TY  - JOUR
T1  - Okul Müdürlerinin Duygusal Zekâsına İlişkin Öğretmen Görüşleri
TT  - Views of Teachers on the Emotional Intelligence of School Principals
AU  - Kaçar, Tuğçe
AU  - Şahin, Semiha
PY  - 2024
DA  - December
Y2  - 2024
JF  - Necmettin Erbakan Üniversitesi Ereğli Eğitim Fakültesi Dergisi
JO  - NEEEF
PB  - Necmettin Erbakan Üniversitesi
WT  - DergiPark
SN  - 2687-1831
SP  - 780
EP  - 797
VL  - 6
IS  - 2
LA  - tr
AB  - Duyguların ve ilişkilerin yönetimi, duyguları güdüleme, anlama ve ifade edebilme bileşenlerini içeren duygusal zekânın, okulun yönetiminden sorumlu yüksek duygusal zekâya sahip olan müdürlerin okulu daha iyi yönetebilecekleri düşünülmektedir. Okul müdürlerinin duygusal zekâsına ilişkin öğretmenlerin görüşlerinin ele alındığı bu araştırmada okul müdürlerinin duygusal zekâsının incelenmesi amaçlanmıştır. Nitel araştırma yöntemin kullanıldığı araştırmada, modellerinden biri olan “olgu bilim (fenomenoloji) tekniği” kullanılmıştır. Araştırma çalışma grubunu 2021-2022 öğretim yılı İzmir ilinin Buca, Karabağlar, Konak, Çiğli, Gaziemir ve Urla ilçelerinde devlet ve özel okullarda görev yapmakta olan 13 öğretmen oluşturmuştur. Çalışmanın nitel veri toplama sürecinde “amaçlı ve maksimum çeşitlilik örneklem yöntemi” kullanılmıştır. Araştırmada kullanılan “Okul Müdürlerinin Duygusal Zekâsı Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu” ile toplanan verilerin analizinde “içerik analizi” kullanılmıştır. İçerik analizinde katılımcıların görüşleri birbiriyle ilişkilendirilerek ortak tema, kategori ve kodlar altında analiz edilerek bulgular sunulmuştur. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre okul müdürleri kendilerini dürüst bir şekilde değerlendiren, empati gösteren, motivasyon artırmaya yönelik davranışlar gösteren, duygularını yönetebilen, etkili ilişki yönetim becerilerine sahip oldukları belirtilmiştir. Ancak öğretmenlerden bazılarının görüşlerine göre okul müdürlerinin sosyal ilişkileri yönetmede yetersiz kaldıkları, olumsuz duygularını yansıttıkları, öğretmenlerin duygularını anlamada eksiklik gösterdikleri ifade edilmiştir. Buna istinaden okul müdürlerinin etkili iletişim becerilerini geliştirebilme, olumlu duygularını yansıtabilme ve öğretmenlerin duygu ve düşüncelerini anlama noktasında hizmet içi eğitim seminerleriyle farkındalık kazandırılarak duygusal zekâ becerilerini okul yönetiminde kullanmalarına ilişkin etkinlikler düzenlenmelidir.
KW  - Duygu
KW  - Duygusal zeka
KW  - Öğretmen
KW  - Okul müdürü
N2  - Emotional intelligence includes components of the emotion and relationship management, and motivating, understanding and expressing emotions, and it is thought that principals with high emotional intelligence who are responsible for the management of the school can manage the school better. The aim of this study, examining the views of teachers on the emotional intelligence of school principals, is to examine the emotional intelligence of school principals. In the study, in which qualitative research method was used, “phenomenology technique”, one of its models, was used. The sample group consisted of 13 teachers working in public and private schools in Buca, Karabağlar, Konak, Çiğli, Gaziemir, and Urla districts of Izmir province in the academic year 2021-2022. In the qualitative data collection process of the study, “purposeful and maximum variation sampling methods” were used. “Content analysis” was used to analyze the data collected with the ‘Semi-structured Interview Form on Emotional Intelligence of School Principals’ used in the study. In content analysis, the participants’ views were associated with each other and analyzed under common themes, categories and codes and the findings were presented. The results of the study indicated that school principals evaluated themselves honestly, showed empathy, displayed behaviors to increase motivation, managed their emotions, and had effective relationship management skills. However, according to the views of some of the teachers, it was stated that school principals were inadequate in managing social relations, reflected their negative emotions, and showed a lack of understanding of teachers’ emotions. Accordingly, activities should be organized for school principals to use their emotional intelligence skills in school management by raising awareness through in-service training seminars in developing effective communication skills, reflecting their positive emotions and understanding teachers’ emotions and thoughts.
