TY  - JOUR
T1  - DEĞİŞEN DÜNYA DÜZENİNDE ‘GÜVENSİZ’ GÖRÜLEN ENERJİ GÜVENLİĞİ
TT  - ENERGY SECURITY SEEN 'INSAFE' IN THE CHANGING WORLD ORDER
AU  - Uzuner, Büşra
AU  - Güzelipek, Yiğit Anıl
PY  - 2025
DA  - August
Y2  - 2025
DO  - 10.58884/akademik-hassasiyetler.1518939
JF  - Akademik Hassasiyetler
PB  - Hüzeyfe Süleyman ARSLAN
WT  - DergiPark
SN  - 2148-5933
SP  - 1
EP  - 23
VL  - 12
IS  - 28
LA  - tr
AB  - ÖzGüvenlik kavramı, insanlığın varoluşundan itibaren her dönemde ilgi çekmiştir. Fakat her dönemde, dönemin şartlarına göre şekillenerek farklı boyutları ile ele alınmıştır. Enerji güveliği kavramı da böylesine bir durumun sonucu olarak literatürde varlık kazanmıştır.  Enerji meselesi, geçmişten günümüze ulus-devletlerin dış politika gündeminde odak noktası olmuştur. Güvenlik konseptinin zaman içerisinde, küreselleşmenin de etkisi ile dönüşüm yaşamasıyla birlikte ‘güvenlikleştirilen’ parametreler içerisinde yer almıştır. Bir devletin, ulusal ve uluslararası güvenliğini, çıkarlarını ve ekonomik kalkınmasını koruyabilmek adına ülkesinin enerji güvenliğinin istikrarlı bir şekilde sağlanması, zaruret olarak görülmektedir. Bu çalışmada kullanılan nitel araştırma verilerine göre modern dünyanın bileşenleri incelendiğinde enerji konusunu,  güvenlikten ziyade güven(siz)lik olarak tanımlamak daha doğru olacaktır. Çalışmada, 21. yüzyılın en önemli güven(siz)lik meselelerinden biri olan enerjinin üzerindeki rekabetin devam ettiği belirtilmiştir. Bu doğrultuda hem doğal kaynaklara sahip olan stratejik bölgeler hem de enerji kaynağını ithal ederek dışa bağımlı olan ülkeler açısından güvensiz enerji dönemine doğru hızlı adımlarla bir geçişin yaşandığını ortaya koymak amaçlanmıştır. Aynı zamanda küresel enerji denkleminde sarsıntıların yaşandığının altı çizilmiştir. Her ne kadar ulus-devletler tarafından kaynak çeşitlendirme yoluna başvurulsa da güvensiz enerji kaynaklarına olan bağlılığın statüsünü koruduğu vurgulanmıştır.
KW  - Enerji Güven(siz)liği
KW  - Güvenlik
KW  - Güvenlikleştirme
KW  - Küreselleşme
KW  - Ulus-devlet
N2  - The concept of security, has attracted attention in every period since the existence of humanity. However, in each period, it was shaped according to the conditions of the period and handled with different dimensions. The concept of energy security has gained existence in the literature as a result of such a situation. The energy issue has been the focal point of the foreign policy agenda of nation-states from past to present. With the transformation of the concept of security over time, with the effect of globalization, it has been included in the 'securitized' parameters. In order to protect the national and international security, interests and economic development of a state, it is seen as a necessity to ensure the energy security of the country in a stable manner. According to the qualitative research data used in this study, when the components of the modern world are examined, it would be more accurate to define the energy issue as (in)security rather than security. In the study, it is stated that the competition over energy, one of the most important (in)security issues of the 21st century, continues. In this regard, it is aimed to reveal that there is a rapid transition towards the unsafe energy period for both strategic regions with natural resources and countries that are dependent on foreign sources by importing energy resources. At the same time, it is underlined that there are shocks in the global energy equation. It has been emphasized that although nation-states resort to resource diversification, their dependence on unsafe energy resources maintains their status.
CR  - Akkaş, H. H. (2018). Güvensizlikten güvene yeni dünya düzeni. L.    Yiğittepe, Y. A. Güzelipek (Ed.), Küresel güven(liksiz)lik: Eski kavramların yeni yorumları içinde (s. 19-44). İstanbul: Hiper Yayıncılık.
CR  - Anlar, A. (2017). Farklı Bakış açıları ile enerji güvenliği üretici, tüketici ve Transit ülkeler: Türkiye örneği. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (19), 59-88.
CR  - Arı, T. (2002). Uluslararası ilişkiler teorileri: çatışma, hegemonya, iş birliği. İstanbul: Alfa Yayınları.
