye Jeoloji Kurultayı, 14-18 Nisan 2014, MTA Genel Müdürlüğü Kültür Sitesi, Ankara.
CR  - Kasapoğlu, A. & M. Ecevit (2001), Depremin Sosyolojik Araştırması, Sosyoloji Derneği Yayınları, Ankara.
CR  - Marthoenisa, M. et al. (2019), “Prevalence, comorbidity and predictors of post-traumatic stress disorder, depression, and anxiety in adolescents following an earthquake”, Asian Journal of Psychiatry, (43), 154-159.
CR  - Merriam, S.B. (2018), Nitel Araştırma, (Çev. S. Turan), Nobel Akademik Yayıncılık.
CR  - Murat, G. & N. Arkan (2024), “Amartya Sen’in Kapasite Yaklaşımı Temelinde Kahramanmaraş Merkezli Depremin İncelenmesi”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 15(1), 666-696.
CR  - Nabil, K. & A. Loukaitou-Sideris (2004), “Residential Assistance and Recovery Following the Northridge Earthquake”, Urban Studies, 41(3), 533-562.
CR  - Neria, Y. et al. (2008), “Post-traumatic stress disorder following disasters: a systematic review”, Psychological Medicine, (38), 467-480.
CR  - Omac-Sonmez, M. & F. Nazik (2024), “Nursing Services in Kahramanmaras Earthquakes in Turkiye: A Needs Analysis”, Disaster Medicine and Public Health Preparedness, 18, Published Online.
CR  - Pandey, R.A. et al. (2023), “Post-traumatic stress disorder and its associated factors among survivors of 2015 earthquake in Nepal”, BMC Psychiatry, 23, 340.
CR  - Raccanello, D. et al. (2017), “Children’s emotional experience two years after an earthquake: An exploration of knowledge of earthquakes and associated emotions”, PLoS ONE, 12(12), e0189633.
CR  - Seyyar, A. (2015), Tasavvufî Sosyal Hizmet Sȗfîlerin Manevî Terapi Yöntemleri, İstanbul: Rağbet Yayınları.
CR  - Solmaz, G. & A. Özel (2012), “Türkiye’de Deprem Tekrarlanma Zamanının Tahmini ve Neotektonik Bölgelere Göre Depremselliğin Markov Zinciri ile İncelenmesi”, Cankaya University Journal of Science and Engineering, 9(2), 125-138.
CR  - Stroebe, K. et al. (2021), “Chronic disaster impact: the long-term psychological and physical health consequences of housing damage due to induced earthquakes”, BMJ Open, 11(5), e040710.
CR  - Şıkoğlu, E. & Y. Güney (2020), “24 Ocak 2020 Sivrice (Elazığ) Depremi’nin Kent Merkezindeki Yansıması Üzerine Coğrafi Bir Değerlendirme”, Resilience, 4(2), 275-292.
CR  - Tang, B. et al. (2017), “A Meta-Analysis of Risk Factors for Post-Traumatic Stress Disorder (PTSD) in Adults and Children after Earthquakes”, International Journal of Environmental Research and Public Health, 14(12), 1537.
CR  - Tapan, M.G. (2023), “Kahramanmaraş Depremleri Sonrası Afet Yönetiminde Sosyal Hizmet Uygulamaları”, Yedi Aralık Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(1), 18-30.
CR  - Tomanbay, İ. (2000), “Deprem, İnsan ve Sosyal Hizmetler”, Toplum ve Sosyal Hizmet, 12(1), 123-137.
CR  - Toper, F. & N.F. Kunduracı (2023), “Afetlerde Ailelere Yönelik Sosyal Hizmet Uygulamaları”, içinde: T. Algan & Ü.C. Dündar (ed.), Ailelerle Sosyal Hizmet Temel Alanlar ve Tartışmalar (115-131), Ankara: Eğitim Yayınevi.
CR  - Tümtaş, M.S. & C. Ergun (2014), “Göç ve yoksulluk kıskacında yıkılan bir kent: Van”, Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 5(2), 1-23.
CR  - Weber, M. et al. (2021), “Long-term outcomes of psychological treatment for posttraumatic stress disorder: a systematic review and meta-analysis”, Psychological Medicine, 51(16), 1420-1430.
CR  - Weitzman, A. & J.A. Behrman (2016), “Disaster, disruption to family life, and intimate partner violence: The case of the 2010 earthquake in Haiti”, Sociological Science, 3, 167-174.
CR  - Yakıt-Ak, E. & N. Uyurdağ (2024), “Afetin Toplumsal Cinsiyet Boyutu: Türkiye’nin Diyarbakır Şehrinde Depremi Yaşayan Kadınlarla İlgili Bir Örnek Olay İncelemesi”, Akdeniz Kadın Çalışmaları ve Toplumsal Cinsiyet Dergisi, 7(1), 142-160.
CR  - Yanardağ, R. (2024), “Konteyner Kentte Yaşayan Depremzede Ergen Bireylerin Temel Sorun ve İhtiyaçlarının Keşfedilmesi”, Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 28(1), 1-22.
CR  - Yarımkaya, E. & H. Bakkaloğlu (2024), “Experiences of parents of individuals with intellectual disabilities after the 2023 Kahramanmaraş earthquakes in Türkiye: a phenomenological study”, International Journal of Developmental Disabilities, Published Online.
CR  - Yeon, D.H. et al. (2020), “The effects of earthquake experience on disaster education for children and teens”, International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(15), 5347.
CR  - Yıldırım, A. & H. Şimşek (2016), Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri, Ankara: Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yuzbasi, J. (2024), “Post-Earthquake Damage assessment: Field observations and recent developments with recommendations from the Kahramanmaraş earthquakes in Türkiye on February 6th, 2023 (Pazarcık M7. 8 and Elbistan M7. 6)”, Journal of Earthquake Engineering, Published Online.
UR  - https://doi.org/10.17233/sosyoekonomi.2025.01.25
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/3995705
ER  -