@article{article_1501241, title={Demokrasi ve Demokraside Gerileme Arasındaki İlişkiye Sistemsel Bir Bakış}, journal={Mülkiye Dergisi}, volume={49}, pages={385–421}, year={2025}, DOI={10.25064/mulkiye.1501241}, author={Süngü, Tayyar}, keywords={demokrasi, demokraside gerileme, demokratik sistem, Easton, entropi}, abstract={Demokraside gerileme olgusu günümüzde birçok siyaset bilimci tarafından ele alınan bir konu olarak dikkati çekmektedir. Bu makalede, demokraside gerileme kavramı ve bu kavramın demokrasiyle ilişkisi sistemsel bir yaklaşımla ele alınmaktadır. İlginç olan, demokraside gerilemenin gelişmiş demokrasiler de dahil olmak üzere çok sayıda ülkede görülmesidir. Bu sebeple, birçok ülkede yaşanan demokraside gerileme olgusu günümüzde adeta bir fenomene dönüşerek, geçmişte demokratik gelişmişliğin sadece çağdaş liberal demokrasilere özgü bir kavram olduğu ve bu gelişmişliğin sürekli olacağı ve kalıcı olacağı şeklindeki paradigmanın da değişmesine neden olmuştur. Diğer bir ifadeyle, günümüzde her ülke, kısa ya da uzun ‘demokraside gerileme’ süreci yaşayabilmektedir. Bununla beraber şimdiye dek yapılan çalışmalarda konunun genellikle tümevarımcı bir yaklaşımla, olgular üzerinden “nasıl” sorusuna yanıt arayacak şekilde ele alındığı ve konu ile ilgili yapılan çalışmaların demokraside gerilemenin ‘neden/niçin’ oluştuğuyla ilgili doyurucu veriler sunmadığı görülmektedir. Bu çalışmanın maksadı ise ‘nasıl’ sorusundan farklı olarak ‘neden/niçin’ sorusuna yanıt arayacak şekilde bütüncül, bir demokratik sistem tasarımıyla sorunsala yaklaşmaktır. Bu bağlamda makalede, düz bir demokrasi tanımından ziyade, demokrasinin ontolojik ve normatif yönleri de dikkate alınarak, temel fonksiyon alanlarıyla birlikte tanımlanan bir ‘demokratik sistem tasarımı’ yapılmakta, demokraside gerileme kavramı bu sistem tasarımıyla birlikte ele alınarak analiz edilmekte ve bir sonuca ulaşılmaya çalışılmaktadır. Yazıda kullanılan demokratik sistem tasarımında Easton’ın (1957) politik sistem tasarımından yararlanılmaktadır. Buna göre normal işleyen bir demokratik sistem evren gibi ancak kapalı bir sistemden ziyade, entropisi olan, sisteme dışarıdan enerji verildiğinde entropisi azalan, negentropik yapıda ve çevresiyle/toplumla/ halkla sürekli etkileşim içinde açık bir sistem olarak varsayılmaktadır. Çevresiyle etkileşen bu yapı, çevreden gelen girdi ve destekle beslenmekte ve işleyişini sürdürmektedir. Bu normal işleyişte, sistemin entropisi de normal bir seviyede kalmakta, sistemin çevresiyle olan etkileşimi bozulduğunda ise sistemin entropisi yükselerek, demokratik sistemin işleyişi bozulmakta ve demokraside gerileme meydana gelmektedir. Bu süreçte demokratik bir sistemin entropisini en fazla artıran faktörlerin başında aktör-yapı gerilimi gelmektedir.}, number={3}, publisher={Mülkiyeliler Birliği Genel Merkezi}