CR  - Bahdag, G. (2006). Europe's energy Security: challenges and opportunities. International Affairs, 82(5), 961-975.
CR  - Bahtiyar, K. (2021). Petrolün Orta Doğu siyasetinin belirlenmesindeki rolü: ABD'nin enerji hegemonyası ve çatışmalar. Akademik Tarih ve Araştırmalar Dergisi, 5, 138-194.
CR  - Bakan, S., Şahin, S. (2018). Uluslararası güvenlik yaklaşımlarının tarihsel dönüşümü ve yeni tehditler, The Journal of International Lingual, Social and Educational Sciences, 4(2), 135-152.
CR  - Balcı, A. (2023). Enerji güvenliğinde Türkiye'nin rolü ve yenilenebilir enerji kaynakları. Adıyaman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16(44), 200-233.
CR  - Baldwin, D. A. (1997). The concept of security. Review of International Studies, 23, 5-26.
CR  - Bay, M. (2018). Yeni güvenlik yaklaşımları kapsamında çokuluslu şirketlerin rolü. L. Yiğittepe, Y. A. Güzelipek (Ed.), Küresel güven(liksiz)lik: Eski kavramların yeni yorumları içinde (s. 126-170). İstanbul: Hiper Yayıncılık.
CR  - Baylis, J., Smith, S. (2001). The globalization of world politics. Oxford: Oxford University Press.
CR  - Baysal, B., Lüleci, Ç. (2011). Kopenhag Okulu ve güvenlikleştirme teorisi. Güvenlik stratejileri (22), 61-96.
CR  - Booth, K. (1991). Security and Emancipation, Review of International Studies 17(4), 313-326.
CR  - Brauch, H. G. (2008). Güvenliğin yeniden kavramsallaştırılması: Barış, güvenlik, kalkınma ve çevre kavramsal dörtlüsü. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5(18),  1-47.
CR  - Buzan, B. (1991). People, states and fear: an agenda for ınternational security studies in the post-cold war era. New York: Harvester Wheatsheaf.
CR  - Buzan, B., Hansen, L. (2009). The evoluation of ınternational security. Cambridge: Cambridge University Press.
CR  - Çelikpala, M. (2014). Enerji güvenliği: NATO’nun yeni tehdit algısı. Uluslararası İlişkiler Dergisi, 10(40), 75-99.
CR  - Dedeoğlu, B. (2020). Uluslararası güvenlik ve strateji. İstanbul: Yeniyüzyıl Yayınevi.
CR  - Dixon, H. (1991). On the thershold environmental changes as causes of acute conflict. International Security, 16(2), 64-77.
CR  - Dünya Enerji Konseyi Türk Milli Komitesi. (2022, 8 Mayıs). Rusya-Ukrayna savaşı ve enerji piyasalarına etkisi. 01.06.2023 tarihinde https://www.dunyaenerji.org.tr/rusya-ukrayna-savasi-ve-enerji-piyasalarina-etkileri/ adresinden edinilmiştir.
CR  - Erhan, Ç. (2001). ABD'nin ulusal güvenlik anlayışı. Ankara Üniversitesi SBF Dergisi. 56(4), 77-93.
CR  - Frederik, J., Arends, M. (2009). Homeros’dan Hobbes ve ötesine: “Güvenlik” kavramının Avrupa geleneğindeki boyutları. Uluslararası İlişkiler, 6(22), 3-33.
CR  - Global Academy. (2023, 29 Kasım). İklim değişikliği ve enerji güvenliği. 19.02.2025 tarihinde https://www.globacademy.org/lessons/iklim-degisikligi-ve-enerji-guvenligi/ adresinden edinilmiştir.
CR  - Güntay, V.  (2015). Uluslararası ilişkiler bağlamında güvenlik algısı ve siber güvenlik; Akdeniz, Karadeniz ve Avrupa bölgeleri üzerine bir değerlendirme. The Journal of Academic Social Science Studies, 37, 477-489.
CR  - Glaser, C. L. (2017). Realizm. A. Collins (Ed.), Çağdaş güvenlik çalışmaları içinde (ss. 306-319). İstanbul: Röle Akademik Yayıncılık.
CR  - Gürel, Ş.S. (2018). Orta Doğu petrolünün uluslararası politikadaki yeri. Ankara: İmge Kitabevi.
CR  - Heywood, A. (2018). Küresel siyaset. (Çev. N. Uslu, H. Özdemir). İstanbul: Adres Yayınevi.
CR  - IEA. (2020, 13 Nisan). Oil market report. 02.06.2023 tarihinde https://www.iea.org/reports/oil-market-report-april-2020 adresinden edinilmiştir.
