@article{article_1508741, title={Sağlık Sigortası Okuryazarlığı Düzeyinin Ölçümüne Yönelik Bir Model Çalışması}, journal={Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD)}, volume={17}, pages={219–231}, year={2025}, DOI={10.20990/kilisiibfakademik.1508741}, author={Çavmak, Doğancan}, keywords={Sağlık Sigortası, Sağlık Okuryazarlığı, Sağlık Finansmanı, Sağlık Hizmetlerine Erişim}, abstract={Amaç: Bu çalışmanın amacı, sağlık sisteminin finansman ve hizmete erişim ile ilgili önemli bir bileşeni olan sağlık sigortası olgusu konusunda, okuryazarlık düzeyinin ölçümüne yönelik bir ölçüm aracı ve metodolojisi geliştirmektir.
Tasarım/Yöntem: Çalışmada ölçek geliştirme süreci uygulanmıştır. Türkiye sağlık sistemi finansmanının özellikleri, literatürdeki çalışmalar ve uzman görüşleri çerçevesinde, ölçüme yönelik madde havuzu oluşturulmuş ve ölçüm yapısı tasarlanmıştır. İki ayrı aşamada toplanan verilerde toplam 170 katılımcı yer almıştır. Oluşturulan model, toplanan veriler çerçevesinde, içerik, yapı geçerliliği, iç tutarlılık ve zamana göre geçerlilik analizlerine tabi tutulmuştur.
Bulgular: Açımlayıcı faktör analizi sonucunda oluşturulan dört faktörlü yapının, doğrulayıcı faktör analizi sonucunda, faktör yükü ve uyum indeksleri açısından güvenilir ve geçerli olduğu görülmüştür. Sosyal sağlık sigortası boyutunun “genel bilgi düzeyi” ve “bilgi edinebilme yeteneği” alt boyutları ile, özel sağlık sigortası boyutunun ise “kullanabilme yetkinliği” ve “edinebilme/satın alabilme yetkinliği” alt boyutları ile değerlendirilebileceği tespit edilmiştir.
Sınırlılıklar: İlgili sürecin farklı sosyal ve ekonomik özelliklere sahip olan bireyler ile yüz yüze yapılabilecek nitel görüşmelerle iyileştirilmesi mümkündür. Bu çalışmada yalnızca uzman görüşü alınmış olduğu için toplum tabanlı bir madde havuzu geliştirme süreci mümkün olmamıştır.
Özgünlük/Değer: Sağlık sigortası okuryazarlığının ölçümü konusunda bir araç sunan bu çalışma, sosyal sağlık sigortacılığının temel finansman yöntemi olduğu bir sağlık sisteminde ilk olma özelliği taşımaktadır. Uluslararası literatürde tamamen özel sağlık sigortacılığı üzerine yoğunlaşmış olan bu konseptin, Türkiye sağlık sistemi üzerinde yapılan bu çalışmayla, sağlık yönetimi alan yazınında yer alan sağlık okuryazarlığı kavramını desteklemesi ve gelecekteki çalışmalar için kullanılabilecek bir araç olması beklenmektedir.}, number={32}, publisher={Kilis 7 Aralık Üniversitesi}