@article{article_1514562, title={İmamlar Üzerinde Hegemonik Erkeklik Biçimleri ve Din: Diyarbakır Kent Örneği}, journal={Ankara Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi}, volume={66}, pages={267–299}, year={2025}, DOI={10.33227/auifd.1514562}, author={Toker, İhsan and Ahnas, Mehmet Ozan}, keywords={Din Sosyoloji, Toplumsal Cinsiyet, Hegemonik Erkeklik, Eril Tahakküm.}, abstract={Erkeklik, akademik disiplinde ve sosyal bilimlerin birçok dalında konu edilmiş bir alana işaret eder. Toplumsal cinsiyet alanında genellikle kadınların sosyal durumlarını ve onların erkekler tarafından nasıl ezildiklerini analiz eden çalışmalar yapılmaktadır. Erkek kimliğinin karakteristik özellikleri ve bunun din ile ilişkisinin neler olduğuna dair tartışmaların bakir bir literatüre karşılık geldiği ifade edilebilir. Bu araştırmada hegemonik erkeklik, eril tahakküm ve iktidar teorileri çerçevesinde imamlardaki erkeklik algıları ve bunun din ile kurmuş olduğu ilişkisel bağ incelenmektedir. Nitel yöntem ve derinlikli mülakat tekniğiyle toplanan saha verileri ışığında ve imamların deneyimleri temelinde tartışmalar üretilmekte, erkeklik olgusunun şekillenmesinde dinsel algıların rolü analiz edilmektedir. Bu meyanda Diyarbakır’da imamlık görevini sürdürmeye devam eden 30 kişi ile derinlikli görüşmeler yapılmıştır. Araştırma yapılan Diyarbakır kentinin sosyo-kültürel şartlarında dinsel söylemin üretilmesinde çoğunlukla saygın bir konumda ve karizmatik bir statüde olan imamların erkeklik tasavvurlarının, teorik literatür doğrultusunda ve araştırmanın amaçlarına uygun olarak irdelenmesi hedeflenmektedir. Diğer bir ifadeyle dinsel normlar ile ataerkil normların içe içe yaşandığı Diyarbakır’da imamların erkeklik algılarının şekillenmesinde etkin olan süreçler ele alınmaktadır. Çalışmanın sonunda; İslam dininin ataerkillikten gelen cinsiyet normlarından bir kısmını benimsetecek tutum ve davranışları emretmesinin erkek kimliğinin öğrenilmesinde etkili olduğu ve erkeklik kimliğinin öğrenilmesinde ataerkil ve dinsel söylemin iç içe geçtiği bulgulanmıştır. İmamların kadın ve erkeğin fiziksel özellikleri veya akli melekeleri gibi konularda eşitlikçi bir yaklaşıma sahip olmadıkları görülmektedir. Ayrıca ‘erkek adam’ tanımlarında ağır şartlar gerektiren işlerde erkeklerin çalışması, kadınların yaratılış itibariyle duygusallıklarının zayıflık olarak zikredilmesi vb. yaklaşımlar ön plana çıkmaktadır. Nihai olarak İslam dini özelinde, imamlarda cinsiyet temasının oluşumunda etkili olan faktörlerin ortaya çıkarılması, toplumsal cinsiyet çalışmaları için faydalı olacaktır. Bunun da yeni oluşabilecek erkeklik kategorilerine bir açılım sağlama fırsatı yaratacağı düşünülmektedir.}, number={1}, publisher={Ankara Üniversitesi}