TY - JOUR T1 - Bireylerin Aşı Tereddütü, Aşı Karşıtlığı Düzeyleri ve Etkileyen Faktörlerin Belirlenmesi TT - Determınatiıon Of Indıvıduals' Vaccıne Hesitation, Anti-Vaccine Levels and Affecting Factors AU - Rençber, Süreyya PY - 2025 DA - September Y2 - 2024 DO - 10.37989/gumussagbil.1508839 JF - Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi JO - Gümüşhane Sağlık Bilimleri Dergisi PB - Gümüşhane Üniversitesi WT - DergiPark SN - 2146-9954 SP - 1117 EP - 1127 VL - 14 IS - 3 LA - tr AB - Amaç: Çalışma, toplumdaki bireylerin aşı uygulamalarına karşı tutumlarının incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Tanımlayıcı ve kesitsel tipte bir araştırmadır. Veriler, literatür taraması ile oluşturulan google anket formu aracılığı ile toplanmıştır. Anket iki bölümden oluşmaktadır. İlk bölümde katılımcıların demografik verilerine yönelik sorular bulunmaktadır. İkinci bölümde ise bireylere Aşı Karşıtlıgı Ölçegi ve Pandemilerde Aşı Tereddütü ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın uygulamasına başlamadan Üniversitesinden etik kurul izni alınmıştır. Veriler IBM SPSS v 25 paket programda analiz edildi. İstatistiksel anlamlılık düzeyi p KW - Aşı KW - Aşı Tereddüt KW - Aşı bilgi N2 - Purpose: The study was conducted to examine the attitudes of individuals in the society towards vaccination applications. It is a descriptive and cross-sectional research. Data was collected through a Google survey form created by literature review. The survey consists of two parts. The first section contains questions regarding the demographic data of the participants. In the second part, the Vaccine Opposition Scale and the Vaccine Hesitancy in Pandemics scale were used for individuals. Ethics committee permission was obtained from the University before starting the research. Data were analyzed in IBM SPSS v 25 package program. Statistical significance level was accepted as p CR - 1. Organization. WH. World Bank, State of the World’s vaccines and immunization. (2019) [Available from: https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/44169/9789241563864_eng.pdf;jsessionid=D3EE93EF6D 5D9E3D3DF2CECB97C2FEAE?sequence=1. CR - 2. UNİCEF. 7,000 newborns die every day, despite steady decrease in under-five mortality, new report says. 2017 [Available from: https://www.unicef.org/turkey/en/press-releases/7000-newborns-die-every-day-despite-steady-decreaseunder-five-mortality-new-report. CR - 3. Bakanlığı S. Sağlık istatistikleri yilliğı 2016 [Available from: https://dosyasb.saglik.gov.tr/Eklenti/13183,sy2016tur kcepdf.pdf?0. CR - 4. Larsona HJ, Jarrett C, Schulz WS, Chaudhuri M, Zhou Y, Dube E, et al. The SAGE working group on vaccine hesitancy. measuring vaccine hesitancy: the development of a survey tool. Vaccine. 2015;33(1):4165-75. . CR - 5. Kader Ç. Aşı karşıtlığı: Aşı kararsızlığı ve aşı reddi. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2019;4(3):377-88. CR - 6. MacDonald NE, Eskola J, Liang X, Chaudhuri M, Dube E, Gellin B, et al. Vaccine hesitancy: Definition, scope and determinants. Vaccine. 2015;33(34):4161–4. CR - 7. (WHO DSÖ. 2019'da Küresel Sağlığa Yönelik On Tehdit 2019 [Available from: https://www.who.int/news.room/spotlight/ten-threats-to-global-health-in CR - 8. Gür E. Aşı kararsızlığı-Aşı reddi. Turk Pediatri Ars. 2019;54(1):1-2. CR - 9. Frawley JE, Foley, H, McIntyre E. The associations between medical, allied and complementary medicine practitioner visits and childhood vaccine uptake. Vaccine. 2018;36(6):866-72. CR - 10. WHO. The SAGE vaccine hesitancy working group. what influences vaccine acceptance: a model of determinants of vaccine hesitancy 2013 [Available from: http://immunization/sage/meetings/2013/april/1_Model_analyze_driversofvaccineConfidence_22_March.pdf. CR - 11. Zadrozny BE, Anti-vaccine groups take dangerous online harassment into the real world. NBC News 2019 [Available from: https://www.nbcnews.com/news/amp/ncna109646. CR - 12. Etiler N, Davas A, Özyurt B, Ergil E, Yasin Y, Soysal A, Türkay M, Yavuz M, Erkan M, Velipaşaoğlu S. Birinci basamak sağlik çalişanlari için aşi rehberi: Türk Tabipleri Birliği Yayınları; 2018. CR - 13. Kılınçarslan MG, Sarıgül B, Toraman Ç, Şahin EM. Development of valid and reliable Scale of Vaccine Hesitancy in Turkish Language. Konuralp Medical Journal. 