CR  - IEA. (2019, 14 Ağustos). Renewable energy explained. 31.05.2023 tarihinde https://www.eia.gov/energyexplained/?page=renewable_home adresinden edinilmiştir.
CR  - İnat, K. (2022, 1 Kasım). Rusya-Ukrayna savaşı’nın Avrupa enerji politikalarına etkisi. 06.06.2023 tarihinde  https://kriterdergi.com/dis-politika/rusya-ukrayna-savasinin-avrupa-enerji-politikalarina-etkisi adresinden edinilmiştir.
CR  - Karabulut, B. (2015). Uluslararası ilişkilerde anahtar kavramlar serisi II: Güvenlik 'küreselleşme sürecinde güvenliği yeniden düşünmek' . Ankara: Barış Kitabevi.
CR  - Karataş, H. (2022). Enerji güvenliğinin arz, talep ve geçiş güvenliği bağlamında incelenmesi. SDE Akademi Dergisi. 2(5), 40-69.
CR  - Küçüksolak, Ö. K. (2012). Güvenlik kavramının realizm, neorealizm ve Kopenhag okulu çerçevesinde tartışılması. Turan Strateji Araştırmalar Dergisi, 4(14), 202-208.
CR  - Levy, M. (1995). Is the environment a national security ıssue?. International Security, 20(2), 35-62.
CR  - Maleki, A. (2005). Iran’s 20 year perspective document.
CR  - Metkin, K. (2018). Teoriden pratiğe uluslararası ilişkilerde güvenliğin evrimi. L. Yiğittepe, Y. A. Güzelipek (Ed.), Küresel güven(liksiz)lik: Eski kavramların yeni yorumları içinde (s.19-44). İstanbul: Hiper Yayıncılık.
CR  - Morgan, P. (2017). Liberalizm. A. Collins (Ed.), Çağdaş güvenlik çalışmaları içinde ss. 306-319. (Çev. N. Uslu). İstanbul: Röle Akademik Yayıncılık.
CR  - Mutimer, D. (2007). Critical security studies: a schismatic history. A. Collins (Ed.), Contemporary Security Studies içinde (s. 53-72). Oxford University Press
CR  - Oğuzlu, H. T. (2017). Dünya düzenleri ve güvenlik: Ulus- devlet güvenlik anlayışı aşılıyor mu? Güvenlik Stratejileri Dergisi, 6(14), 7-42.
CR  - Ovalı, Ş. (2006). Ütopya ile pratik arasında insan güvenliği kavramsallaştırması. Uluslararası İlişkiler, 3(10), 3-50.
CR  - Raphael, S., Stokes, D. (2017). Enerji güvenliği. A. Collins (Ed.), Çağdaş güvenlik çalışmaları içinde ss. 306-319. (Çev. N. Uslu). İstanbul: Röle Akademik Yayıncılık.
CR  - Sheehan, M. (2005). International security: an analytical survey. Boulder: Lynne Rienner Publishers.
CR  - Şöhret, M. (2015). Enerji güvenliğinin ekonomi politiği ve uluslararası çatışmalara etkisi. H. Çomak, C. Sancaktar, Z. Yıldırım (Ed.), Enerji Diplomasisi içinde (s. 1-46). İstanbul: Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş.
CR  - Tickner, J. A. (1997). Re-visioning security, K. Booth, S. Smith (Ed.), International relations theory today. Cambridge: Polity Press.
CR  - Tuğrul, B. (2020). Enerji güvenliği ve ulusal güvenlik ilişkisi. TASAM, 583-593.
CR  - Tuğrul, B. (2023). Değişen dünya enerji dengeleri ve güvenliğe olası yansımaları. TASAM, 1-8.
CR  - United States Environmental Protection Agency. (2023, 25 Mart). Climate change impacts on energy. 19.02.2023 tarihinde https://www.epa.gov/climateimpacts/climate-change-impacts-energy adresinden edinilmiştir.
CR  - Yergin, D. (2006). Ensuring energy security. Foreign Affairs, 85(2), 69-82.
CR  - Yiğittepe, L. (2020). Uluslararası ilişkiler güvenlik: kavramsal analiz ve teorik yaklaşımlar. Ankara: Nobel Yayıncılık.
CR  - Waever, O. (1995). Securitization and desecuritization. R. D.Lipschutz içinde, On security . New York: Columbia University Press.
CR  - Wolfers, A. (1952). National security as an ambiguous symbol. Political Science Quarterly, 67(4), 481-502.
UR  - https://doi.org/10.58884/akademik-hassasiyetler.1518939
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4082353
ER  -