CR  - Akan, D. ve Mehrdad, A. (2019). Okul müdürlerinin iletişim becerilerinin öğretmen algılarına göre incelenmesi. Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi SBE Dergisi, 9 (1), 287-300. https://dergipark.org.tr/tr/pub/nevsosbilen/issue/46568/546185
CR  - Alparslan, A.M. ve Tunç, H. (2009). Mobbing olgusu ve mobbing davranışında duygusal zekâ etkisi. Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 1 (1), 146-159. https://dergipark.org.tr/tr/pub/vizyoner/issue/23026/246203
CR  - Arslan, R. Mazan, İ. ve Aydın, E. (2013). Yönetimde değişen duygu zekâ ilişkisi ve yöneticilerin duygusal zekâ düzeylerine ilişkin bir araştırma. Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 6 (3), 99-116. https://dergipark.org.tr/tr/pub/usaksosbil/issue/21641/232613
CR  - Atay, K. (2002) Okul müdürlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile çatışmaları çözümleme stratejileri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, (31), 344-355. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kuey/issue/10366/126880
CR  - Aysel, L. (2006). Liderlik ve duygusal zekâ [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
CR  - Babaoğlan, E. (2010). Okul yöneticilerinde duygusal zekâ. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi,11,(1), 119-136. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefad/issue/59507/855657
CR  - Bariso, J. (2021). EQ uygulamalı duygusal zekâ: Gerçek hayat için duygusal zekâ rehberi (H. Beyazıt, Çev.). (2.Baskı). Sola Unitas.
CR  - Başar, S. (2022). Öğretmenlerin algılarına göre okul müdürlerinin duygusal zekâ düzeyleri ile öğretmenlerin iş doyumu arasındaki ilişki [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Siirt Üniversitesi.
CR  - Bilgivar O. O. ve Topal, E. (2023). Investigatıon of the effect of school managers' perceptıons of emotıonal intelligence on school synergy level. SDU International Journal of Educational Studies, 10 (2), 113-131. https://doi.org/10.33710/sduijes.1369381
CR  - Bradberry, T. ve Greaves, J. (2006). Duygusal zekânızı keşfedin (S. Kubilay, Çev). Truva Yayınları. (Orijinal eserin basım tarihi: 2005).
CR  - Bridge, B. (2003). Duyguların eğitimi. Beyaz Yayınları.
CR  - Burke Johnson, R. ve Christensen, L. (2004). Educational research: Quantitative, qualitative, and mixed approaches. SAGE Publications, Inc.
CR  - Büyüköztürk, Ş. Kılıç Çakmak, E. Akgün, Ö. E. Karadeniz, Ş. ve Demirel,  F. (2018). Bilimsel araştırma yöntemleri. Pegem Akademi.
CR  - Creswell, J.W. (2020). Nitel araştırma yöntemleri. (M. Bütün ve S.B. Demir, Çev.). (5. Baskı). Siyasal Yayın. (Orijinal eserin basım tarihi: 2013).
CR  - Çınar, O. (2010). Okul Müdürlerinin İletişim Sürecindeki Etkililiği. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 26, 1-10. https://dergipark.org.tr/tr/pub/dpusbe/issue/4768/65590
CR  - Ekinci, A., Bindak, R. ve Yıldırım, M.C. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin öğretmenlerin mesleki sorunlarına empatik yaklaşımlarının ikili karşılaştırmalar metodu ile incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 11 (3), 759-776. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jss/issue/24238/256937
CR  - Ergin, D. (2008). Okul yönetiminde duygusal zekâ ve dönüşümsel liderliğe ilişkin öğretmen algıları [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Kocaeli Üniversitesi.
CR  - Goleman, D. (2019). Duygusal zekâ ve liderlik. Optimist Yayınları.
CR  - Hartung, P. (2020). The impact of self-awareness on leadership behavior. Journal of Applied Leadership and Management, 81 1-21. https://hdl.handle.net/10419/251923
CR  - Helvacı, M.A. ve Başın, H. (2013). Okul yöneticilerinin kullandıkları motivasyon yaklaşımları (Uşak ili örneği). Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 12 (44), 300-322. https://dergipark.org.tr/tr/pub/esosder/issue/6158/82775
CR  - Hsieh, C. C., Li, H. C., Liang, J. K. ve Chiu, Y. C. (2024). Empowering teachers through principals' emotional intelligence: Unlocking the potential of organizational citizenship behavior in Taiwan's elementary schools. Acta Psychologica, 243, 1-9. https://doi.org/10.1016/j.actpsy.2024.104142
CR  - Kaçar, T. (2024). Okul Müdürlerinin Girişimci Liderlik Yaklaşımları ile Duygusal Zekâları Arasındaki İlişki: Karma Yöntem Çalışması [Yayımlanmamış doktora tezi]. Dokuz Eylül Üniversitesi.
CR  - Kapusuzoğlu, Ş. (2006). Yönetimde özdenetim. Abant İzzet Baysal Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi. 6 (1), 141-156. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aibuefd/issue/1513/18360
CR  - Khasanah, F., Zainuddin, M., Ramli, A., Susanto, P.C. ve Sesario, R. (2023). The Analysis Role of Social Skills and Principal’s Performance on School’s Culture of Private Islamic School. Journal on Education, 5 (4), 12980- 12985. https://jonedu.org/index.php/joe/article/view/2290
CR  - Kets de Vries, M. (2007). Liderliğin gizemi. (Z. Dicleli, Cev.). MESS Yayın (Türkiye Metal Sanayicileri Sendikası). (Orijinal eserin basım tarihi: 2006).