2020;12(3):420-9. CR - 14. Larson HJ. Blocking information on COVID-19 can fuel the spread of misinformation. Nature Apr. 2020;580(7803):306. CR - 15. Çapar H Çınar F. Vaccine hesitancy scale in pandemics: Turkish validity and Reliability Study. Gevher Nesibe Journal 2021;6(12):40-5. CR - 16. WHO. Ten threats to global health in 2019 2019 [Available from: https://www.who.int/emergencies/ten-threats-to-global-health-in. CR - 17. Akman N, Yıldız A. Annelerin rutin çocukluk çaği aşilarina ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Cocuk Enfeksiyon Dergisi. 2022;16(4):251-7. CR - 18. Verici H. Annelerinin aşi tereddütü, aşi karşitliği düzeyleri ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi.Trakya Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Hemşirelik Anabilim Dalı 2023. CR - 19. Bayır B, Yağız FN, Çat R, Çat G. Toplumdaki bireylerin aşi uygulamalarina karşi tutumlari ile covid-19 salgini sonrasi tutumlarinin belirlenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023;7(1):38-48. CR - 20. Sütlü S, Sezer, Balcı A. Öğüt Düzen, K. Üniversite öğrencileri arasinda covid-19 aşi tereddüt durumunu tespit çalişmasi. Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi. 2023;32(1):62-8. CR - 21. Özmen S, Aksoy, N. Covid-19 Aşı okuryazarliği ve aşi tereddütü düzeylerinin incelenmesi: üniversite öğrencileri üzerinde uygulama örneği. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;11(2):550-8. CR - 22. Akman Dömbekci H, Güzel, Ş. Sağlık bilimleri fakültesi öğrencilerinin aşi okuryazarlik düzeylerinin aşi tereddütüne etkisi. EKEV Akademi Dergisi. 2023;10(93):272-82. CR - 23. Çakır M, Çepni R, İkiışık H, Maral I. Covıd-19 pandemi döneminde ebeveynlerde aşi karşitliğinin değerlendirilmesi. Fırat Tıp Dergisi/Firat Med J 2024;29(2):74-9. CR - 24. IPSOS. Global attitudes: COVID-19 vaccines 2021 [updated 16.05.2024. Available from: https://www.ipsos.com/en/global-attitudes-covid-19-vaccine-january. CR - 25. Yıldız Z, Gencer, E., Gezegen, N.F. Covid 19 Pandemi sürecinde geliştirilen aşilara karşi bireylerin tutumlarinin değerlendirilmesi üzerine uygulamali bir çalişma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi. 2021;12(3):877-89. CR - 26. Akan H, Gurol Y, Izbirak G, Ozdatlı S, Yilmaz G, Vitrinel A. Knowledge and attitudes of university students toward pandemic influenza: a cross-sectional study from Turkey. BMC Public Health. 2010;10(1):413. CR - 27. Yıldız Y, Telatar, T.G., Baykal, M., Yurtsever, B.A., Yıldız İ.E. COVID-19 pandemisi döneminde aşı reddinin değerlendirilmesi. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2021;11(2):200-5. CR - 28. Akgül E, Ergün A. Ebeveynlerin çocukluk çaği aşilari ile covid-19 aşisina yönelik tutumlari arasindaki ilişki. Halk Sağlığı Hemşireliği Dergisi. 2023;5(1):64-75. CR - 29. Hasar M, Özer ZY, Bozdemir N. Aşı reddi nedenleri ve aşilar hakkindaki görüşler. Çukurova Medical Journal. 2021;46(1):166-76. CR - 30. Özlem A. Çocukluk çağı aşılarında aşı reddine veya aşı tereddütüne yol açan sebeplerin araştırılması. Sağlık Bilimleri Üniversitesi.: Keçiören Eğitim ve Araştırma Hastanesi; 2020. CR - 31. Koşmaz KT. Erişkin bireylerde aşı reddinin, çocukluk ve erişkin aşılarıyla ilgili bilgi düzeyinin, tutum ve davranışların değerlendirilmesi: Antalya. Sağlık Bilimleri Üniversitesi; 2021. CR - 32. Polat Y, Tatlı S, Yavuzekinci M, Öztürk M, İpekçi NN, Yurdagül G, ve ark. Okul öncesi eğitime devam eden çocuklarin ailelerinin çocukluk çaği aşilari hakkindaki görüşleri. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2017;6(4):131-7. CR - 33. Pereira ET. Analysis of causal relations between vaccine hesitancy for COVID-19 vaccines and ideological orientations in Brazil. Vaccine. 2024;42(1):326-32. CR - 34. Üzüm Ö, Eliaçık K, Hortu Örsdemir H, Karadağ Öncel E. Ebeveynlerin aşi yaklaşimlarini etkileyen faktörler: bir eğitim araştirma hastanesine ilişkin değerlendirme. J Pediatr Inf. 2019;13(3):144-9. CR - 35. Babadağlı F, Gökçay G, Ertem H, Bulut A. Yalova Devlet Hastanesine başvuran 12-36 ay arasi çocuklarda aşi eksiklikleri ve bunu etkileyen faktörler. Çocuk Dergisi. 2007;4:233-9. CR - 36. Akın S, Dizdar, Ö., Özışık, L., Tanrıöver, M.D,, Kamışlı, S., Erman, M, et al. Vaccination attitudes among patients with cancer receiving chemotherapy. International Journal of Hematology & Oncology/UHOD. 2016;26(3):1-6. CR - 37. Ünsal Hİ. Aile sağlığı merkezlerine başvuran ebeveynlerde çocukluk çağı aşı reddi nedenleri. Halk Sağlığı Anabilim Dalı: Dicle Üniversitesi; 2020. CR - 38. Çebi F MA. Sağlık meslek yüksekokulu öğrencilerinde aşı tereddüdü ve ilişkili etmenler. ESTÜDAM Halk Sağlığı Dergisi. 2024;9(1):57-67. UR - https://doi.org/10.37989/gumussagbil.1508839 L1 - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4038263 ER -