CR  - Koçyiğit, M. (2016). Etkili iletişim ve duygusal zekâ. Eğitim Yayınevi.
Küçük Güngörmez, T. ve Polatcan, M. (2020). Ortaöğretim okul müdürlerinin iletişim yeterliklerine ilişkin öğretmen görüşleri: Karma bir araştırma. Turkish Studies-Education, 15 (6), 4427-4444. https://dx.doi.org/10.47423/TurkishStudies.44170
CR  - Mayer, J. D. ve Salovey, P. (1993). The intelligence of emotional intelligence. Intelligence, 17, 433 442. https://doi.org/10.1016/0160-2896(93)90010-3
CR  - Öztekin, A. (2006). Ortaöğretim kurumlarında görev yapan yöneticilerin duygusal zekâ becerilerini okul yönetiminde kullanma düzeylerinin değerlendirilmesi [Yayımlanmamış yüksek lisans tezi]. Balıkesir Üniversitesi.
CR  - Pelit, E., Karaçor, M. ve Kılıç, İ. (2018). Duygusal zekânın iletişim becerilerine etkisi: turizm öğrencileri üzerinde bir araştırma. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 20 (1), 85-107. https://dergipark.org.tr/tr/pub/deusosbil/issue/36903/279686
CR  - Pilis, A. ve Özbaş, S. (2016). Öğretmen algılarına göre okul yöneticilerinin duygusal zekâ becerilerinin değerlendirilmesi. Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2 (2), 150-162. https://dergipark.org.tr/tr/pub/aicusbed/issue/24307/257606
CR  - Pretorius, A. ve Plaatjies, B. (2023). Self-awareness as a key emotional intelligent skill for secondary school principals’ leadership toolkit. Research in Educational Policy and Management, 5 (2), 52-74.  https://doi.org/10.46303/repam.2023.9
CR  - Recepoğlu, E. (2012). Öğretmen algılarına göre okul müdürlerinin duygusal zekâ düzeylerinin farklı değişkenler açısından incelenmesi. Milli Eğitim Dergisi, 194, 149-165. https://dergipark.org.tr/tr/pub/milliegitim/issue/36174/406749
CR  - Saldaña, J. (2019). Nitel araştırmacılar için kodlama el kitabı (3. Baskıdan Çeviri). (Çev. A. Tüfekçi Akcan ve S.N. Şad). Pegem Akademi.  
Taylor, A. (2023). Duygusal zekâ. (S. Üçer, Çev.). Sola Unitas. (Orijinal eserin basım tarihi: 2021).
CR  - Titrek, O. Bayrakçı, M. ve Zafer, D. (2009). Okul yöneticilerinin duygularını yönetme yeterliliklerine ilişkin okul yöneticisi ve öğretmenlerin görüşleri. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 9 (18), 55-73. https://dergipark.org.tr/tr/pub/maeuefd/issue/19392/205924
CR  - Töremen, F. ve Çankaya, İ. (2008). Yönetimde etkili bir yaklaşım: Duygu yönetimi. Kuramsal Eğitimbilim, 1 (1), 33-47. www.keg.aku.edu.tr 
Tripathy, M. (2018). Emotional intelligence: an overview. LAP LAMBERT Academic Publishing.
CR  - Uzun, T. ve Ayık, A. (2016). Okul Müdürlerinin İletişim Becerileri İle Öğretmenlerin Genel ve Örgütsel Sinizm Tutumları Arasındaki İlişkilerin İncelenmesi. Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 12 (2), 672-688.  http://dx.doi.org/10.17860/efd.87017
CR  - Yıldırım, A. ve Şimşek, H. (2018). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayıncılık.
CR  - Yıldırım, B. (2015). Duygusal zekâ (38. Basım). Destek Yayınları.
CR  - Yıldırım, N. (2011). Okul müdürlerinin motivasyonları üzerine nitel bir inceleme. AİBÜ, Eğitim Fakültesi Dergisi, 11 (1), 2011, 71-85. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/16835
CR  - Yıldız, K. (2012). İlköğretim okulu yöneticilerinin sosyal beceri düzeyleri ve düşünme stilleri. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14 (2), 49-64. https://www.acarindex.com/pdfs/644143
CR  - Weisinger, H. (1998). İş yaşamında duygusal zekâ. (N. Süleymangil, Çev.). MNS Yayıncılık.
CR  - Yurtkoru, S. ve Taştan, S. B. (2018). Öz-Bilinç algısının olumlu gelecek beklentisine etkisi: Pozitif psikoloji ve kaynak odaklı yaklaşım arka planı ile bir değerlendirme.  İşletme Bilimi Dergisi, 6 (2), 1-24. https://doi.org/10.22139/jobs.421835
UR  - https://dergipark.org.tr/tr/pub/neueefd/issue//1521852
L1  - https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/4095361
ER  -